Radio Opole » Na Linii Korfantego » Felietony » 'Na Linii Korfantego' 11.03.2021
2021-03-11, 14:30 Autor: Bolesław Bezeg

"Na Linii Korfantego" 11.03.2021

Jak wspominaliśmy w poprzednich odcinkach do akcji propagandowej przed plebiscytem na Górnym Śląsku obie strony zaangażowały wszelkie możliwe środki. Wśród licznych akcji propagandowych na uwagę zasługuje zaangażowanie w pracę agitacyjną Teatru Górnośląskiego, działającego pod dyrekcją Henryka Cepnika, zwanego też Górnośląskim Teatrem Narodowym lub Teatrem Plebiscytowym, a potem Teatrem Powstańczym.
Teatr ów podróżował po Rejencji Opolskiej wystawiając cieszące się wielką popularnością sztuki takie jak „Kościuszko pod Racławicami” Anczyca czy „Komedio-opera” Skalmierzanki albo Krakowiacy i Górale” Kamińskiego. Bilety kosztowały od 2 do 16 marek.

Ale walka przedplebiscytowa przybierała nierzadko także bardzo ostre formy. Jak wspomina Jan Nowak z Tarnowskich Gór: „Obydwie strony nie przebierały w środkach. Wzajemne oskarżenia, pobicia działaczy narodowych, próby przekupstwa były na porządku dziennym.” Ilustracją tej brutalności były swego czasu eksponowane w muzeach w Chorzowie i Bytomiu tzw. „plebiscytówki” czyli okute metalem laski, których używano do walk na propagandowych wiecach.

Porównując polską i niemiecką akcję propagandową przed plebiscytem w Rejencji Opolskiej, trzeba przypomnieć uwarunkowania w jakich działały oba stronnictwa. Sytuacja polityczna dawała nieporównywalną przewagę stronie niemieckiej. Oparciem dla akcji niemieckiej była administracja państwowa, która od czasów Cesarstwa Niemieckiego aż do dnia plebiscytu praktycznie przetrwała w stanie niemal nienaruszonym. Niemcy rozpoczęli agitację propagandową już od pierwszej chwili, kiedy pojawiły się polskie roszczenia do Górnego Śląska.

Z kolei polska akcja propagandowa formalnie mogła odbywać się legalnie dopiero od wiosny 1920 r. czyli od objęcia władzy przez Międzysojuszniczą Komisję Rządzącą i Plebiscytową na Górnym Śląsku. Praktycznie jednak całkowita swoboda wypowiedzi funkcjonowała dopiero od likwidacji policji SIPO czyli od jesieni 1920 r.

Nie jest prawdziwa lansowana w okresie PRL-u teza, iż państwo polskie zaangażowane w wojnę na wschodzie pozostawiło Górny Śląsk swojemu losowi. Polska starała się wspierać dążenia propolskich Górnoślązaków na wszelkie możliwe sposoby. Mówiliśmy już o zabiegach dyplomatycznych, które po I powstaniu wymusiły na niemieckim rządzie ogłoszenie amnestii dla powstańców. Wspominaliśmy o powstających w całym kraju komitetach pomocy dla Górnego Śląska. Rzetelne spojrzenie na działania ówczesnych polskich władz daje zupełnie inny obraz niż ten lansowany przez dziesięciolecia i dziś często nadal błędnie powtarzany.
Posłuchaj "Na Linii Korfantego" 11.03.2021

Zobacz także

2021-04-20, godz. 10:44 "Na linii Korfantego" 20.04.2021 Wspomnieliśmy już o tym, że 6 maja 1921 r. idący z Sośnicowic baon Pała Cymsa po dwóch godzinach ciężkich walk zdobył stację Bierawa i pobliskie osiedla… » więcej 2021-04-19, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 19.04.2021 W poprzednim odcinku mówiłem o tym jak ważne było dla powstańców zapewnienie dającego możliwość podejmowania równorzędnej walki z doskonale wyposażonymi… » więcej 2021-04-16, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 16.04.2021 Omawiając walki o kozielską przystań wspomnieliśmy o kluczowej roli jaką odegrała w tej bitwie bateria artylerii powstańczej Ordon, którą dowodził kpt… » więcej 2021-04-15, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 15.04.2021 Ostatnią przeszkodą na drodze do kozielskiego portu była wieś Kłodnica, gdzie wycofujący się Niemcy pozostawili niedużą załogę, której zadaniem było… » więcej 2021-04-14, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 14.04.2021 Wybuch III powstania śląskiego całkowicie zaskoczył Niemców. Chociaż liczyli się z taką możliwością, rozbudowywali swoje bojówki i gromadzili broń… » więcej 2021-04-13, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 13.04.2021 Przyzwyczajeni do myślenia schematami zwykle uważamy, że tzw. zbrodnia katyńska dotyczyła tylko polskich oficerów pochodzących z dawnych Kresów II Rzeczypospolitej… » więcej 2021-04-12, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 12.04.2021 W poprzednim odcinku zakończyliśmy naszą opowieść o trzecim powstaniu śląskim wieczorem 4 maja 1921 roku, kiedy to Sławięcice zostały opanowane wspólnie… » więcej 2021-04-09, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 09.04.2021 Jednym z największych sukcesów militarnych III Powstania Śląskiego było zdobycie portu w Koźlu, gdzie znajdowały się zapasy żywności, broni i rozmaitych… » więcej 2021-04-08, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 08.04.2021 Wybuch III powstania śląskiego całkowicie zaskoczył Niemców. Chociaż liczyli się z taką możliwością, rozbudowywali swoje bojówki i gromadzili broń… » więcej 2021-04-07, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 07.04.2021 W kolejnych dniach po opanowaniu większości zakrojonego Linią Korfantego terytorium inicjatywa należała do wydzielanych z oddziałów powstańczych tzw. Straży… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »