Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2021-11-30, 06:20 Autor: Bolesław Bezeg

Kartka z kalendarza

75 lat temu 30 listopada 1946 roku Oddział Jana Kmiołka „Wira” rozbił więzienie Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Pułtusku uwalniając kilkudziesięciu więźniów politycznych, z których większość przystąpiła do oddziału. Dziś przypada 157 rocznica urodzin Andrzeja Mielęckiego – lekarza i polskiego działacza narodowego na Górnym Śląsku, którego zamordowanie stało się jedną w przyczyn wybuchu II powstania śląskiego. 762 lata temu 30 listopada 1259 roku rozpoczął się tzw. drugi najazd tatarski na Polskę. Zagony najeźdźców dotarły do wschodnich krańców księstwa opolsko-raciborskiego.
Kartka z Kalendarza 30 listopada 2021
Pierwszy i najbardziej znany najazd tatarski, a właściwie mongolski na Polskę, miał miejsce w roku 1241 i zakończył się spektakularną bitwą pod Legnicą. Wkrótce potem wśród potomków twórcy mongolskiego państwa Czingis-chana rozgorzały kilkuletnie walki o przywództwo nad tzw. Złotą Ordą. Dało to Europie Środkowej kilkanaście lat spokoju od mongolskiego zagrożenia.

Paradoksalnie przyczyną kolejnego najazdu stało się zawarcie w roku 1259 antytatarskiego sojuszu przez Ruś Halicką, Węgry, Litwę i polskich książąt Mazowsza i Małopolski. Aby spacyfikować ten sojusz wodzowie Złotej Ordy postanowili przeprowadzić uderzenie wyprzedzające. Jako cel wybrali Małopolskę.

Rozpoczęta 30 listopada 1259 roku dowodzona przez Burundaja wyprawa miała charakter typowo rabunkowy i niszczycielski. Pod względem skutków była znacznie gorsza dla Polski niż pierwszy najazd z roku 1241.

Przez całą zimę – do końca lutego 1260 roku kilkunastotysięczny korpus tatarski wspomagany przez podbitych książąt ruskich plądrował Małopolskę. Tatarzy wymordowali rzesze jeńców, paląc niezliczoną liczbę wsi i miast oraz uprowadzając około 10 000 niewolników.

Do najbardziej spektakularnej rzezi doszło po kapitulacji Sandomierza, gdzie warunki poddania grodu w imieniu Mongołów negocjowali Rusini, a po wyjściu załogi z twierdzy Mongołowie zerwali umowę i wymordowali obrońców.

Osobny tatarski korpus wysłano na pogranicze śląsko-małopolskie. Jego zadaniem było stawienie czoła posiłkom dla Małopolski, jakie spodziewano się, że wyślą piastowscy książęta śląscy. Ten manewr okazał się skuteczny. Spustoszenie wschodniego pogranicza księstwa opolsko-raciborskiego spowodowało, że śląscy Piastowie zamiast o pomocy dla Małopolski musieli myśleć o obronie własnego terytorium.

Tatarzy wraz z Rusinami wystawili przeciwko Polsce około 30 tys. zbrojnych. Przeciwko nim zdołano zmobilizować zaledwie 3000 konnych i 6000 pieszych żołnierzy. Dysproporcja sił była więc bezdyskusyjna. W dodatku polskie siły przez cały czas nie zdołały się skoncentrować by podjąć skuteczny kontratak.

Najeźdźcy wycofali się nie niepokojeni gdy zbliżająca się wiosna zagroziła rozmiękczeniem dróg i stopieniem lodów na rzekach. Obrazu sytuacji dopełniła postawa małopolskiego księcia Bolesława Wstydliwego, który zamiast organizować obronę lub szukać u kuzynów posiłków, schronił się z żoną w Sieradzu.

Zobacz także

2024-04-24, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 24 kwietnia - Dzień Solidarności z Narodem Ormiańskim. 24 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Solidarności Młodzieży. 24 kwietnia - Międzynarodowy Dzień… » więcej 2024-04-23, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 23 kwietnia - Uroczystość Świętego Wojciecha, biskupa, męczennika, jednego z patronów Polski. 23 kwietnia - Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich… » więcej 2024-04-22, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 22 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Matki Ziemi, święto ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2009 roku. 22 kwietnia - W Polsce - Dzień Ziemi. » więcej 2024-04-21, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 21 kwietnia - Parilia - urodziny Rzymu. » więcej 2024-04-20, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 20 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Wolnej Prasy, ogłoszony w 1991 roku z inicjatywy organizacji Reporterzy bez Granic. 20 kwietnia - Dzień Języka Chińskiego… » więcej 2024-04-19, godz. 02:11 Kartka z kalendarza 19 kwietnia - Dzień Pamięci Ofiar Holocaustu i Powstania w Getcie Warszawskim. 19 kwietnia - Eswatini, czyli „kraj ludu Suazi” - państwo w południowej… » więcej 2024-04-18, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 18 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków, ustanowiony przez Międzynarodową Radę Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych i wpisany przez UNESCO… » więcej 2024-04-17, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 17 kwietnia - Światowy Dzień Chorych na Hemofilię, ustanowiony w 1989 roku przez Światową Federację Hemofilii. » więcej 2024-04-16, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 16 kwietnia - Święto Wojsk Inżynieryjnych - Dzień Sapera, obchodzony przez Wojsko Polskie, dla upamiętnienia sforsowania Odry i Nysy Łużyckiej przez wojska… » więcej 2024-04-15, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 15 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Kombatanta. 15 kwietnia - Światowy Dzień Trzeźwości. 15 kwietnia - Światowy Dzień Sztuki. » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »