Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » 17 maja 2021
2021-05-17, 06:26 Autor: Bolesław Bezeg

17 maja 2021

190 lat temu 17 maja 1931 roku w toku powstania listopadowego wojska polskie odniosły zwcięstwo nad Rosjanami w bitwie pod Nurem. 101 lat temu 17 maja 1920 roku w toku wojny polsko-bolszewickiej Wódz Naczelny Józef Piłsudski wydał dyrektywę o utworzeniu Frontu Północnego, mianując jego dowódcą generała Stanisława Szeptyckiego i powierzając mu walkę na kierunku litewsko-białoruskim. 57 lat temu w Berlinie zmarł Anton Jadasz działacz komunistyczny polskiego pochodzenia w okresie międzywojennym opowiadający się za niepodległością Śląska.
Kartka z kalendarza 17 maja 2021 r
Urodził się 25 maja 1888 roku w Krapkowicach w rodzinie o polskich tradycjach. Podczas I wojny światowej pracując w Świętochłowicach Antoni Jadasz już jako Anton Jadasch wstąpił do Związku Spartakusa – niemieckiej organizacji antywojennej, która na Górnym Śląsku liczyła ponad 25 tys. Członków.

Już pod koniec wojny Jadasz należał do czołowych działaczy górnośląskich struktur organizacji. Wkrótce gdy górnośląski Spartakus przekształcił się w antyklerykalną Komunistyczną Partię Niemiec, większość ze wspomnianych 25 tysięcy Górnoślązaków z powodu przywiązania do katolicyzmu przeszła do dwóch propolskich organizacji lewicowych, a mianowicie do Polskiej Partii Socjalistycznej i Narodowej Partii Robotniczej.

Ludzie ci wkrótce masowo wstępowali do utworzonej w roku 1919 konspiracyjnej Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. W tym czasie Anton Jadasch stanął na czele śląskiego odłamu KPD czyli Komunistische Partei Oberschlesiens. Na czele tej partii wspólnie z wolnymi związkami zawodowymi pod hasłami poparcia dla walczącej pod Warszawą Armii Czerwonej zorganizował w Katowicach wielką manifestację na rzecz neutralności Górnego Śląska wobec wojny polsko-sowieckiej.

7 listopada 1920 roku kierowana przez Jadascha partia połączyła się z górnośląskim oddziałem Niezależnej Socjaldemokratycznej Partii Niemiec i skrajnie lewicową Komunistyczną Partią Ziem Śląskich kierowaną przez Stanisława Barczyńskiego. Z połączenia tego powstała Komunistyczna Partia Górnego Śląska, której przewodniczącym został Anton Jadasch.

Partia Jadascha nie osiągnęła masowej popularności i w szczytowym momencie osiągnęła liczbę 5600 członków. Jako cel stawiała sobie utworzenie samodzielnej i niepodległej Górnośląskiej Republiki Rad. Licząc na to, że uda im się przekształcić III powstanie śląskie w akcję na rzecz niepodległości śląska, członkowie partii Jadascha wstępowali do POW i zasilali szeregi powstańców, jednak czujność służb Korfantego udaremniła wszelkie próby zorganizowania komunistycznego puczu w łonie powstania.

Po podziale śląska Jadasch przyjął opcję niemiecką i został działaczem Komunistycznej Partii Niemiec. W czasach hitlerowskich jako komunista był więźniem obozów koncentracyjnych. Po wojnie pozostał w NRD, gdzie pełnił różne funkcje publiczne. Anton Jadasch zmarł 17 maja 1964 roku w Berlinie.

Zobacz także

2024-08-12, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 12 sierpnia - Międzynarodowy Dzień Młodzieży, ustanowiony w 1999 roku, przez ONZ. 12 sierpnia - Światowy Dzień Słonia. » więcej 2024-08-11, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 11 sierpnia - Święto Niepodległości Czadu. 11 sierpnia - Dzień Konserwatora Zabytków. » więcej 2024-08-10, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 10 sierpnia - Dzień Przewodników i Ratowników Górskich, obchodzony w Polsce, w dniu Świętego Wawrzyńca, patrona przewodników i ratowników górskich. 10… » więcej 2024-08-09, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 9 sierpnia - Święto narodowe Singapuru, obchodzone w rocznicę uzyskania niepodległości w 1965 roku. 9 sierpnia - Międzynarodowy Dzień Ludności Tubylczej… » więcej 2024-08-08, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 8 sierpnia - Wielki Dzień Pszczół. 8 sierpnia - Międzynarodowy Dzień Kota, ustanowiony w 2002 roku przez Międzynarodowy Fundusz na rzecz dobrostanu Zwierząt… » więcej 2024-08-07, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 7 sierpnia - Dzień Pracownika Opieki nad Osobami Starszymi. » więcej 2024-08-06, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 6 sierpnia - Kościoły chrześcijańskie obchodzą święto Przemienienia Pańskiego. » więcej 2024-08-05, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 5 sierpnia - Chorwacja obchodzi Dzień Zwycięstwa i Dumy Państwowej - święto z okazji zdobycia w 1995 roku przez wojska chorwackie miasta Knin. 5 sierpnia… » więcej 2024-08-04, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 4 sierpnia - Międzynarodowy Dzień Pantery Mglistej. » więcej 2024-08-03, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 03 sierpnia 1015 roku - Wojna polsko-niemiecka: w wyniku bitwy pod Krosnem Odrzańskim armia cesarza Henryka II Świętego przełamała polską obronę na Odrze… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »