Radio Opole » Na Linii Korfantego » Felietony » 'Na Linii Korfantego' 27.05.2021
2021-05-27, 10:30 Autor: Bolesław Bezeg

"Na Linii Korfantego" 27.05.2021

Gdy na froncie pod Górą Świętej Anny i w okolicach Strzelec trwały walki, tymczasem coraz bardziej zaogniał się rozdźwięk w samym dowództwie powstania. 31 maja dyktator Wojciech Korfanty podjął decyzję o odwołaniu ze stanowiska naczelnego wodza pułkownika Nowiny-Doliwy czyli Macieja Mielżyńskiego. Tymczasowo jego obowiązki objął szef sztabu Naczelnej Komendy Wojsk Powstańczych „Lubieniec” czyli Stanisław Rostworowski. Decyzję o zmianie naczelnego wodza uznano powszechnie za spóźnioną.
Mielżyński w czasie swojego dowodzenia nie wykazał się w żaden sposób kwalifikacjami do pełnienia tak ważnej funkcji. Nie potrafił też wzbudzić zaufania ani u swoich zwierzchników, ani u podkomendnych. Nowina-Doliwa rzadko wizytował frontowe oddziały, nie udało mu się też zbudować więzi z najbliższymi podkomendnymi, którzy odbierali go jako nie czującego sympatii do Ślązaków oficera narzuconego przez Warszawę.

Niepowodzenia na froncie pod Strzelcami Opolskimi skłoniły niemiecki sztab do podjęcia próby dotarcia do górnośląskiego okręgu przemysłowego szlakiem wzdłuż linii kolejowej z Kędzierzyna do Gliwic. W tym celu trzeba było najpierw zdobyć sam Kędzierzyn. 4 czerwca na północ od Koźla baony brygady pułkownika von Reibnitza sforsowały Odrę i uderzyły od północy na Kłodnicę.

Zagrożona odcięciem broniąca się w kozielskiej przystani kompania Hieronima Borysza wycofała się na południe. W tym samym czasie główne siły niemieckiej brygady pułkownika von Magnisa uderzyły na Kędzierzyn. Miasta broniło 800 powstańców: baon pszczyński Leopolda Kocimy, kilka kompanii z pułku Cymsa, grupa rozbitków z pułku Gajdzika, pluton żandarmerii i grupa kolejarzy. Do dyspozycji dowodzącego tu kapitana Adama Benisza pozostawały także dwa powstańcze pociągi pancerne: dowodzony przez por. Stefana Kutznera Lubieniec i Ludyga podporucznika Oswalda Rochatynera.

Gdy do Kędzierzyna zbliżyły się niemieckie oddziały powstańcy wysadzili mosty na Kłodnicy. Gwałtowna walka o Kędzierzyn trwała przez całą noc do następnego dnia. Stacja i miasto kilkakrotnie przechodziły z rąk do rąk. Ostatecznie powstańcy nie zdołali utrzymać miasta. W ręce Niemców wpadły też Kłodnica, Pogorzelec Gdy z miasta wycofały się wreszcie zwarte jednostki powstańcze bojownicy Selbstschutzu rozpoczęli polowanie na ukrytych w piwnicach i po domach powstańczych rozbitków.

W Kędzierzynie i Pogorzelcu doszło do kilkunastu ulicznych mordów na jeńcach, także rannych. Równocześnie z natarciem na Kłodnicę i Kędzierzyn rankiem 4 czerwca z rejonu Leśnicy ruszyło natarcie na Cisową, Lenartowice, Blachownię i Sławięcice. Cisowa pięciokrotnie przechodziła z rąk do rąk, jednak w południe powstańcy ostatecznie wycofali się z tej wioski zajmując pozycje w lesie nad Kłodnicą.

O godz. 18.30 oddziały szturmowe z Freikorps Oberland dotarły do Lenartowic. Tam broniły się pododdziały 1 Dywizji Wojsk Powstańczych. W walce z przeważającymi siłami wroga szczególnie odznaczyła się bateria artylerii podporucznika Antoniego Żmigrodzkiego.

Broniący Sławięcic powstańcy wysadzili tu trzy mosty na Kłodnicy i Młynówce. Nie na długo jednak powstrzymało to impet natarcia brygady z pułku von Magnisa, która wkrótce opanowała miasteczko i na wstępie rozstrzelała 11 jeńców. Jeszcze tego samego dnia powstańcy podjęli próbę odbicia Sławięcic. Do zadania tego wyznaczono 120-osobowy oddział Szpili i pociąg pancerny Ludyga. Atak jednak się nie powiódł. Powstańcy zajęli pozycje w polach na wschód od Sławięcic. Ciężkie walki stoczono również o Blachownię, która w nocy z 4 na 5 czerwca kilkakrotnie przechodziła z rąk do rąk.

Ostatecznie nad ranem atak bojowników z Freikorpsu Oberland zakończył się zdobyciem wioski. Tymczasem oddziały niemieckie posuwające się z Kłodnicy przez Pogorzelec i Brzeźce, zdobyły Stare Koźle i uderzyły na Bierawę. Tu jednak powstańcy zdołali powstrzymać impet natarcia i utrzymali tę pozycję do 8 czerwca, kiedy to pojawiły się w Bierawie oddziały alianckie.

Posuwając się od południa alianci zaczęli zajmować pozycje między liniami powstańców i bojowników niemieckich. Nie wszędzie odbyło się to płynnie. Pod Raciborzem do opuszczonych przez powstańców Markowic, na dwa dni wkroczyli Niemcy, którzy zanim pojawili się tam alianci zdążyli zemścić się na polskich sympatykach.
Posłuchaj "Na Linii Korfantego" 27.05.2021

Zobacz także

2021-04-06, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 06.04.2021 Wchodząca w skład powstańczej grupy Północ grupa "Butrym", nad ranem 3 maja 1921 roku po dwugodzinnej walce opanowała Mikulczyce i Tarnowskie Góry. Miasto… » więcej 2021-04-02, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 02.04.2021 Omawiany w poprzednim odcinku typowy scenariusz lokalnego wybuchu powstania odwrotnie zrealizował się w Gliwicach, które mieli zająć miejscowi powstańcy… » więcej 2021-04-01, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 01.04.2021 Wybuch III powstania śląskiego całkowicie zaskoczył Niemców. Chociaż liczyli się z taką możliwością, rozbudowywali swoje bojówki i gromadzili broń… » więcej 2021-03-31, godz. 10:00 "Na Linii Korfantego" 31.03.2021 100 lat temu dzień 3 maja wypadł we wtorek. Tego dnia od wczesnych godzin rannych oddziały powstańcze realizowały postawione im zadania i w większości wypadków… » więcej 2021-03-30, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 30.03.2021 Na trzy tygodnie zanim ustalono ostateczny termin wybuchu III powstania śląskiego, ale gdy znano już wyniki plebiscytu i alianckie propozycje podziału Śląska… » więcej 2021-03-29, godz. 11:45 "Na Linii Korfantego" 29.03.2021 W piątek 29 kwietnia Korfanty otrzymał tajną wiadomość z Londynu, gdzie wówczas obradowała Rada Najwyższa Konferencji Pokojowej w Wersalu, iż przyjęto… » więcej 2021-03-26, godz. 12:05 "Na Linii Korfantego" 26.03.2021 Niemcy również nie zaniedbywali zbrojenia swoich zwolenników. Zaraz po drugim powstaniu przystąpili do tworzenia nowej konspiracyjnej organizacji bojowej zwanej… » więcej 2021-03-25, godz. 11:58 "Na Linii Korfantego" 25.03.2021 Gdy obradująca w Paryżu Rada Ambasadorów zaczęła skłaniać się do przyjęcia włosko-brytyjskiego projektu podziału Górnego Śląska, który był zdecydowanie… » więcej 2021-03-24, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 24.03.2021 Wśród polskich żołnierzy, którzy już od jesieni 1920 roku planowali szczegółowo akcję rozpoczęcia III powstania śląskiego był ojciec wybitnego poety… » więcej 2021-03-23, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 23.03.2021 Zanim jednak opowiemy o samym powstaniu, należy przedstawić najważniejszych aktorów dramatu. Wśród nich jednym z pierwszych był Michał Grażyński, powstaniec… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »