Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 15.08.2022
2022-08-15, 09:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 15.08.2022

[Fot.Alfons Zgrzebniok.Muzeum Śląska Opolskiego]
[Fot.Alfons Zgrzebniok.Muzeum Śląska Opolskiego]
102 lata temu trwały intenstywne przygotowania do wybuchu II powstania śląskiego. Na jego czele stanął urodzony na Opolszczyźnie w Dziergowicach w pobliżu Koźla Alfons Zgrzebniok ps.”Rakoczy” .
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości mieszkańcy Śląska trzykrotnie chwytali za broń. W okresie trzeciego powstania śląskiego wystąpili jako autentyczna polska armia powstańcza.

102 lata temu trwały intensywne przygotowania do wybuchu II powstania śląskiego. Na jego czele stanął urodzony na Opolszczyźnie w Dziergowicach w pobliżu Koźla Alfons Zgrzebniok ps.”Rakoczy” . Zgrzebniok jako jeden z dowódców także I powstania śląskiego uczestniczył w pracach Polskiego Komisariatu Plebiscytowego na czele którego stanął Wojciech Korfanty, jeden z twórców Niepodległej Rzeczypospolitej.

Warto przypomnieć, że Zgrzebniok odgrywał również czołową rolę w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. To właśnie on zorganizował akcję zdobycia broni oraz amunicji z kozielskich koszar, w której sam wziął udział.Walczył w przebraniu niemieckiego żołnierza. Wprowadził Niemców w błąd sugerując, że dowodzi on tajną operacją niemieckiego dowództwa.

W związku z działalnością patriotyczną, na rzecz polskiego Śląska został aresztowany. Z więzienia jednak uciekł. Już wcześniej nazywany był przez Niemców największym polskim bandytą w okręgu kozielskim.Nie przejmował się tym zbytnio i włączył się w dalszą walkę o polski Śląsk.

Znalazł się wśród delegatów, którzy powiadomili gen.Józefa Dowbor-Muśnickiego o decyzji wybuchu I powstania. Nie można zapominać, że w Zgrzebniok w dwóch pierwszych powstaniach sprawował funkcje dowódcze.

Wybuch II powstania śląskiego przyśpieszyły brutalne represje niemieckich bojówek wobec Polaków. W przeddzień wybuchu II insurekcji w Katowicach został brutalnie zamordowany polityk, działacz społeczny i lekarz Andrzej Mielęcki członek Polskiego Komitetu Plebiscytowego w Katowicach. Działał on w Towarzystwie dla Szerzenia Elementarzy Polskich na Górnym Śląsku i kierował konspiracyjnymi kursami sanitarnymi w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Ślaska.

Kiedy 17 sierpnia wybuchły rozruchy na Śląsku związane z fałszywymi informacjami o sukcesach bolszewików pod Warszawą w pobliżu gdzie mieszkał doszło do wymiany ognia między wojskami alianckimi i niemieckim.W czasie strzelaniny Mielęcki, który jako lekarz chciał udzielić pomocy poszkodowanym zginął.

Jego śmierć stała się jedną z przyczyn wybuchu II powstania śląskiego. Poza tym brak reakcji ze strony aliantów zwłaszcza Anglików i Włochów spowodował , że ludność polska i przywódcy Polskiego Komisariatu Plebiscytowego zrozumieli, że są zdani tylko na własne siły.

Tymczasem Niemcy cały czas wykorzystywali fakt zaangażowania się Polski w wojnę polsko- bolszewicką. Władze niemieckie wykorzystując udział Polaków w wojnie przygotowywały się nawet do zbrojnego wkroczenia. Nie tylko na Górny Śląsk , ale również do Wielkopolski i na Pomorze.Jednak po odparciu wojsk bolszewickich spod Warszawy władze niemieckie wycofały się z interwencji zbrojnej, ale terror wobec Polaków nie ustał.

Kiedy w lipcu i sierpniu 1920 roku przybrał największe rozmiary Polacy ponownie chwycili za broń.W nocy z 19 na 20 sierpnia 1920 roku wybuchło II powstanie śląskie.Zaraz po wezwaniu Wojciecha Korfantego rozpoczął się strajk generalny.Już w pierwszych godzinach walk powstańcy zniszczyli na całym terenie sieci łączności.Sparaliżowało to działania niemieckie i przedwczesne wkroczenie wojsk okupacyjnych.

Głównym celem powstania było wyparcie niemieckiej Policji Bezpieczeństwa z obszaru plebiscytowego i zastąpienie jej strażą obywatelską , a następnie nowo utworzoną policją plebiscytową i to się powstańcom udało wywalczyć.

Zobacz także

2022-12-31, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 31.12.2022 Na Śląsku obudzoną już w połowie XIX w. świadomość narodową wśród Polaków umacniały wydawnictwa kościelne i narodowe. » więcej 2022-12-24, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.12.2022 Na przełomie XIX i XX w. na Śląsku, także tym opolskim, w atmosferze strajków i protestów rozwijały się katolickie organizacje robotników . » więcej 2022-12-17, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.12.2022 100 lat temu poza Związkiem Polaków w Niemczech coraz większe znaczenie odgrywał Związek Harcerstwa Polskiego. Ruch harcerski na emigracji w Berlinie rozpoczął… » więcej 2022-12-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.12.2022 W utrzymaniu i rozwijaniu polskości na Śląsku także tym opolskim ważną rolę odegrali zapomniani dzisiaj księża. Jeszcze przed pierwszą wojną światową… » więcej 2022-12-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.12.2022 Wśród walczących o polski Śląsk było wielu kapłanów, niektórzy z nich tak jak ks Jan Brandys pozostają wciąż niedocenieni i zapomniani. » więcej 2022-11-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 26.11.2022 W okresie międzywojennym jedną z ważniejszych organizacji , które działały w obronie polskiego Śląska był funkcjonujący w latach 30-tych Polski Związek… » więcej 2022-11-19, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 19.11.2022 Mija właśnie 104 rocznica ogłoszenia przez Józefa Piłsudskiego notyfikacji państwa polskiego. Tym który wysłał depeszę notyfikującą naszą niepodległość… » więcej 2022-11-12, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 12.11.2022 W listopadzie 1918 sytuacja na Górnym Śląsku stała się napięta. Wskutek szykan niemieckich nastąpiła radykalizacja nastrojów społecznych i narodowych… » więcej 2022-11-11, godz. 10:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.11.22 Mija właśnie 100 lat od czasu, kiedy papież Pius XI mianował administratorem apostolskim polskiej części Śląska ks. Augusta Hlonda późniejszego kardynała… » więcej 2022-11-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.11.2022 Wśród walczących o polski Śląsk, byli działacze związani z Opolszczyzną , którzy w czasie wojny zginęli w niemieckich obozach koncentracyjnych. Przyjrzyjmy… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »