Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-04-21, 07:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
21 kwietnia
1368 - Król Kazimierz III Wielki wydał statut żupny, dokument określający zasady wydobycia i sprzedaży soli w Królestwie Polskim.

1734 – Wojna o sukcesję polską: wojska polskie dowodzone przez wojewodę lubelskiego Jana Tarłę poniosły klęskę w bitwie z rosyjskim korpusem interwencyjnym pod Wyszecinem.

1865 - W Warszawie urodził się Stanisław Gall, sufragan archidiecezji warszawskiej, pierwszy biskup polowy Wojska Polskiego (1919-33).

1904 - W Trieście urodził się Odilo Globocnik, nazistowski zbrodniarz, w latach 1939-43 dowódca SS i policji w dystrykcie lubelskim; odpowiedzialny m.in. za zagładę ludności żydowskiej z terenów Generalnego Gubernatorstwa.

1908 - W Dorpacie urodził się Jerzy Hryniewiecki, architekt, urbanista, jeden z projektantów Stadionu Dziesięciolecia w Warszawie.

1919 - Wojna polsko-bolszewicka: oddziały Wojska Polskiego dowodzone przez Józefa Piłsudskiego zajęły Wilno.

1920 - W Warszawie podpisano polsko-ukraińską umowę międzyrządową, nazywaną powszechnie umową Piłsudski-Petlura; strona polska uznawała niezawisłość Ukrainy i jej władz - Dyrektoriatu z Semenem Petlurą na czele; linię graniczną między Polską i Ukrainą stanowić miała dawna granica między Rosją i Austro-Węgrami.

1923 - W Krakowie urodził się Gustaw Holoubek, aktor, reżyser, ikona polskiego teatru; od 1996 r. dyrektor artystyczny Teatru Ateneum; jedną z największych jego ról była kreacja Gustawa-Konrada w "Dziadach" w reżyserii Kazimierza Dejmka w Teatrze Narodowym; wystąpił m.in. w filmach "Pętla", "Gangsterzy i filantropii", "Prawo i pięść", "Marysia i Napoleon", "Sanatorium pod Klepsydrą", "Lawa", serialu "Królewskie sny", ekranizacji "Mistrza i Małgorzaty".

1929 - W Cieszynie zmarł Józef Londzin, ksiądz, działacz narodowy na Śląsku Cieszyńskim, historyk; w latach 1918-20 przewodniczący Polskiej Rady Narodowej na Śląsku Cieszyńskim, poseł na Sejm, senator.

1936 - Polski statek pasażerski MS "Batory" wypłynął w swój pierwszy rejs wycieczkowy z włoskiego Monfalcone do Gdyni.

1940 - W Warszawie urodził się Zdzisław Wardejn, aktor, związany z warszawskim Teatrem Dramatycznym; wystąpił m.in. filmach "Dreszcze", "To tylko Rock", "Miasto z morza", a także w serialu "Królowa Bona".

1944 - Zbrodnia wołyńska: Oddziały UPA dokonały masakry mieszkańców wsi Kuty nad Czeremoszem; ogółem w wyniku ukraińskich napadów na wieś trwających od marca 1944 r. zginęło około 200 Polaków i Ormian.

1945 - Oddziały 2 Korpusu Polskiego zajęły Bolonię; bitwa rozpoczęła się 9 kwietnia 1945 r. i była jedną z ostatnich batalii stoczonych przez wojska alianckie na froncie włoskim; w walkach zginęło około 300 polskich żołnierzy, a 600 zostało rannych.

1945 - Operacja łużycka: Pod Budziszynem 2 Armia WP, dowodzona przez gen. Karola Świerczewskiego, wzięła udział w kilkudniowej bitwie z niemieckimi wojskami Grupy Armii "Mitte"; zła ocena sytuacji, brak wsparcia armii sowieckiej oraz błędy w dowodzeniu 2 Armią spowodowały ciężkie straty. Podczas operacji łużyckiej zginęło prawie 5 tys. polskich żołnierzy, trzy tysiące uznano za zaginionych, a 10 tys. zostało rannych.

1945 - W Moskwie Rząd Tymczasowy podpisał układ o przyjaźni, pomocy wzajemnej i współpracy powojennej między Polską i ZSRS.

1950 - W Bydgoszczy zmarł Adam Wieniawski, kompozytor, dyrygent, pedagog; dyrektor Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego im. Fryderyka Chopina; organizator Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w latach 1932 i 1937; prezes Stowarzyszenia Kompozytorów Polskich i ZAiKS-u; inicjator Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego, którego pierwsza edycja odbyła się w 1935 r. w Warszawie.

1952 - Prezydium rządu zatwierdziło projekt budowy Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie, którego autorem był Lew Rudniew.

1953 - W Nowym Sączu urodził się Wojciech Waglewski, gitarzysta, wokalista, kompozytor, autor tekstów, lider zespołu Voo Voo.

1956 - Sąd Najwyższy wznowił proces w sprawie Kazimierza Moczarskiego i uchylił wydany na niego w 1952 r. wyrok śmierci, zamieniony na karę dożywotniego więzienia; trzy dni później Moczarski został zwolniony z więzienia we Wronkach.

1966 - Obchody Milenium Chrztu Polski: władze PRL ogłosiły, że nie udzielą kard. Wyszyńskiemu zgody na przyjazd do Watykanu i określiły zamiar pielgrzymki Pawła VI do Polski jako niewskazany.

1973 - W San Diego w stanie Kalifornia zmarł Merian Cooper, reżyser filmowy, scenarzysta; pilot, ppłk WP, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, organizator Eskadry Kościuszkowskiej.

1977 - W Legnicy urodził się Tomasz Kot, aktor; za rolę Zbigniewa Religi w filmie "Bogowie" otrzymał nagrodę dla najlepszego aktora na festiwalu w Gdyni oraz Polską Nagrodą Filmową Orzeł; wystąpił również w filmach "Skazany na bluesa", "Fotograf", "Disco polo", „Zimna wojna”.

1987 - Michaił Gorbaczow i gen. Wojciech Jaruzelski podpisali w Moskwie deklarację o polsko-sowieckiej współpracy w dziedzinie ideologii, nauki i kultury; jedną z jej konsekwencji miało być "wywabianie białych plam" z historii stosunków polsko-radzieckich.
1988 - W Krakowie w więzieniu przy ul. Montelupich wykonano po raz ostatni w Polsce wyrok śmierci; skazaniec, gwałciciel i morderca Stanisław Czabański z Tarnowa, został powieszony.

2006 - Premiera filmu "Wszyscy jesteśmy Chrystusami" w reżyserii Marka Koterskiego.

2007 - W Warszawie zmarł Jan Tadeusz Stanisławski, satyryk, aktor, autor tekstów.

2011 – W Warszawie zmarł Stanisław Szczuka, adwokat w procesie organizacji Ruch, Wojciecha Ziembińskiego i procesach radomskich. W 1976 r. współautor Listu 14 z protestem przeciwko umieszczeniu w Konstytucji PRL zapisu o nienaruszalności sojuszu z ZSRS. Współpracownik Biura Interwencyjnego KOR, dziennikarz biuletynów podziemnej Solidarności.

Zobacz także

2024-05-03, godz. 13:00 80 lat temu żołnierze Kedywu przeprowadzili atak na niemieckie lotnisko w Warszawie 80 lat temu, w nocy z 3 na 4 maja 1944 roku, Oddział Specjalny "Osjan" Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej zniszczył na wojskowym lotnisku na warszawskich… » więcej 2024-05-03, godz. 11:00 Mija 103. rocznica wybuchu III powstania śląskiego 103 lata temu, w nocy z 2 na 3 maja 1921 roku, wybuchło III powstanie śląskie. Tak jak dwa poprzednie zrywy, miało na celu przyłączenie Górnego Śląska… » więcej 2024-05-03, godz. 08:15 Centralne obchody Święta Konstytucji Koncerty, pikniki, wystawy plenerowe i oficjalne uroczystości z udziałem przedstawicieli władz państwowych. Polska uczci dziś (3.05) 233. rocznicę uchwalenia… » więcej 2024-05-03, godz. 08:00 233 lata temu została uchwalona Konstytucja 3 maja Dziś przypada Narodowe Święto Trzeciego Maja, obchodzone w rocznicę uchwalenia przez Sejm Czteroletni w 1791 roku Konstytucji 3 maja. Pierwsza polska ustawa… » więcej 2024-05-03, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 3 maja » więcej 2024-05-02, godz. 13:00 79 lat temu został zdobyty Berlin 79 lat temu, 2 maja 1945 roku, wojska radzieckie wraz z oddziałami 1. i 2. Armii Wojska Polskiego zdobyły Berlin. Polacy zawiesili biało-czerwoną flagę na… » więcej 2024-05-02, godz. 11:00 Dzień Polonii i Polaków za Granicą 2 maja obchodzimy Dzień Polonii i Polaków za Granicą. To święto około 20 milionów osób mieszkających poza granicami kraju i przyznających się do polskich… » więcej 2024-05-02, godz. 10:00 Wojewódzkie Obchody Dnia Flagi Rzeczypospolitej Polskiej Wojewódzkie Obchody Dnia Flagi Rzeczypospolitej Polskiej po raz 16. organizuje wieś Moszczanka w gminie Prudnik. W programie są akcenty patriotyczne i rozr… » więcej 2024-05-02, godz. 09:00 Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej W Polsce przypada dziś (2 maja) Dzień Flagi - święto ustanowione uchwałą Sejmu w 2004 roku, by propagować wiedzę o polskiej tożsamości oraz symbolach… » więcej 2024-05-02, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 2 maja » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »