Radio Opole » Na Linii Korfantego » Felietony » 'Na Linii Korfantego' 11.03.2021
2021-03-11, 14:30 Autor: Bolesław Bezeg

"Na Linii Korfantego" 11.03.2021

Jak wspominaliśmy w poprzednich odcinkach do akcji propagandowej przed plebiscytem na Górnym Śląsku obie strony zaangażowały wszelkie możliwe środki. Wśród licznych akcji propagandowych na uwagę zasługuje zaangażowanie w pracę agitacyjną Teatru Górnośląskiego, działającego pod dyrekcją Henryka Cepnika, zwanego też Górnośląskim Teatrem Narodowym lub Teatrem Plebiscytowym, a potem Teatrem Powstańczym.
Teatr ów podróżował po Rejencji Opolskiej wystawiając cieszące się wielką popularnością sztuki takie jak „Kościuszko pod Racławicami” Anczyca czy „Komedio-opera” Skalmierzanki albo Krakowiacy i Górale” Kamińskiego. Bilety kosztowały od 2 do 16 marek.

Ale walka przedplebiscytowa przybierała nierzadko także bardzo ostre formy. Jak wspomina Jan Nowak z Tarnowskich Gór: „Obydwie strony nie przebierały w środkach. Wzajemne oskarżenia, pobicia działaczy narodowych, próby przekupstwa były na porządku dziennym.” Ilustracją tej brutalności były swego czasu eksponowane w muzeach w Chorzowie i Bytomiu tzw. „plebiscytówki” czyli okute metalem laski, których używano do walk na propagandowych wiecach.

Porównując polską i niemiecką akcję propagandową przed plebiscytem w Rejencji Opolskiej, trzeba przypomnieć uwarunkowania w jakich działały oba stronnictwa. Sytuacja polityczna dawała nieporównywalną przewagę stronie niemieckiej. Oparciem dla akcji niemieckiej była administracja państwowa, która od czasów Cesarstwa Niemieckiego aż do dnia plebiscytu praktycznie przetrwała w stanie niemal nienaruszonym. Niemcy rozpoczęli agitację propagandową już od pierwszej chwili, kiedy pojawiły się polskie roszczenia do Górnego Śląska.

Z kolei polska akcja propagandowa formalnie mogła odbywać się legalnie dopiero od wiosny 1920 r. czyli od objęcia władzy przez Międzysojuszniczą Komisję Rządzącą i Plebiscytową na Górnym Śląsku. Praktycznie jednak całkowita swoboda wypowiedzi funkcjonowała dopiero od likwidacji policji SIPO czyli od jesieni 1920 r.

Nie jest prawdziwa lansowana w okresie PRL-u teza, iż państwo polskie zaangażowane w wojnę na wschodzie pozostawiło Górny Śląsk swojemu losowi. Polska starała się wspierać dążenia propolskich Górnoślązaków na wszelkie możliwe sposoby. Mówiliśmy już o zabiegach dyplomatycznych, które po I powstaniu wymusiły na niemieckim rządzie ogłoszenie amnestii dla powstańców. Wspominaliśmy o powstających w całym kraju komitetach pomocy dla Górnego Śląska. Rzetelne spojrzenie na działania ówczesnych polskich władz daje zupełnie inny obraz niż ten lansowany przez dziesięciolecia i dziś często nadal błędnie powtarzany.
Posłuchaj "Na Linii Korfantego" 11.03.2021

Zobacz także

2021-05-05, godz. 10:00 "Na Linii Korfantego" 05.05.2021 Po wybuchu III powstania śląskiego i opanowaniu przez powstańców niemal całego terenu zakreślonego Linią Korfantego nastąpił dwutygodniowy okres względnego… » więcej 2021-05-04, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 04.05.2021 Korzystając z względnego spokoju na poszczególnych frontach III powstania śląskiego w pierwszej połowie maja 1921 r., wzorując się na zakończonym sukcesem… » więcej 2021-04-30, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 30.04.2021 Wybuch III powstania śląskiego, choć spodziewany przez Niemców i oczywisty dla władz polskich był mimo to zaskoczeniem dla wszystkich. Może tylko poza szefem… » więcej 2021-04-29, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 29.04.2021 Po wybuchu III powstania śląskiego i opanowaniu przez powstańców niemal całego terenu zakreślonego Linią Korfantego nastąpił dwutygodniowy okres względnego… » więcej 2021-04-28, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 28.04.2021 Ważnym polskim ośrodkiem podczas III powstania śląskiego stał się Gorzów Śląski. Miasto to w początkach XX w. przeszło diametralne przeobrażenie. Podczas… » więcej 2021-04-27, godz. 10:45 "Na Linii Korfantego" 27.04.2021 Również 4 maja miejscowi powstańcy opanowali położone w środku lasów Borowiany, Knieję i Radawie, które stały się najbardziej wysuniętymi na zachód… » więcej 2021-04-26, godz. 10:45 "Na Linii Korfantego" 26.04.2021 W zdobytym przez powstańców 3 maja 1921 roku Nakle wystawiono posterunki i zorganizowano stanowiska obronne. Przydały się one w ciągu kolejnych dni, bowiem… » więcej 2021-04-23, godz. 10:45 "Na Linii Korfantego" 23.04.2021 Tego samego dnia, gdy powstańcy po ciężkich walkach zdobyli Zdzieszowice, 9 maja 1921 roku wieczorem, pododdziały dowodzonego przez kapitana Leonarda Krukowskiego… » więcej 2021-04-22, godz. 10:45 "Na Linii Korfantego" 22.04.2021 Opowiedzieliśmy już o tym jak wyglądały pierwsze dni III Powstania Śląskiego na terenie działania powstańczych Grup Południe i Wschód. » więcej 2021-04-21, godz. 10:45 "Na Linii Korfantego" 21.04.2021 Mieszkańcy podraciborskich Markowic sformowali spontanicznie powstańczą kompanię, która obsadziła front wzdłuż Odry, od Łęgu do Markowic. Swój chrzest… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »