Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 12.03.2022
2022-03-12, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 12.03.2022

[Fot. Przemarsz orkiestry Towarzystwa Gimnastycznego Sokół ze Śląska ulicami Poznania 1934. Domena Publiczna]
[Fot. Przemarsz orkiestry Towarzystwa Gimnastycznego Sokół ze Śląska ulicami Poznania 1934. Domena Publiczna]
Wśród najprężniej działających organizacji na Górnym Śląsku było Towarzystwo -Gimnastyczne”Sokół. Już na początku dwudziestego wieku działacze ze Śląska jeździli do Poznania na spotkania Sokoła.

W sierpniu 1904 udało się założyć gniazdo w Koźlu . Prezesem został Stanisław Zieliński redaktor ”Straży nad Odrą”. Pod wpływem organizacji z Koźla powstał też Sokół w Strzelcach. Jednak burmistrz Strzelec był bardzo nieprzychylny organizacji, groził, że wypędzi działaczy Sokoła z miasta.

Także w Koźlu działacze Sokoła nie dostali od władz miejskich lokalu na siedzibę. Musieli prowadzić spotkania w mieszkaniu prywatnym.Tymczasem rozpoczęła się współpraca z działaczami Sokoła z Opola. Oficjalnie gniazdo Sokoła powstało w Opolu 11 czerwca 1911. Pierwszym prezesem był Tadeusz Koraszewski. Niespełna miesiąc później opolskie gniazdo zostało przyjęte do Okręgu Śląskiego. W jego skład wchodziło 21 członków w tym 14 ćwiczących. Poza prezesem Koraszewskim w skład władz wchodzili też sekretarz Leon Powolny i naczelnik Kazimierz Robakowski. Zajęcia gimnastyczne odbywały się w sali Banku Ludowego, którego władze sprzyjały Polsce.

Przy okazji warto przypomnieć, że zloty gniazd sokolich odbywały się m.in. w Zadolu pod Katowicami. W czasie zlotu okręg śląski miał 12 gniazd z ponad 500 członkami .W zlocie według Wincentego Ogrodzińskiego zajmującego się historią działalności Sokoła nie wzięły jednak udziału gniazda wrocławskie i opolskie.

Tymczasem bardzo aktywnie działało gniazdo w Piekarach ,gdzie także w czasie złotów pojawiali się działacze z 10 gniazd m.in. Z Królewskiej Huty, Bytomia, Katowic i Wrocławia. Przez cały czas “Sokół” był infiltrowany przez służby pruskie o czym zresztą pisała wówczas “Gazeta Opolska.”

W czasie I wojny gniazdo nie działało. Ponownie wznowiło pracę w połowie lutego 1919. Nie brało jednak udziało w Zlocie Dzielnicowym w 1920 roku. W momencie odzyskania przez Polskę niepodległości na terenie Śląska działało już 24 gniazda. Z Sokołem na Śląsku liczyli się wszyscy. W marcu 1919 roku doszło do zjazdu prezesów i naczelników w Zadolu koło Katowic.

Rok później Sokół miał już 10 tys. członków. Statuty Związku Sokołów Polskich zostały przyjęte pod koniec 1920 roku przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. W liczbie 6 zatwierdzonych przez Ministerstwo dzielnic znalazła się także dzielnica Śląska.

Niewątpliwie dla tworzenia gniazd na Śląsku w powiatach rybnickim, strzeleckim, oleskim i kozielskim wielkie zasługi położyli sprowadzeni przez Karola Koźlika działacze Sokoła, którzy przyjechali na Śląsk z Westfallii .

Sokół przed wojną, oprócz Opola nie pozostawił trwałych śladów. Samo zaś gniazdo opolskie było i nieliczne i niezbyt aktywne. Nie było więc skąd brać w czasie powojennym działaczy

Jednak już z końcem 1920 roku w 187 gniazdach istniała spora baza przedmiotów i urządzeń do ćwiczeń gimnastycznych takich jak drążki, poręcze, konie, kilka kozłów, gdzieniegdzie lance, maczugi, kilofy, laski i piłki nożne. Trzeba też pamiętać, że szereg gniazd nie miało żadnych przyrządów .

Przy okazji warto wspomnieć, że ukazało się też 12 numerów pisma “Orędzie Sokole” w którym zamieszczano relacje m.in. z zawodów sportowych i imprez kulturalnych. Jak widać czas wojen i walk o granice II Rzeczypospolitej w1920 roku wpłynął zasadniczo na zwiększenie aktywności śląskich gniazd.

Zobacz także

2022-06-25, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 25.06.2022 Jedną z ważniejszych instytucji, które nie zaprzestały działalności, kiedy wybuchła II wojna był Instytut Śląski. Wojnę Stowarzyszenie przetrwało jako… » więcej 2022-06-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.06.2022 Po zakończeniu III insurekcji śląskiej ustrój Śląska określiła w dużej mierze Konwencja Górnośląska z 15 maja 1922 roku, która obowiązywała przez… » więcej 2022-06-17, godz. 17:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.06.2022 Cztery miesiące po zakończeniu III powstania śląskiego 20 października 1921 roku zapadła decyzja odnośnie granicy polsko- niemieckiej na Górnym Sląsk… » więcej 2022-06-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.06.2022 Już od pierwszych dni września 1939 roku Polacy zaczęli organizować na Śląsku podziemną działalność. Miała to być kontynuacja bohaterskiej walki polskiej… » więcej 2022-06-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.06.2022 W tym roku obchodzimy 100 rocznicę powstania Związku Polaków w Niemczech organizacji reprezentującej Polaków zamieszkałych na terenie Rzeszy Niemieckiej… » więcej 2022-05-28, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 28.05.2022 Wywłaszczenia i wydziedziczenia z majątków na Śląsku były już sprawdzoną formą represji wobec Polaków w tej historycznej dzielnicy. Faktycznie stały… » więcej 2022-05-21, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 21.05.2022 Już od pierwszych miesięcy okupacji Niemcy dokonywali masowych mordów. Aktom terroru władze niemieckie starały się nadać pozory legalności, wydając rozporządzenia… » więcej 2022-05-14, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 14.05.2022 W czasie okupacji niemieckiej Okręg Śląski Armii Krajowej koncentrował się na działalności wywiadowczej. Jednak nie mniej ważną działalnością były… » więcej 2022-04-09, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 09.04.2022 Wśród 108 błogosławionych przez Jana Pawła II znalazł się też ojciec Stanisław Kubista, którego tak wiele w młodzieńczych latach wiązało ze Śląskiem… » więcej 2022-04-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 02.04.2022 Minęła właśnie setna rocznica śmierci ks. Pawła Pośpiecha, tego tak bardzo zaangażowanego w sprawy polskie na Śląsku kapłana o którym w tych dniach… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »