Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2021-11-30, 06:20 Autor: Bolesław Bezeg

Kartka z kalendarza

75 lat temu 30 listopada 1946 roku Oddział Jana Kmiołka „Wira” rozbił więzienie Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Pułtusku uwalniając kilkudziesięciu więźniów politycznych, z których większość przystąpiła do oddziału. Dziś przypada 157 rocznica urodzin Andrzeja Mielęckiego – lekarza i polskiego działacza narodowego na Górnym Śląsku, którego zamordowanie stało się jedną w przyczyn wybuchu II powstania śląskiego. 762 lata temu 30 listopada 1259 roku rozpoczął się tzw. drugi najazd tatarski na Polskę. Zagony najeźdźców dotarły do wschodnich krańców księstwa opolsko-raciborskiego.
Kartka z Kalendarza 30 listopada 2021
Pierwszy i najbardziej znany najazd tatarski, a właściwie mongolski na Polskę, miał miejsce w roku 1241 i zakończył się spektakularną bitwą pod Legnicą. Wkrótce potem wśród potomków twórcy mongolskiego państwa Czingis-chana rozgorzały kilkuletnie walki o przywództwo nad tzw. Złotą Ordą. Dało to Europie Środkowej kilkanaście lat spokoju od mongolskiego zagrożenia.

Paradoksalnie przyczyną kolejnego najazdu stało się zawarcie w roku 1259 antytatarskiego sojuszu przez Ruś Halicką, Węgry, Litwę i polskich książąt Mazowsza i Małopolski. Aby spacyfikować ten sojusz wodzowie Złotej Ordy postanowili przeprowadzić uderzenie wyprzedzające. Jako cel wybrali Małopolskę.

Rozpoczęta 30 listopada 1259 roku dowodzona przez Burundaja wyprawa miała charakter typowo rabunkowy i niszczycielski. Pod względem skutków była znacznie gorsza dla Polski niż pierwszy najazd z roku 1241.

Przez całą zimę – do końca lutego 1260 roku kilkunastotysięczny korpus tatarski wspomagany przez podbitych książąt ruskich plądrował Małopolskę. Tatarzy wymordowali rzesze jeńców, paląc niezliczoną liczbę wsi i miast oraz uprowadzając około 10 000 niewolników.

Do najbardziej spektakularnej rzezi doszło po kapitulacji Sandomierza, gdzie warunki poddania grodu w imieniu Mongołów negocjowali Rusini, a po wyjściu załogi z twierdzy Mongołowie zerwali umowę i wymordowali obrońców.

Osobny tatarski korpus wysłano na pogranicze śląsko-małopolskie. Jego zadaniem było stawienie czoła posiłkom dla Małopolski, jakie spodziewano się, że wyślą piastowscy książęta śląscy. Ten manewr okazał się skuteczny. Spustoszenie wschodniego pogranicza księstwa opolsko-raciborskiego spowodowało, że śląscy Piastowie zamiast o pomocy dla Małopolski musieli myśleć o obronie własnego terytorium.

Tatarzy wraz z Rusinami wystawili przeciwko Polsce około 30 tys. zbrojnych. Przeciwko nim zdołano zmobilizować zaledwie 3000 konnych i 6000 pieszych żołnierzy. Dysproporcja sił była więc bezdyskusyjna. W dodatku polskie siły przez cały czas nie zdołały się skoncentrować by podjąć skuteczny kontratak.

Najeźdźcy wycofali się nie niepokojeni gdy zbliżająca się wiosna zagroziła rozmiękczeniem dróg i stopieniem lodów na rzekach. Obrazu sytuacji dopełniła postawa małopolskiego księcia Bolesława Wstydliwego, który zamiast organizować obronę lub szukać u kuzynów posiłków, schronił się z żoną w Sieradzu.

Zobacz także

2024-03-21, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 21 marca - Światowy Dzień Walki z Dyskryminacją Rasową - rozpoczyna Tydzień Solidarności z Ludami Zmagającymi się z Rasizmem i Dyskryminacją Rasową… » więcej 2024-03-20, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 20 marca - Światowy Dzień Ziemi. 20 marca - Międzynarodowy Dzień Astrologii. 20 marca - Międzynarodowy Dzień Frankofonii. 20 marca - Dzień Języka… » więcej 2024-03-19, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 19 marca - Dzień Jedności Kaszubów. 19 marca - Światowy Dzień Pracy Socjalnej. » więcej 2024-03-18, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 18 marca - Światowy Dzień Recyklingu. 18 marca - Europejski Dzień Mózgu, obchodzony od 1998 roku. 18 marca - Światowy Dzień Orła. » więcej 2024-03-17, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 17 marca - Międzynarodowy Dzień Inwalidów. 17 marca - Święto narodowe Irlandii, obchodzone w Dzień Świętego Patryka, patrona kraju. 17 marca - Włochy… » więcej 2024-03-16, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 16 marca - Dzień Pandy. 16 marca - Tydzień Wiedzy o Mózgu, trwający w 2024 roku od 11 do 17 marca. » więcej 2024-03-15, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 15 marca - Święto narodowe Węgier, obchodzone w rocznicę wybuchu rewolucji w 1848 roku. 15 marca - Międzynarodowy Dzień Konsumenta. 15 marca - Światowy… » więcej 2024-03-14, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 14 marca - Dzień Liczby Pi. » więcej 2024-03-13, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 13 marca 1202 - Zmarł Mieszko III Stary, książę wielkopolski, książę krakowski i zwierzchni książę Polski. Mieszko III Stary był szóstym pod względem… » więcej 2024-03-12, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 12 marca - Dzień Przeciwko Cenzurze Internetu, ustanowione w 2008 roku przez organizacje Reporterzy Bez Granic i Amnesty International. 12 marca - Dzień… » więcej
56789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »