Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 15.08.2022
2022-08-15, 09:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 15.08.2022

[Fot.Alfons Zgrzebniok.Muzeum Śląska Opolskiego]
[Fot.Alfons Zgrzebniok.Muzeum Śląska Opolskiego]
102 lata temu trwały intenstywne przygotowania do wybuchu II powstania śląskiego. Na jego czele stanął urodzony na Opolszczyźnie w Dziergowicach w pobliżu Koźla Alfons Zgrzebniok ps.”Rakoczy” .
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości mieszkańcy Śląska trzykrotnie chwytali za broń. W okresie trzeciego powstania śląskiego wystąpili jako autentyczna polska armia powstańcza.

102 lata temu trwały intensywne przygotowania do wybuchu II powstania śląskiego. Na jego czele stanął urodzony na Opolszczyźnie w Dziergowicach w pobliżu Koźla Alfons Zgrzebniok ps.”Rakoczy” . Zgrzebniok jako jeden z dowódców także I powstania śląskiego uczestniczył w pracach Polskiego Komisariatu Plebiscytowego na czele którego stanął Wojciech Korfanty, jeden z twórców Niepodległej Rzeczypospolitej.

Warto przypomnieć, że Zgrzebniok odgrywał również czołową rolę w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. To właśnie on zorganizował akcję zdobycia broni oraz amunicji z kozielskich koszar, w której sam wziął udział.Walczył w przebraniu niemieckiego żołnierza. Wprowadził Niemców w błąd sugerując, że dowodzi on tajną operacją niemieckiego dowództwa.

W związku z działalnością patriotyczną, na rzecz polskiego Śląska został aresztowany. Z więzienia jednak uciekł. Już wcześniej nazywany był przez Niemców największym polskim bandytą w okręgu kozielskim.Nie przejmował się tym zbytnio i włączył się w dalszą walkę o polski Śląsk.

Znalazł się wśród delegatów, którzy powiadomili gen.Józefa Dowbor-Muśnickiego o decyzji wybuchu I powstania. Nie można zapominać, że w Zgrzebniok w dwóch pierwszych powstaniach sprawował funkcje dowódcze.

Wybuch II powstania śląskiego przyśpieszyły brutalne represje niemieckich bojówek wobec Polaków. W przeddzień wybuchu II insurekcji w Katowicach został brutalnie zamordowany polityk, działacz społeczny i lekarz Andrzej Mielęcki członek Polskiego Komitetu Plebiscytowego w Katowicach. Działał on w Towarzystwie dla Szerzenia Elementarzy Polskich na Górnym Śląsku i kierował konspiracyjnymi kursami sanitarnymi w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Ślaska.

Kiedy 17 sierpnia wybuchły rozruchy na Śląsku związane z fałszywymi informacjami o sukcesach bolszewików pod Warszawą w pobliżu gdzie mieszkał doszło do wymiany ognia między wojskami alianckimi i niemieckim.W czasie strzelaniny Mielęcki, który jako lekarz chciał udzielić pomocy poszkodowanym zginął.

Jego śmierć stała się jedną z przyczyn wybuchu II powstania śląskiego. Poza tym brak reakcji ze strony aliantów zwłaszcza Anglików i Włochów spowodował , że ludność polska i przywódcy Polskiego Komisariatu Plebiscytowego zrozumieli, że są zdani tylko na własne siły.

Tymczasem Niemcy cały czas wykorzystywali fakt zaangażowania się Polski w wojnę polsko- bolszewicką. Władze niemieckie wykorzystując udział Polaków w wojnie przygotowywały się nawet do zbrojnego wkroczenia. Nie tylko na Górny Śląsk , ale również do Wielkopolski i na Pomorze.Jednak po odparciu wojsk bolszewickich spod Warszawy władze niemieckie wycofały się z interwencji zbrojnej, ale terror wobec Polaków nie ustał.

Kiedy w lipcu i sierpniu 1920 roku przybrał największe rozmiary Polacy ponownie chwycili za broń.W nocy z 19 na 20 sierpnia 1920 roku wybuchło II powstanie śląskie.Zaraz po wezwaniu Wojciecha Korfantego rozpoczął się strajk generalny.Już w pierwszych godzinach walk powstańcy zniszczyli na całym terenie sieci łączności.Sparaliżowało to działania niemieckie i przedwczesne wkroczenie wojsk okupacyjnych.

Głównym celem powstania było wyparcie niemieckiej Policji Bezpieczeństwa z obszaru plebiscytowego i zastąpienie jej strażą obywatelską , a następnie nowo utworzoną policją plebiscytową i to się powstańcom udało wywalczyć.

Zobacz także

2022-01-06, godz. 10:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.01.2022 W czasie okupacji niemieckiej życie kulturalne zeszło do podziemia. Jednak tam wciąż rozwijała się polska kultura. Przetrwały polskie pieśni patriotyczne… » więcej 2022-01-01, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 01.01.2022 W tym roku obchodzimy 100 rocznicę utworzenia Związku Polaków w Niemczech. Kiedy po podziale Górnego Śląska pojawiły się problemy związane z funkcjonowaniem… » więcej 2021-12-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.12.2021 Czas okupacji na Śląsku to także walka zbrojna poszczególnych oddziałów partyzanckich. Stanowiła odpowiedź na masowy terror i represje ze strony Niemiec… » więcej 2021-12-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.12.2021 Dzisiaj, kiedy wspominamy Ślązaków zaangażowanych w walkę o niepodległość nie możemy zapomnieć o braciach Pawle i Janie Brandysach, polskich kapłanach… » więcej 2021-12-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.12.2021 W czasie okupacji niemieckiej Okręg Śląski Armii Krajowej koncentrował się na działalności wywiadowczej. Jednak nie mniej ważną działalnością były… » więcej 2021-11-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.11.2021 Jednym z najbardziej zaangażowanych środowisk w walkę z Niemcami stali się od samego początku II wojny harcerze. Do walki stanęli już w pierwszych dniach… » więcej 2021-11-20, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 20.11.2021 Wśród Polaków walczących w czasie okupacji niemieckiej o polski Śląsk byli też księża. Właśnie dzisiaj (20.11.2021) w katowickiej katedrze odbędą… » więcej 2021-11-13, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 13.11.2021 W czasie pierwszej wojny światowej polscy ślązacy walczyli w różnych armiach i po różnych stronach tego największego na początku XX wieku konfliktu. » więcej 2021-11-06, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.11.2021 W czasie drugiej wojny światowej na Śląsku życie kulturalne przeszło do podziemia. Śląscy pisarze i naukowcy swoją działalność kontynuowali w Krakowie… » więcej 2021-10-30, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 30.10.2021 W czasie II wojny Polacy, którzy trafili do niemieckiej części Śląska zaczęli organizować tam konspirację. Do działania włączyli się Akowcy z różnych… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »