Radio Opole » Na Linii Korfantego » Felietony » 'Na Linii Korfantego' 11.03.2021
2021-03-11, 14:30 Autor: Bolesław Bezeg

"Na Linii Korfantego" 11.03.2021

Jak wspominaliśmy w poprzednich odcinkach do akcji propagandowej przed plebiscytem na Górnym Śląsku obie strony zaangażowały wszelkie możliwe środki. Wśród licznych akcji propagandowych na uwagę zasługuje zaangażowanie w pracę agitacyjną Teatru Górnośląskiego, działającego pod dyrekcją Henryka Cepnika, zwanego też Górnośląskim Teatrem Narodowym lub Teatrem Plebiscytowym, a potem Teatrem Powstańczym.
Teatr ów podróżował po Rejencji Opolskiej wystawiając cieszące się wielką popularnością sztuki takie jak „Kościuszko pod Racławicami” Anczyca czy „Komedio-opera” Skalmierzanki albo Krakowiacy i Górale” Kamińskiego. Bilety kosztowały od 2 do 16 marek.

Ale walka przedplebiscytowa przybierała nierzadko także bardzo ostre formy. Jak wspomina Jan Nowak z Tarnowskich Gór: „Obydwie strony nie przebierały w środkach. Wzajemne oskarżenia, pobicia działaczy narodowych, próby przekupstwa były na porządku dziennym.” Ilustracją tej brutalności były swego czasu eksponowane w muzeach w Chorzowie i Bytomiu tzw. „plebiscytówki” czyli okute metalem laski, których używano do walk na propagandowych wiecach.

Porównując polską i niemiecką akcję propagandową przed plebiscytem w Rejencji Opolskiej, trzeba przypomnieć uwarunkowania w jakich działały oba stronnictwa. Sytuacja polityczna dawała nieporównywalną przewagę stronie niemieckiej. Oparciem dla akcji niemieckiej była administracja państwowa, która od czasów Cesarstwa Niemieckiego aż do dnia plebiscytu praktycznie przetrwała w stanie niemal nienaruszonym. Niemcy rozpoczęli agitację propagandową już od pierwszej chwili, kiedy pojawiły się polskie roszczenia do Górnego Śląska.

Z kolei polska akcja propagandowa formalnie mogła odbywać się legalnie dopiero od wiosny 1920 r. czyli od objęcia władzy przez Międzysojuszniczą Komisję Rządzącą i Plebiscytową na Górnym Śląsku. Praktycznie jednak całkowita swoboda wypowiedzi funkcjonowała dopiero od likwidacji policji SIPO czyli od jesieni 1920 r.

Nie jest prawdziwa lansowana w okresie PRL-u teza, iż państwo polskie zaangażowane w wojnę na wschodzie pozostawiło Górny Śląsk swojemu losowi. Polska starała się wspierać dążenia propolskich Górnoślązaków na wszelkie możliwe sposoby. Mówiliśmy już o zabiegach dyplomatycznych, które po I powstaniu wymusiły na niemieckim rządzie ogłoszenie amnestii dla powstańców. Wspominaliśmy o powstających w całym kraju komitetach pomocy dla Górnego Śląska. Rzetelne spojrzenie na działania ówczesnych polskich władz daje zupełnie inny obraz niż ten lansowany przez dziesięciolecia i dziś często nadal błędnie powtarzany.
Posłuchaj "Na Linii Korfantego" 11.03.2021

Zobacz także

2021-06-02, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 02.06.2021 W naszej opowieści o III powstaniu śląskim siłą rzeczy skupiliśmy się na wydarzeniach rozgrywających się sto lat temu w opolskiej części Górnego Śląska… » więcej 2021-06-01, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 01.06.2021 Wymuszony przez aliantów kruchy rozejm trwał od 27 maja do 4 czerwca. W tym czasie jednak lokalne dochodziło do starć, mówiliśmy już o walkach jakie w tym… » więcej 2021-05-31, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 31.05.2021 30 maja 1921 r. przewodniczący Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku gen. Le Rond zrządził rozwiązanie niemieckiego Selstschutzu… » więcej 2021-05-28, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 28.05.2021 Już od pierwszych dni trwania niemieckiej kontrofensywy do naczelnej Komendy Wojsk Powstańczych dochodziły wywiadowcze meldunki o represjach na polskiej ludności… » więcej 2021-05-27, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 27.05.2021 Gdy na froncie pod Górą Świętej Anny i w okolicach Strzelec trwały walki, tymczasem coraz bardziej zaogniał się rozdźwięk w samym dowództwie powstania… » więcej 2021-05-26, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 26.05.2021 28 maja 1921 r. mimo, że trwały zacięte walki na odcinku Zalesie Śląskie – Lichynia, a do drobniejszych walk doszło tego dnia pod Olesnem, Zębowicami… » więcej 2021-05-25, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 25.05.2021 24 maja 1921 r. w rejonie działania Grupy Północ Niemcy nieskutecznie zaatakowali Leśną, skoncentrowali także większe siły na szosie z Olesna do Wędryni… » więcej 2021-05-24, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 24.05.2021 23 maja 1921 roku pod Bukowem niedaleko Raciborza doszło do niemieckiego ataku na powstańcze pozycje. W efekcie nieuwagi wartowników i związanego z nią zaskoczenia… » więcej 2021-05-21, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 21.05.2021 Po południu 22 maja 1921 r., gdy na południu niemiecka piechota przy wsparciu pociągów pancernych atakowała Gorzyce w Szymiszowie pod Strzelcami Opolskimi… » więcej 2021-05-20, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 20.05.2021 22 maja 1921 r. czołowe oddziały niemieckie zaatakowały Przystań w Koźlu, Sławięcice i Ujazd, ataki te jednak zostały odparte. Podobnie jak kolejna próba… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »