Radio Opole » Z historycznego punktu widzenia » Felietony » Obrońca Mafekingu
2022-05-14, 07:20 Autor: Bolesław Bezeg

Obrońca Mafekingu

Generał Robert Baden-Powell. fot. Wikipedia
Generał Robert Baden-Powell. fot. Wikipedia
W najbliższy wtorek obchodzić będziemy 120 rocznica zakończenia oblężenia Mafeking położonego w pobliżu północnej granicy Republiki Południowej Afryki. Obroną dowodził brytyjski pułkownik Robert Baden-Powell, którego zebrane tam doświadczenia zainspirowały do wymyślenia scoutingu.
Z Historycznego Punktu Widzenia 14 maja 2022
Urodzony 22 lutego 1857 roku Robert Baden-Powell pochodził z arystokratycznej brytyjskiej rodziny, po kądzieli był w prostej linii prawnukiem admirała Horatio Nelsona. Od dzieciństwa pasjonowały go różnego rodzaju ćwiczenia i zajęcia w terenie, nic więc dziwnego, że został zawodowym żołnierzem.

Po ukończeniu odpowiednich szkół został oficerem kawalerii i rozpoczął służbę w koloniach. Najpierw w Indiach, gdzie podpatrywał tamtejszych myśliwych, później w Afryce gdzie uczył się tropienia i przetrwania w buszu od Zulusów. Pracował też jako szpieg brytyjskiego wywiadu na terenie różnych krajów europejskich, m.in. szkicował urządzenia wojskowe w austrowęgierskich portach nad Adriatykiem.

Walczył w licznych wojnach kolonialnych, ale największą sławę przyniosła mu 7-miesięczna obrona oblężonego przez Burów brytyjskiego miasta Mafeking w RPA. Burowie to narodowość południowoafrykańskich białych farmerów powstała z dawnych kolonistów holenderskich i niemieckich. Prowadząc swoje wielkoobszarowe farmy kilkakrotnie buntowali się przeciwko uciskom fiskalnym stosowanym wobec nich przez brytyjskie władze.

Obeznani na co dzień z nowoczesną bronią palną, doskonale jeżdżący konno i znający teren Burowie byli bardzo trudnym przeciwnikiem dla regularnych oddziałów brytyjskich.

To właśnie ich wyszkoleniu zawdzięczamy termin „komandosi”. Jesienią 1899 roku pułkownik Robert Baden-Powell objął dowództwo ważnego pogranicznego miasta Mafeking, które spodziewało się ataku burskich powstańców. W mieście była nieliczna załoga wojskowa i sporo cywilnych uchodźców, zadanie obrony było więc bardzo trudne.

W październiku 1899 roku Europę obiegła wieść, iż miasto zostało odcięte od świata i zapewne wkrótce upadnie, a los zgromadzonych tam cywili będzie przesądzony.

Trzeba bowiem wiedzieć, że wojna z powstańcami toczona była jak wszystkie brytyjskie wojny w zbuntowanych koloniach w sposób bardzo okrutny. Brytyjczycy nie brali jeńców i nie oszczędzali rodzin buntowników, a ci w miarę swoich możliwości starali się odpłacać tym samym. A ponieważ Brytyjczycy w północnej części RPA nie mieli akurat żadnych poważnych sił, które mogłyby pospieszyć Baden-Powellowi na ratunek, a Burowie wręcz przeciwnie, zatem zanosiło się na rzeź.

Nic więc dziwnego, że dla komendanta oblężonego Mafekingu każdy doświadczony żołnierz był na wagę złota i rozsądnym było bardzo rozważnie nimi dysponować. Zmuszony sytuacją powołał najpierw milicję złożoną z cywili, a następnie oddziały pomocnicze złożone z młodocianych chłopców, których znalazło się w mieście całkiem sporo.

Wszędzie tam, gdzie nie było konieczności wykorzystywania żołnierzy, Baden-Powell posyłał swoich chłopców: pełnili więc nocne i dzienne warty przy magazynach i w strategicznych punktach miasta, wypatrywali wroga ze zbudowanych w tym celu punktów obserwacyjnych, pełnili służbę sanitarną, kuchenną, zapewniali łączność kurierską, a nawet przekradali się przez posterunki ścigniętych przez Burów zuluskich wojowników.

Najstarsi chłopcy przeszli szkolenie strzeleckie i stanowili uzupełnienie szczupłych oddziałów wojskowych. Miasto wytrwało siedem miesięcy blokady aż do nadejścia odsieczy i odblokowania miasta, co nastąpiło 16 maja 1900 roku.

Historię oblężenia Mafekingu śledziły i długo później opisywały gazety całego świata. Baden-Powell zyskał sławę bohatera i pewny awans na stopień generalski. Ale gdy po powrocie do Anglii zobaczył uliczników pogrążających się w drobnej, a z czasem całkiem poważnej przestępczości, przypomniał sobie młodych zwiadowców z Mafekingu, którzy z pobudek patriotycznych gotowi byli z wielkim poświęceniem wykonywać rozmaite odpowiedzialne zadania.

Postanowił coś z tym zrobić i w roku 1907 założył pierwszą drużynę skautową. Pojechał z nią na letni obóz gdzie dopracował skautową metodę wychowawczą. Wkrótce napisał szereg podręczników, które natychmiast przetłumaczono na liczne języki. Ruch skautowy zaczął rozwijać się lawinowo.

W roku 1922 liczba skautów na całym świecie przekroczyła milion, a w 1939 było ich blisko 3,5 miliona. Ruch skautowy na gruncie polskim w roku 1911 zapoczątkował Andrzej Małkowski, który przetłumaczył na język polski najważniejsza skautową książkę Baden-Powella „Skauting dla chłopców” i zorganizował we Lwowie pierwszy polski kurs skautowy.

Wkrótce pojawiła się polska nazwa skautingu czyli harcerstwo, ale to już temat na zupełnie nową opowieść.

Zobacz także

2022-02-20, godz. 08:24 Pierwsza Konstytucja Drugiej Rzeczypospolitej 103 lata temu - 20 lutego 1919 roku Sejm Ustawodawczy Republiki Polskiej uchwalił tzw. Małą Konstytucję. » więcej 2022-02-19, godz. 07:20 Rzucił się przez morze Jak Czarniecki do Poznania po szwedzkim zaborze, dla ojczyzny ratowania wrócim się przez morze – śpiewamy czasem, gdy mamy okazję wykonywać nasz hymn państwowy… » więcej 2022-02-13, godz. 08:20 Przejście do Aliantów Pojutrze przypada 104 rocznica opuszczenia sojuszu z państwami centralnymi przez ostatnią polską jednostkę frontową. W nocy z 15 na 16 lutego 1918 roku dowodzona… » więcej 2022-02-12, godz. 07:24 Zdrajca czy bohater Wczoraj minęła 16 rocznica śmierci pułkownika Ryszarda Kuklińskiego. Postać ta wciąż budzi sprzeczne emocje i zapewne tak już zostanie na zawsze. » więcej 2022-02-06, godz. 08:20 Zabójstwo polityczne Zabójstwa, porwania i niewyjaśnione okoliczności śmierci dawnych władców, jak mało które wydarzenia dają pole do snucia teorii spiskowych. Niekiedy spiskowe… » więcej 2022-02-05, godz. 07:24 Czechosłowacka inwazja 1919 Przedwczoraj minęła 103 rocznica podpisania tzw. umowy paryskiej, która zakończyła polsko-czechosłowacką wojnę o Śląsk Cieszyński. Umowa zawarta pod… » więcej 2022-01-30, godz. 08:20 Wielki humanista Mało brakowało, by bezpowrotnie przepadło bezcenne źródło wiedzy o życiu i działaniach a przede wszystkim o humanistycznych projektach i rozważaniach… » więcej 2022-01-29, godz. 07:20 Wielka zbrojeniowa inwestycja Największym przedsięwzięciem gospodarczym II Rzeczpospolitej była budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego. Latach 1937-39 wydano na nią zawrotną kwotę… » więcej 2022-01-23, godz. 08:20 Enigmatyczne dzieje enigmy 89 lat temu, w styczniu 1933 roku zespół polskich matematyków złamał kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma, zmieniając w ten sposób losy świata. » więcej 2022-01-22, godz. 07:20 Trudny styczeń 1945 r. Zaczęło się od ewakuacji obozu koncentracyjnego w Auschwitz, ale wkrótce do pędzonych śląskimi drogami wynędzniałych więźniów z Oświęcimia dołączyli… » więcej
89101112
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »