Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 18.06.2022
2022-06-18, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 18.06.2022

[Fot. Józef Piłsudski na katowickim rynku podczas uroczystości 27.08.1922.Źródło:muzeumslaskie.pl]
[Fot. Józef Piłsudski na katowickim rynku podczas uroczystości 27.08.1922.Źródło:muzeumslaskie.pl]
Po zakończeniu III insurekcji śląskiej ustrój Śląska określiła w dużej mierze Konwencja Górnośląska z 15 maja 1922 roku, która obowiązywała przez 15 lat. Nakładała ona na Rzeczpospolitą obowiązek pełnego poszanowania praw mniejszości na polskim obszarze Śląska.
Na Śląsku mniejszość miała też możliwość odwoływania się bezpośrednio do arbitrażu Ligi Narodów. Fakt ten został odebrany jako dowód ograniczonego zaufania aliantów do władz Polski. Oficjalne przejęcie przez Polskę terenów Górnego Śląska przyznanych przez mocarstwa zachodnie w czasie konferencji paryskiej zakończyło się w lipcu 1922 roku. Fakt wejścia części Górnego Śląska do Polski dokumentował akt przyłączenia podpisany w Katowicach .

Niewątpliwie przełom stanowiło wydanie przez przewodniczącego Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku, gen. Henri Le Ronda specjalnego zarządzenia. Na jego mocy paramilitarna formacja, w skład której wchodzili przedstawiciele niemieckiej mniejszości narodowej miała zostać rozwiązana. Wzdłuż Odry miała powstać neutralna strefa demarkacyjna.

Warto pamiętać, że na terenie włączonym do Polski mieszkało wówczas prawie 1 mln mieszkańców. Z czego jedna czwarta uważała się za Niemców. Natomiast po stronie niemieckiej pozostało ponad pół miliona osób narodowości polskiej.

Decyzją Ligi Narodów osobom nie zadowolonym z obecnych granic dano możliwość przeprowadzenia do innego kraju i z tej okazji skorzystało ok. 200 tys. Polaków i Niemców. Na Opolszczyźnie pozostało jednak 350 tys. Polaków, którzy nie chcieli wyprowadzić się ze Śląska.

Postanowienia Ligi Narodów odnośnie Śląska wytworzyły nową sytuację polityczną w Europie. I chociaż do Polski powróciła zaledwie część Górnego Śląska to powstałemu wówczas województwu, którego pierwszym wojewodą był Józef Rymer została przyznana bardzo szeroka autonomia. Przynależność do kształtującego się państwa pozwalała na rozwój różnych form polskiego życia ekonomicznego, społecznego i politycznego.

Konwencja przyjęta w Genewie zapewniała swobodę rozwoju życia narodowego, także Polakom na Opolszczyźnie, gdzie podobnie jak w Prusach Wschodnich reprezentował ich interesy i walczył o ich prawa Związek Polaków w Niemczech.

Ksiądz Bolesław Domański wybitny działacz Związku Polaków w Niemczech w jednej ze swoich patriotycznych odezw tak przestrzegał Polaków: “ Będziecie zwalczani, ale nie zwalczeni, będziecie pokonywani, ale nie pokonani, będziecie zwyciężani, ale nie zwyciężeni. Bóg nad nami i z nami. Jak się okazuje teraz, gdy za naszą wschodnią granicą toczy się brutalna wojna, a Zachód w dużej mierze przygląda się biernie rozwojowi wypadków w Europie słowa patrona Związku Polaków w Niemczech pozostają wciąż aktualne.

Zobacz także

2022-01-06, godz. 10:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.01.2022 W czasie okupacji niemieckiej życie kulturalne zeszło do podziemia. Jednak tam wciąż rozwijała się polska kultura. Przetrwały polskie pieśni patriotyczne… » więcej 2022-01-01, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 01.01.2022 W tym roku obchodzimy 100 rocznicę utworzenia Związku Polaków w Niemczech. Kiedy po podziale Górnego Śląska pojawiły się problemy związane z funkcjonowaniem… » więcej 2021-12-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.12.2021 Czas okupacji na Śląsku to także walka zbrojna poszczególnych oddziałów partyzanckich. Stanowiła odpowiedź na masowy terror i represje ze strony Niemiec… » więcej 2021-12-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.12.2021 Dzisiaj, kiedy wspominamy Ślązaków zaangażowanych w walkę o niepodległość nie możemy zapomnieć o braciach Pawle i Janie Brandysach, polskich kapłanach… » więcej 2021-12-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.12.2021 W czasie okupacji niemieckiej Okręg Śląski Armii Krajowej koncentrował się na działalności wywiadowczej. Jednak nie mniej ważną działalnością były… » więcej 2021-11-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.11.2021 Jednym z najbardziej zaangażowanych środowisk w walkę z Niemcami stali się od samego początku II wojny harcerze. Do walki stanęli już w pierwszych dniach… » więcej 2021-11-20, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 20.11.2021 Wśród Polaków walczących w czasie okupacji niemieckiej o polski Śląsk byli też księża. Właśnie dzisiaj (20.11.2021) w katowickiej katedrze odbędą… » więcej 2021-11-13, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 13.11.2021 W czasie pierwszej wojny światowej polscy ślązacy walczyli w różnych armiach i po różnych stronach tego największego na początku XX wieku konfliktu. » więcej 2021-11-06, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.11.2021 W czasie drugiej wojny światowej na Śląsku życie kulturalne przeszło do podziemia. Śląscy pisarze i naukowcy swoją działalność kontynuowali w Krakowie… » więcej 2021-10-30, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 30.10.2021 W czasie II wojny Polacy, którzy trafili do niemieckiej części Śląska zaczęli organizować tam konspirację. Do działania włączyli się Akowcy z różnych… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »