Radio Opole » Z historycznego punktu widzenia » Felietony » Wielka zbrojeniowa inwestycja
2022-01-29, 07:20 Autor: Bolesław Bezeg

Wielka zbrojeniowa inwestycja

Elektrownia Stalowa Wola w 1939 r. fot. Henryk Poddębski/ domena publiczna
Elektrownia Stalowa Wola w 1939 r. fot. Henryk Poddębski/ domena publiczna
Największym przedsięwzięciem gospodarczym II Rzeczpospolitej była budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego. Latach 1937-39 wydano na nią zawrotną kwotę 1925 milionów złotych. Było to 60 proc. wszystkich wydatków inwestycyjnych budżetu państwa.
Z Historycznego Punktu Widzenia 29 stycznia 2022
Gdy cała Europa lizała rany po wielkim kryzysie, dekoniunktura i bezrobocie nie ominęły również Polski. Aby podnieść gospodarczy potencjał kraju, a jednocześnie dać pracę ludziom w regionie, który charakteryzował się najwyższym wskaźnikiem bezrobocia opracowano program pod nazwą Centralny Okręg Przemysłowy.

Obejmował on Ziemię Kielecką, Sandomierską, Podkarpacie i wschodnią część Małopolski. Teren był położony faktycznie w centrum ówczesnej Polski, daleko od granic niemieckiej i sowieckiej, co miało także swoje znaczenie, wziąwszy pod uwagę fakt, że w ramach COP-u miał powstać przemysł zbrojeniowy.

Niewątpliwie najważniejszą postacią projektu był wicepremier i minister przemysłu i handlu Eugeniusz Kwiatkowski. On to wspólnie z Władysławem i Pawłem Kosieradzkimi opracował memoriał o konieczności przeprowadzenia 9wielkiej inwestycji, która z jednej strony da ludziom pracę, a z drugiej pchnie cywilizacyjnie Polskę do przodu.

Początkowo projekt przewidywał prowadzenie wzmożonych inwestycji na terenie całego kraju, ale ze względu na brak pieniędzy oraz analizę kosztów rozproszenia przemysłu po kraju zdecydowano się na obszar określony jako trójkąt bezpieczeństwa położony u zbiegu Wisły i Sanu.

Warto przypomnieć, że w owym obszarze bezpieczeństwa władze wojskowe już od 1922 roku lokalizował najważniejsze zakłady zbrojeniowe i magazyny materiałów wojennych.

W efekcie trzyletniej inwestycji do wybuchu wojny zbudowano szereg obiektów: W Mielcu powstały Państwowe Zakłady Lotnicze – spółka bliźniacza do istniejącej w Warszawie, w Rozwadowie pod Stalową Wolą powstały Zakłady Południowe – była to fabryka haubic kaliber 100 mm. W podtarnowskiej Dębicy powstała fabryka syntetycznego kauczuku.

W Rzeszowie powstała fabryka obrabiarek i sprzętu artyleryjskiego i fabryka silników lotniczych.W Nowej Dębie wybudowano fabrykę amunicji nr 3. W Starachowicach zmodernizowano i rozbudowano fabrykę broni, w Lublinie zmodernizowano fabrykę samochodów, w której wkrótce rozpoczęto montaż ciężarówek na licencji Chevroleta. W Pionkach zmodernizowano fabrykę amunicji a w Starachowicach fabrykę broni.

To tylko wybrane inwestycje Centralnego Okręgu Przemysłowego, które zrealizowano do wybuchu II wojny światowej. Wiele z nich dokończono po wojnie. Niewątpliwie budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego była zwrotnym punktem w ekonomicznej historii II Rzeczpospolitej i był sukcesem, którym II Rzeczpospolita nie omieszkiwała się chwalić.

Zobacz także

2021-12-18, godz. 07:20 Pierwsze polskie powstanie 366 lat temu, 18 grudnia 1655 roku przebywający w Opolu król polski Jan Kazimierz wyruszył w drogę powrotną do Polski z zamiarem wzbudzenia ogólnonarodowego… » więcej 2021-12-12, godz. 08:20 Noc listopadowa usankcjonowana Jutro przypada 191 rocznica ogłoszenia przez Sejm Królestwa Polskiego powstania listopadowego powstaniem narodowym co oznaczało przystąpienie do wojny z R… » więcej 2021-12-11, godz. 07:20 Badacz gruźlicy Dziś przypada 178 rocznica urodzin wybitnego niemieckiego uczonego, lekarza i bakteriologa prof. Roberta Kocha. » więcej 2021-12-05, godz. 08:20 Bombardowali nas Alianci 77 lat temu w grudniu 1944 roku miały miejsce ostatnie naloty alianckie na Opolszczyznę. » więcej 2021-12-04, godz. 07:20 Buntownik z Grodkowa 177 lat temu - 4 grudnia 1844 roku obłożony został ekskomuniką ksiądz Jan Ronge wikary z Grodkowa, twórca kościoła niemiecko-katolickiego. » więcej 2021-11-28, godz. 08:20 Opole stolicą emigracji Pojutrze przypada 366 rocznica wydania przez króla Jana Kazimierza Wazę tzw. uniwersału opolskiego – jednego z najbardziej przełomowych dokumentów w naszej… » więcej 2021-11-27, godz. 07:20 Niedoszli autonomiści 103 lata temu założono tajny Komitet Górnośląski, którego celem było utworzenie niepodległego państwa górnośląskiego. » więcej 2021-11-21, godz. 11:35 Atak niedoszłego króla W najbliższą środę przypada 434 rocznica obrony Krakowa przed generalnym szturmem wojsk austriackich, dowodzonych przez pretendenta do polskiego tronu arcyksięcia… » więcej 2021-11-20, godz. 07:26 Premier socjalistyczny Trzy dni temu minęła 103 rocznica powołania przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego pierwszego polskiego rządu po odzyskaniu niepodległości, którego… » więcej 2021-11-14, godz. 08:20 Finis Poloniae Pojutrze przypada 227 rocznica kapitulacji ostatniego polskiego oddziału wojskowego biorącego udział w insurekcji kościuszkowskiej. Trzeci rozbiór Polski… » więcej
1011121314
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »