Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-04-21, 07:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
21 kwietnia
1368 - Król Kazimierz III Wielki wydał statut żupny, dokument określający zasady wydobycia i sprzedaży soli w Królestwie Polskim.

1734 – Wojna o sukcesję polską: wojska polskie dowodzone przez wojewodę lubelskiego Jana Tarłę poniosły klęskę w bitwie z rosyjskim korpusem interwencyjnym pod Wyszecinem.

1865 - W Warszawie urodził się Stanisław Gall, sufragan archidiecezji warszawskiej, pierwszy biskup polowy Wojska Polskiego (1919-33).

1904 - W Trieście urodził się Odilo Globocnik, nazistowski zbrodniarz, w latach 1939-43 dowódca SS i policji w dystrykcie lubelskim; odpowiedzialny m.in. za zagładę ludności żydowskiej z terenów Generalnego Gubernatorstwa.

1908 - W Dorpacie urodził się Jerzy Hryniewiecki, architekt, urbanista, jeden z projektantów Stadionu Dziesięciolecia w Warszawie.

1919 - Wojna polsko-bolszewicka: oddziały Wojska Polskiego dowodzone przez Józefa Piłsudskiego zajęły Wilno.

1920 - W Warszawie podpisano polsko-ukraińską umowę międzyrządową, nazywaną powszechnie umową Piłsudski-Petlura; strona polska uznawała niezawisłość Ukrainy i jej władz - Dyrektoriatu z Semenem Petlurą na czele; linię graniczną między Polską i Ukrainą stanowić miała dawna granica między Rosją i Austro-Węgrami.

1923 - W Krakowie urodził się Gustaw Holoubek, aktor, reżyser, ikona polskiego teatru; od 1996 r. dyrektor artystyczny Teatru Ateneum; jedną z największych jego ról była kreacja Gustawa-Konrada w "Dziadach" w reżyserii Kazimierza Dejmka w Teatrze Narodowym; wystąpił m.in. w filmach "Pętla", "Gangsterzy i filantropii", "Prawo i pięść", "Marysia i Napoleon", "Sanatorium pod Klepsydrą", "Lawa", serialu "Królewskie sny", ekranizacji "Mistrza i Małgorzaty".

1929 - W Cieszynie zmarł Józef Londzin, ksiądz, działacz narodowy na Śląsku Cieszyńskim, historyk; w latach 1918-20 przewodniczący Polskiej Rady Narodowej na Śląsku Cieszyńskim, poseł na Sejm, senator.

1936 - Polski statek pasażerski MS "Batory" wypłynął w swój pierwszy rejs wycieczkowy z włoskiego Monfalcone do Gdyni.

1940 - W Warszawie urodził się Zdzisław Wardejn, aktor, związany z warszawskim Teatrem Dramatycznym; wystąpił m.in. filmach "Dreszcze", "To tylko Rock", "Miasto z morza", a także w serialu "Królowa Bona".

1944 - Zbrodnia wołyńska: Oddziały UPA dokonały masakry mieszkańców wsi Kuty nad Czeremoszem; ogółem w wyniku ukraińskich napadów na wieś trwających od marca 1944 r. zginęło około 200 Polaków i Ormian.

1945 - Oddziały 2 Korpusu Polskiego zajęły Bolonię; bitwa rozpoczęła się 9 kwietnia 1945 r. i była jedną z ostatnich batalii stoczonych przez wojska alianckie na froncie włoskim; w walkach zginęło około 300 polskich żołnierzy, a 600 zostało rannych.

1945 - Operacja łużycka: Pod Budziszynem 2 Armia WP, dowodzona przez gen. Karola Świerczewskiego, wzięła udział w kilkudniowej bitwie z niemieckimi wojskami Grupy Armii "Mitte"; zła ocena sytuacji, brak wsparcia armii sowieckiej oraz błędy w dowodzeniu 2 Armią spowodowały ciężkie straty. Podczas operacji łużyckiej zginęło prawie 5 tys. polskich żołnierzy, trzy tysiące uznano za zaginionych, a 10 tys. zostało rannych.

1945 - W Moskwie Rząd Tymczasowy podpisał układ o przyjaźni, pomocy wzajemnej i współpracy powojennej między Polską i ZSRS.

1950 - W Bydgoszczy zmarł Adam Wieniawski, kompozytor, dyrygent, pedagog; dyrektor Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego im. Fryderyka Chopina; organizator Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w latach 1932 i 1937; prezes Stowarzyszenia Kompozytorów Polskich i ZAiKS-u; inicjator Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego, którego pierwsza edycja odbyła się w 1935 r. w Warszawie.

1952 - Prezydium rządu zatwierdziło projekt budowy Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie, którego autorem był Lew Rudniew.

1953 - W Nowym Sączu urodził się Wojciech Waglewski, gitarzysta, wokalista, kompozytor, autor tekstów, lider zespołu Voo Voo.

1956 - Sąd Najwyższy wznowił proces w sprawie Kazimierza Moczarskiego i uchylił wydany na niego w 1952 r. wyrok śmierci, zamieniony na karę dożywotniego więzienia; trzy dni później Moczarski został zwolniony z więzienia we Wronkach.

1966 - Obchody Milenium Chrztu Polski: władze PRL ogłosiły, że nie udzielą kard. Wyszyńskiemu zgody na przyjazd do Watykanu i określiły zamiar pielgrzymki Pawła VI do Polski jako niewskazany.

1973 - W San Diego w stanie Kalifornia zmarł Merian Cooper, reżyser filmowy, scenarzysta; pilot, ppłk WP, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, organizator Eskadry Kościuszkowskiej.

1977 - W Legnicy urodził się Tomasz Kot, aktor; za rolę Zbigniewa Religi w filmie "Bogowie" otrzymał nagrodę dla najlepszego aktora na festiwalu w Gdyni oraz Polską Nagrodą Filmową Orzeł; wystąpił również w filmach "Skazany na bluesa", "Fotograf", "Disco polo", „Zimna wojna”.

1987 - Michaił Gorbaczow i gen. Wojciech Jaruzelski podpisali w Moskwie deklarację o polsko-sowieckiej współpracy w dziedzinie ideologii, nauki i kultury; jedną z jej konsekwencji miało być "wywabianie białych plam" z historii stosunków polsko-radzieckich.
1988 - W Krakowie w więzieniu przy ul. Montelupich wykonano po raz ostatni w Polsce wyrok śmierci; skazaniec, gwałciciel i morderca Stanisław Czabański z Tarnowa, został powieszony.

2006 - Premiera filmu "Wszyscy jesteśmy Chrystusami" w reżyserii Marka Koterskiego.

2007 - W Warszawie zmarł Jan Tadeusz Stanisławski, satyryk, aktor, autor tekstów.

2011 – W Warszawie zmarł Stanisław Szczuka, adwokat w procesie organizacji Ruch, Wojciecha Ziembińskiego i procesach radomskich. W 1976 r. współautor Listu 14 z protestem przeciwko umieszczeniu w Konstytucji PRL zapisu o nienaruszalności sojuszu z ZSRS. Współpracownik Biura Interwencyjnego KOR, dziennikarz biuletynów podziemnej Solidarności.

Zobacz także

2024-05-11, godz. 09:00 Opole - obchody 80. rocznicy Bitwy o Monte Cassino. Plan uroczystości Poranna msza święta za poległych i o 12:00 apel pamięci przed Pomnikiem Bojownikom o Polskość Śląska Opolskiego. Między innymi tak dzisiaj (11.05) w Opolu… » więcej 2024-05-11, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 11 maja » więcej 2024-05-10, godz. 18:53 Opole - 80. rocznica bitwy o Monte Cassino Pancerniacy świętują. Dwudniowe opolskie święto brygady, która zasłynęła bojem pod Monte Cassino zainaugurowała konferencja popularnonaukowa w Miejskiej… » więcej 2024-05-10, godz. 10:00 CMJW - Dni Otwarte Funduszy Europejskich W ramach tegorocznych obchodów DOFE Muzeum proponuje wszystkim chętnym kuratorskie zwiedzanie „Miejsca z blizną”. » więcej 2024-05-10, godz. 09:00 Moszna - XI edycja ogólnopolskiej akcji promocyjnej pn. Dni Otwarte Funduszy Europejskich. Tegoroczne DOFE będzie integralnym elementem obchodów 20-lecia Polski w Unii Europejskiej. » więcej 2024-05-10, godz. 08:00 Muzeum Uniwersytetu Opolskiego ma 10 lat Dziesięć lat temu utworzono Muzeum Uniwersytetu Opolskiego. Placówka opowiada historię opolskiego szkolnictwa wyższego. Są tu portrety wszystkich rektorów… » więcej 2024-05-10, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 10 maja » więcej 2024-05-09, godz. 15:00 37 lat temu w Lesie Kabackim rozbił się Ił-62 "Tadeusz Kościuszko" 37 lat temu, 9 maja 1987 roku, w Lesie Kabackim pod Warszawą rozbił się samolot Ił-62 M "Tadeusz Kościuszko". Na pokładzie maszyny znajdowały się 183 osoby… » więcej 2024-05-09, godz. 13:00 79. rocznica wyzwolenia KL Stutthof 79 lat temu, 9 maja 1945 roku, wojska radzieckie wkroczyły do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Stutthof. Założony w 1939 roku w Sztutowie… » więcej 2024-05-09, godz. 11:30 Dziś Dzień Europy Dziś świętujemy Dzień Europy, ustanowiony na pamiątkę ogłoszenia historycznej deklaracji Roberta Schumana, w której przedstawił swoją wizję nowoczesnej… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »