Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 06.08.2022
2022-08-06, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 06.08.2022

[Fot.Karol Miarka-młodszy.Źródło:silesia.edu.pl]
[Fot.Karol Miarka-młodszy.Źródło:silesia.edu.pl]
[Fot.Drukarnia iw Mikołowie.Źródło:obc.opole.pl]
[Fot.Drukarnia iw Mikołowie.Źródło:obc.opole.pl]
Walkę o utrzymanie wiary i polskości na Śląsku prowadzili także świeccy katolicy. Jednym z najaktywniejszych działaczy śląskich był Karol Miarka – młodszy, który żył i działał w latach 1856-1919.
Jako drukarz, wydawca i działacz społeczny walczył o utrzymanie polskości na Górnym Śląsku. Urodził się w Pielgrzymowicach. Po swoim ojcu Karolu odziedziczył polski patriotyzm oraz potrzebę służenia Ślązakom.

Po ukończeniu gimnazjum w Cieszynie praktykował w drukarni w Mikołowie. Po śmierci Ojca przejął drukarnię, którą przekształcił w profesjonalny zakład poligraficzny. Drukowane były tam w dużych nakładach polskie książki, w tym dzieła Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego oraz kalendarze i śpiewniki. Dużą popularnością cieszył się "Kalendarz Mariański", który osiągnął gigantyczny jak na ówczesne czasy nakład 100 tysięcy egzemplarzy. Następnie wydawnictwa były rozprowadzane na Śląsku wśród mieszkańców wsi i małych miasteczek.

Miarka junior był człowiekiem zapobiegliwym i oszczędnym. Dochody uzyskiwane ze sprzedaży wydawnictwa inwestował w rozwój drukarni. Już wkrótce wybudował nowoczesny zakład drukarski w Mikołowie, w którym zatrudniał 90 osób. Zakład przyjął nazwę „Wydawnictwo Dzieł Ludowych Karola Miarki w Mikołowie”.

W Wydawnictwie Miarki drukowano „Biblioteczkę dla Dziatwy i Młodzieży Polskiej” oraz czasopisma katolickie m.in. Misjonarza Katolickiego. Natomiast w serii ”Biblioteka Pisarzy Polskich” ukazały się dzieła: Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego, Pola i Syrokomli. Wydawano bajki i opowiadania dla dzieci i młodzieży oraz utwory sceniczne.

Na początku XX wieku jego firma wydawnicza przeżywała poważne kłopoty finansowe. Powstał więc projekt przekształcenia wydawnictwa w spółkę akcyjną z Miarką na czele. Plany te jednak upadły. W roku 1910 Miarka oddał wydawnictwo i drukarnię koncernowi prasowemu Adama Napieralskiego. To właśnie on właściciel i redaktor „Katolika” jako polski deputowany do Reichstagu bronił praw polskojęzycznych Górnoślązaków.

W walce o polskość Śląska zasłużył się też Emanuel Smołka. Ten polski ksiądz, nauczyciel i działacz narodowościowy stał się jednym z głównych obrońców polskości. Smołka domagał się między innymi:- prawa do języka polskiego we wszystkich szkołach na Śląsku, a jako wykładowego w szkołach ludowych- możliwości powoływania szkół polskich (obok niemieckich) w miejscowościach dwujęzycznych; publikowania ustaw także po polsku, mianowania urzędników władających językiem polskim; wprowadzenia polszczyzny w sądownictwie w rozprawach dotyczących Polaków.

W okresie największej germanizacji organizował polskie biblioteki i czytelnie na Górnym Śląsku. Żył krótko. Zmarł w wieku 34 lat. Nie miał tak dużych zasług w krzewieniu i obronie polskości, jak Józef Lompa, czy ks. Norbert Bończyk, ale nie można go przecież pominąć w sztafecie Ślązaków walczących o polski Śląsk.

Zobacz także

2022-06-25, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 25.06.2022 Jedną z ważniejszych instytucji, które nie zaprzestały działalności, kiedy wybuchła II wojna był Instytut Śląski. Wojnę Stowarzyszenie przetrwało jako… » więcej 2022-06-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.06.2022 Po zakończeniu III insurekcji śląskiej ustrój Śląska określiła w dużej mierze Konwencja Górnośląska z 15 maja 1922 roku, która obowiązywała przez… » więcej 2022-06-17, godz. 17:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.06.2022 Cztery miesiące po zakończeniu III powstania śląskiego 20 października 1921 roku zapadła decyzja odnośnie granicy polsko- niemieckiej na Górnym Sląsk… » więcej 2022-06-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.06.2022 Już od pierwszych dni września 1939 roku Polacy zaczęli organizować na Śląsku podziemną działalność. Miała to być kontynuacja bohaterskiej walki polskiej… » więcej 2022-06-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.06.2022 W tym roku obchodzimy 100 rocznicę powstania Związku Polaków w Niemczech organizacji reprezentującej Polaków zamieszkałych na terenie Rzeszy Niemieckiej… » więcej 2022-05-28, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 28.05.2022 Wywłaszczenia i wydziedziczenia z majątków na Śląsku były już sprawdzoną formą represji wobec Polaków w tej historycznej dzielnicy. Faktycznie stały… » więcej 2022-05-21, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 21.05.2022 Już od pierwszych miesięcy okupacji Niemcy dokonywali masowych mordów. Aktom terroru władze niemieckie starały się nadać pozory legalności, wydając rozporządzenia… » więcej 2022-05-14, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 14.05.2022 W czasie okupacji niemieckiej Okręg Śląski Armii Krajowej koncentrował się na działalności wywiadowczej. Jednak nie mniej ważną działalnością były… » więcej 2022-04-09, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 09.04.2022 Wśród 108 błogosławionych przez Jana Pawła II znalazł się też ojciec Stanisław Kubista, którego tak wiele w młodzieńczych latach wiązało ze Śląskiem… » więcej 2022-04-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 02.04.2022 Minęła właśnie setna rocznica śmierci ks. Pawła Pośpiecha, tego tak bardzo zaangażowanego w sprawy polskie na Śląsku kapłana o którym w tych dniach… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »