Radio Opole » Na Linii Korfantego » Felietony » 'Na Linii Korfantego' 26.05.2021
2021-05-26, 10:30 Autor: Bolesław Bezeg

"Na Linii Korfantego" 26.05.2021

28 maja 1921 r. mimo, że trwały zacięte walki na odcinku Zalesie Śląskie – Lichynia, a do drobniejszych walk doszło tego dnia pod Olesnem, Zębowicami i Strzelcami, Wojciech Korfanty opublikował obwieszczenie o zawieszeniu broni. Była to ze strony dyktatora powstania swoista próba tworzenia faktów dokonanych. Starając się udowodni, że Polacy respektują zawieszenie broni, chciał on w ten sposób skłonić aliantów do wymuszenia na Niemcach przyjęcia warunków proponowanego pokoju.
Taka postawa była wówczas i nadal jest różnie oceniana. Niektórzy wprost zachowanie dyktatora powstania nazywali sabotażem. Przede wszystkim dlatego, że szerokie kolportowanie informacji o zakończeniu działań wojennych fatalnie odbijało się na powstańczym wojsku, w którym na skutek takich pogłosek następowało rozluźnienie.

Powstańcy, szczególnie w jednostkach nie znajdujących się aktualnie na froncie masowo zgłaszali się po urlopy, grożąc całkowitym porzuceniem służby. Powodowało to, że brakowało jednostek do pilnowania pozornie spokojnych pozycji, jak na przykład pod Gliwicami, gdzie 26 maja doszło do kolejnej próby wydostania się z miasta oddziałów Selbstschutzu. Cernowanie czyli blokowanie miast garnizonowych było niezwykle ważne, choć często niedoceniane. Tylko w Gliwicach stacjonowało 8 tys. niemieckich żołnierzy. Gdyby zdołali się wydostać z miasta, zyskaliby inicjatywę i zdolność manewrowania, co mogłoby diametralnie zmienić układ sił w całym powstaniu.

Niewątpliwie Korfanty zdawał sobie doskonale sprawę z tego jak bardzo kruchy był sukces powstania i jak łatwo można go było zaprzepaścić. Wybrał trudną drogę lawirowania pomiędzy koniecznością utrzymania zajętego terenu i polityki demonstrowania gotowości ustępstw wobec aliantów. Korfanty nie chciał dopuścić do eskalacji walk także dlatego, iż był głęboko przekonany, że dalsze walki będą skutkowały coraz większą liczbą ofiar po polskiej stronie. Na Śląsk wszak ciągle przybywały kolejne niemieckie oddziały i zaopatrzenie, a powstańcom brakowało wszystkiego.

Z perspektywy czasu można uznać, że to była skuteczna strategia, jednak wówczas wielu buntowało się przeciwko postępowaniu dyktatora powstania, które otwarcie nazywano kunktatorstwem. Napięcie rosło, nastroje części powstańców się radykalizowały, oczekiwali oni bowiem zdecydowanych rozstrzygnięć.


Na tym tle w nocy z 29 na 30 maja doszło do buntu kompanii sztabowej Grupy Północ. W do dziś nie wyjaśnionych okolicznościach kompania sztabowa pod dowództwem podporucznika Szylinga odmówiła posłuszeństwa i ruszyła na Tworóg, w którym stacjonował sztab Grupy Północ. Przeciwko zbuntowanym powstańcom 30 maja wysłano pociąg pancerny, który rozbił zbuntowaną kompanię. W trakcie pacyfikacji buntowników rozstrzelano dwóch prawdopodobnych prowodyrów buntu.

Nie był to jedyny przypadek buntu w powstańczych szeregach. Zdarzyło się, że powstańcze wojsko odmówiło powrotu na front, ale doszło także do buntu przeciwko zakończeniu powstania. O tym opowiemy w następnych odcinkach.
Posłuchaj "Na Linii Korfantego" 26.05.2021

Zobacz także

2021-03-22, godz. 12:09 "Na Linii Korfantego" 22.03.2021 Analizując wyniki plebiscytu Komisariat Plebiscytowy doszedł do wniosku, że w znacznym stopniu zaważyły na nich głosy emigrantów niemieckich, których Niemcy… » więcej 2021-03-19, godz. 12:04 "Na Linii Korfantego" 19.03.2021 Posłuchajmy jak wspomina tamten dzień cytowany tu już Jan Nowak – członek komisji plebiscytowej w Tarnowskich Górach, autor poczytnych pamiętników z okresu… » więcej 2021-03-18, godz. 15:54 "Na Linii Korfantego" 18.03.2021 O tym, że na Górnym Śląsku odbędzie się plebiscyt powszechnie wiedziano już od czerwca 1919 roku czyli od ogłoszenia postanowień pokoju wersalskiego… » więcej 2021-03-17, godz. 12:00 "Na Linii Korfantego" 17.03.2021 Wśród powstańczych dowódców niewątpliwie jedną z najbardziej popularnych ale i tajemniczych postaci był kapitan pruskiej marynarki wojennej Robert Oszek… » więcej 2021-03-16, godz. 12:00 "Na Linii Korfantego" 16.03.2021 Gdy przyjdzie wymieniać najbardziej zasłużonych powstańczych dowódców, niewątpliwie w pierwszej kolejności trzeba wskazać dowódcę dwóch pierwszych… » więcej 2021-03-15, godz. 12:00 "Na Linii Korfantego" 15.03.2021 Niewątpliwie Wojciech Korfanty w walce o przynależność państwową Śląska po I wojnie światowej był postacią najważniejszą. Jako członek powstańczego… » więcej 2021-03-12, godz. 11:31 "Na Linii Korfantego" 12.03.2021 Jednym z głównych elementów polskiej propagandy przedplebiscytowej była wspomniana już ustawa konstytucyjna Sejmu Ustawodawczego z 15 lipca 1920 r., która… » więcej 2021-03-11, godz. 14:30 "Na Linii Korfantego" 11.03.2021 Jak wspominaliśmy w poprzednich odcinkach do akcji propagandowej przed plebiscytem na Górnym Śląsku obie strony zaangażowały wszelkie możliwe środki. Wśród… » więcej 2021-03-10, godz. 12:00 "Na Linii Korfantego" 10.03.2021 Po drugim Powstaniu Śląskim i usunięciu z Rejencji Opolskiej niemieckiej policji SIPO, polscy działacze mogli zacząć działać z większym rozmachem i na… » więcej 2021-03-09, godz. 11:45 "Na Linii Korfantego" 09.03.2021 Gdy po II powstaniu śląskim z obszaru plebiscytowego zniknęła brutalna niemiecka policja SIPO, a powołana w jego miejsce dwunarodowa Policja Plebiscytowa… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »