Radio Opole » Na Linii Korfantego » Felietony » 'Na Linii Korfantego' 11.03.2021
2021-03-11, 14:30 Autor: Bolesław Bezeg

"Na Linii Korfantego" 11.03.2021

Jak wspominaliśmy w poprzednich odcinkach do akcji propagandowej przed plebiscytem na Górnym Śląsku obie strony zaangażowały wszelkie możliwe środki. Wśród licznych akcji propagandowych na uwagę zasługuje zaangażowanie w pracę agitacyjną Teatru Górnośląskiego, działającego pod dyrekcją Henryka Cepnika, zwanego też Górnośląskim Teatrem Narodowym lub Teatrem Plebiscytowym, a potem Teatrem Powstańczym.
Teatr ów podróżował po Rejencji Opolskiej wystawiając cieszące się wielką popularnością sztuki takie jak „Kościuszko pod Racławicami” Anczyca czy „Komedio-opera” Skalmierzanki albo Krakowiacy i Górale” Kamińskiego. Bilety kosztowały od 2 do 16 marek.

Ale walka przedplebiscytowa przybierała nierzadko także bardzo ostre formy. Jak wspomina Jan Nowak z Tarnowskich Gór: „Obydwie strony nie przebierały w środkach. Wzajemne oskarżenia, pobicia działaczy narodowych, próby przekupstwa były na porządku dziennym.” Ilustracją tej brutalności były swego czasu eksponowane w muzeach w Chorzowie i Bytomiu tzw. „plebiscytówki” czyli okute metalem laski, których używano do walk na propagandowych wiecach.

Porównując polską i niemiecką akcję propagandową przed plebiscytem w Rejencji Opolskiej, trzeba przypomnieć uwarunkowania w jakich działały oba stronnictwa. Sytuacja polityczna dawała nieporównywalną przewagę stronie niemieckiej. Oparciem dla akcji niemieckiej była administracja państwowa, która od czasów Cesarstwa Niemieckiego aż do dnia plebiscytu praktycznie przetrwała w stanie niemal nienaruszonym. Niemcy rozpoczęli agitację propagandową już od pierwszej chwili, kiedy pojawiły się polskie roszczenia do Górnego Śląska.

Z kolei polska akcja propagandowa formalnie mogła odbywać się legalnie dopiero od wiosny 1920 r. czyli od objęcia władzy przez Międzysojuszniczą Komisję Rządzącą i Plebiscytową na Górnym Śląsku. Praktycznie jednak całkowita swoboda wypowiedzi funkcjonowała dopiero od likwidacji policji SIPO czyli od jesieni 1920 r.

Nie jest prawdziwa lansowana w okresie PRL-u teza, iż państwo polskie zaangażowane w wojnę na wschodzie pozostawiło Górny Śląsk swojemu losowi. Polska starała się wspierać dążenia propolskich Górnoślązaków na wszelkie możliwe sposoby. Mówiliśmy już o zabiegach dyplomatycznych, które po I powstaniu wymusiły na niemieckim rządzie ogłoszenie amnestii dla powstańców. Wspominaliśmy o powstających w całym kraju komitetach pomocy dla Górnego Śląska. Rzetelne spojrzenie na działania ówczesnych polskich władz daje zupełnie inny obraz niż ten lansowany przez dziesięciolecia i dziś często nadal błędnie powtarzany.
Posłuchaj "Na Linii Korfantego" 11.03.2021

Zobacz także

2021-05-19, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 19.05.2021 Tymczasem na północnym odcinku pod Leśnicą Krępną i Żyrową Niemcy odnieśli lokalne sukcesy.. W południe główny ciężar walk przejął powstańczy… » więcej 2021-05-18, godz. 10:31 "Na Linii Korfantego" 18.05.2021 W nocy z 20 na 21 maja 1921 r. rozpoczęła się największa niemiecka operacja zaczepna III powstania śląskiego. Z rejonu przedmościa krapkowickiego wyruszyły… » więcej 2021-05-17, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 17.05.2021 20 maja 1921 roku na teren rejencji opolskiej przybył generał porucznik Karl Hoefer, który objął dowództwo zreorganizowanych sił niemieckich przygotowujących… » więcej 2021-05-14, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 14.05.2021 Wczoraj opowiadałem o meldunkach polskich wywiadowców z Opola, którzy nadsyłali do powstańczej komendy głównej informacje o przygotowujących się na Opolszczyźnie… » więcej 2021-05-13, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 13.05.2021 21 maja rozpoczęła się druga faza III powstania śląskiego, była to faza niemieckich prób przełamania polskich pozycji i znalezienia drogi do oddziałów… » więcej 2021-05-12, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 12.05.2021 Szef Sztabu Naczelnego Komendy Wojsk Powstańczych „Lubliniec czyli mjr Stanisław Roztworowski w komunikacie wydanym 20 maja 1921 r. napisał: „Niemieckie… » więcej 2021-05-11, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 11.05.2021 Druga faza III powstania śląskiego trwała od 21 maja do 6 czerwca 1921 r. Stała ona pod znakiem z jednej strony krwawych walk, będących efektem niemieckich… » więcej 2021-05-10, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 10.05.2021 Obie strony konfliktu, pomimo względnego spokoju na powstańczym froncie, co jakiś czas próbowały lokalnie rozszerzać swój stan posiadania. 15 maja w rejonie… » więcej 2021-05-07, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 07.05.2021 Wspomnieliśmy wczoraj o wygłoszonym 13 maja przez brytyjskiego premiera Loyd’a George’a w Izbie Gmin antypolskim przemówieniu. Odmówił on w nim Polsce… » więcej 2021-05-06, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 06.05.2021 Porzućmy na chwilę powstańcze okopy i spójrzmy na to co działo się podczas III powstania śląskiego na arenie międzynarodowej. 13 maja brytyjski premier… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »