Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2021-11-30, 06:20 Autor: Bolesław Bezeg

Kartka z kalendarza

75 lat temu 30 listopada 1946 roku Oddział Jana Kmiołka „Wira” rozbił więzienie Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Pułtusku uwalniając kilkudziesięciu więźniów politycznych, z których większość przystąpiła do oddziału. Dziś przypada 157 rocznica urodzin Andrzeja Mielęckiego – lekarza i polskiego działacza narodowego na Górnym Śląsku, którego zamordowanie stało się jedną w przyczyn wybuchu II powstania śląskiego. 762 lata temu 30 listopada 1259 roku rozpoczął się tzw. drugi najazd tatarski na Polskę. Zagony najeźdźców dotarły do wschodnich krańców księstwa opolsko-raciborskiego.
Kartka z Kalendarza 30 listopada 2021
Pierwszy i najbardziej znany najazd tatarski, a właściwie mongolski na Polskę, miał miejsce w roku 1241 i zakończył się spektakularną bitwą pod Legnicą. Wkrótce potem wśród potomków twórcy mongolskiego państwa Czingis-chana rozgorzały kilkuletnie walki o przywództwo nad tzw. Złotą Ordą. Dało to Europie Środkowej kilkanaście lat spokoju od mongolskiego zagrożenia.

Paradoksalnie przyczyną kolejnego najazdu stało się zawarcie w roku 1259 antytatarskiego sojuszu przez Ruś Halicką, Węgry, Litwę i polskich książąt Mazowsza i Małopolski. Aby spacyfikować ten sojusz wodzowie Złotej Ordy postanowili przeprowadzić uderzenie wyprzedzające. Jako cel wybrali Małopolskę.

Rozpoczęta 30 listopada 1259 roku dowodzona przez Burundaja wyprawa miała charakter typowo rabunkowy i niszczycielski. Pod względem skutków była znacznie gorsza dla Polski niż pierwszy najazd z roku 1241.

Przez całą zimę – do końca lutego 1260 roku kilkunastotysięczny korpus tatarski wspomagany przez podbitych książąt ruskich plądrował Małopolskę. Tatarzy wymordowali rzesze jeńców, paląc niezliczoną liczbę wsi i miast oraz uprowadzając około 10 000 niewolników.

Do najbardziej spektakularnej rzezi doszło po kapitulacji Sandomierza, gdzie warunki poddania grodu w imieniu Mongołów negocjowali Rusini, a po wyjściu załogi z twierdzy Mongołowie zerwali umowę i wymordowali obrońców.

Osobny tatarski korpus wysłano na pogranicze śląsko-małopolskie. Jego zadaniem było stawienie czoła posiłkom dla Małopolski, jakie spodziewano się, że wyślą piastowscy książęta śląscy. Ten manewr okazał się skuteczny. Spustoszenie wschodniego pogranicza księstwa opolsko-raciborskiego spowodowało, że śląscy Piastowie zamiast o pomocy dla Małopolski musieli myśleć o obronie własnego terytorium.

Tatarzy wraz z Rusinami wystawili przeciwko Polsce około 30 tys. zbrojnych. Przeciwko nim zdołano zmobilizować zaledwie 3000 konnych i 6000 pieszych żołnierzy. Dysproporcja sił była więc bezdyskusyjna. W dodatku polskie siły przez cały czas nie zdołały się skoncentrować by podjąć skuteczny kontratak.

Najeźdźcy wycofali się nie niepokojeni gdy zbliżająca się wiosna zagroziła rozmiękczeniem dróg i stopieniem lodów na rzekach. Obrazu sytuacji dopełniła postawa małopolskiego księcia Bolesława Wstydliwego, który zamiast organizować obronę lub szukać u kuzynów posiłków, schronił się z żoną w Sieradzu.

Zobacz także

2024-03-11, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 11 marca - Polska: Dzień Sołtysa. 11 marca - Litwa: Dzień Odrodzenia Niepodległości. » więcej 2024-03-10, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 10 marca - Międzynarodowy Dzień Kobiet Sędziów. 10 marca - Dzień Mężczyzn. » więcej 2024-03-09, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 9 marca - Dzień Statystyki Polskiej - święto obchodzone od 2008 roku, zgodnie z decyzją Komitetu Statystyki i Ekonometrii PAN. Upamiętnia pierwszy Spis Powszechny… » więcej 2024-03-08, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 8 marca - Międzynarodowy Dzień Praw Kobiet. » więcej 2024-03-07, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 7 marca 322 pne. - Zmarł Arystoteles, grecki filozof. Jeden z trzech - obok Sokratesa i Platona - najsławniejszych filozofów starożytnej Grecji. Był twórcą… » więcej 2024-03-06, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 6 marca - Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych. Jest poświęcony pamięci osób, które sprzeciwiały się ustrojom totalitarnym i masowym zbrodniom w… » więcej 2024-03-05, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 5 marca - Dzień Wiedzy o Dysocjacyjnych Zaburzenia Osobowości. 5 marca - Dzień Europejskiego Geodety i Geoinformacji, obchodzony od 2012 z inicjatywy Europejskiej… » więcej 2024-03-04, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 4 marca - Na Litwie obchodzone są Kaziuki - w Wilnie odpustowy jarmark z okazji święta Świętego Kazimierza. 4 marca - Światowy Dzień Nauk Inżynieryjnych… » więcej 2024-03-03, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 3 marca - Międzynarodowy Dzień dla Ucha i Słuchu - ustanowiony z inicjatywy światowej organizacji zdrowia WHO 3 marca - Międzynarodowy Dzień Pisarzy… » więcej 2024-03-02, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 02 marca 1333 - Zmarł Władysław Łokietek, książę kujawsko-łęczycki, król Polski. Rozpoczął proces scalania ziem polskich: zajął Kraków, odzyskał… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »