Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 12.03.2022
2022-03-12, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 12.03.2022

[Fot. Przemarsz orkiestry Towarzystwa Gimnastycznego Sokół ze Śląska ulicami Poznania 1934. Domena Publiczna]
[Fot. Przemarsz orkiestry Towarzystwa Gimnastycznego Sokół ze Śląska ulicami Poznania 1934. Domena Publiczna]
Wśród najprężniej działających organizacji na Górnym Śląsku było Towarzystwo -Gimnastyczne”Sokół. Już na początku dwudziestego wieku działacze ze Śląska jeździli do Poznania na spotkania Sokoła.

W sierpniu 1904 udało się założyć gniazdo w Koźlu . Prezesem został Stanisław Zieliński redaktor ”Straży nad Odrą”. Pod wpływem organizacji z Koźla powstał też Sokół w Strzelcach. Jednak burmistrz Strzelec był bardzo nieprzychylny organizacji, groził, że wypędzi działaczy Sokoła z miasta.

Także w Koźlu działacze Sokoła nie dostali od władz miejskich lokalu na siedzibę. Musieli prowadzić spotkania w mieszkaniu prywatnym.Tymczasem rozpoczęła się współpraca z działaczami Sokoła z Opola. Oficjalnie gniazdo Sokoła powstało w Opolu 11 czerwca 1911. Pierwszym prezesem był Tadeusz Koraszewski. Niespełna miesiąc później opolskie gniazdo zostało przyjęte do Okręgu Śląskiego. W jego skład wchodziło 21 członków w tym 14 ćwiczących. Poza prezesem Koraszewskim w skład władz wchodzili też sekretarz Leon Powolny i naczelnik Kazimierz Robakowski. Zajęcia gimnastyczne odbywały się w sali Banku Ludowego, którego władze sprzyjały Polsce.

Przy okazji warto przypomnieć, że zloty gniazd sokolich odbywały się m.in. w Zadolu pod Katowicami. W czasie zlotu okręg śląski miał 12 gniazd z ponad 500 członkami .W zlocie według Wincentego Ogrodzińskiego zajmującego się historią działalności Sokoła nie wzięły jednak udziału gniazda wrocławskie i opolskie.

Tymczasem bardzo aktywnie działało gniazdo w Piekarach ,gdzie także w czasie złotów pojawiali się działacze z 10 gniazd m.in. Z Królewskiej Huty, Bytomia, Katowic i Wrocławia. Przez cały czas “Sokół” był infiltrowany przez służby pruskie o czym zresztą pisała wówczas “Gazeta Opolska.”

W czasie I wojny gniazdo nie działało. Ponownie wznowiło pracę w połowie lutego 1919. Nie brało jednak udziało w Zlocie Dzielnicowym w 1920 roku. W momencie odzyskania przez Polskę niepodległości na terenie Śląska działało już 24 gniazda. Z Sokołem na Śląsku liczyli się wszyscy. W marcu 1919 roku doszło do zjazdu prezesów i naczelników w Zadolu koło Katowic.

Rok później Sokół miał już 10 tys. członków. Statuty Związku Sokołów Polskich zostały przyjęte pod koniec 1920 roku przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. W liczbie 6 zatwierdzonych przez Ministerstwo dzielnic znalazła się także dzielnica Śląska.

Niewątpliwie dla tworzenia gniazd na Śląsku w powiatach rybnickim, strzeleckim, oleskim i kozielskim wielkie zasługi położyli sprowadzeni przez Karola Koźlika działacze Sokoła, którzy przyjechali na Śląsk z Westfallii .

Sokół przed wojną, oprócz Opola nie pozostawił trwałych śladów. Samo zaś gniazdo opolskie było i nieliczne i niezbyt aktywne. Nie było więc skąd brać w czasie powojennym działaczy

Jednak już z końcem 1920 roku w 187 gniazdach istniała spora baza przedmiotów i urządzeń do ćwiczeń gimnastycznych takich jak drążki, poręcze, konie, kilka kozłów, gdzieniegdzie lance, maczugi, kilofy, laski i piłki nożne. Trzeba też pamiętać, że szereg gniazd nie miało żadnych przyrządów .

Przy okazji warto wspomnieć, że ukazało się też 12 numerów pisma “Orędzie Sokole” w którym zamieszczano relacje m.in. z zawodów sportowych i imprez kulturalnych. Jak widać czas wojen i walk o granice II Rzeczypospolitej w1920 roku wpłynął zasadniczo na zwiększenie aktywności śląskich gniazd.

Zobacz także

2022-12-31, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 31.12.2022 Na Śląsku obudzoną już w połowie XIX w. świadomość narodową wśród Polaków umacniały wydawnictwa kościelne i narodowe. » więcej 2022-12-24, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.12.2022 Na przełomie XIX i XX w. na Śląsku, także tym opolskim, w atmosferze strajków i protestów rozwijały się katolickie organizacje robotników . » więcej 2022-12-17, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.12.2022 100 lat temu poza Związkiem Polaków w Niemczech coraz większe znaczenie odgrywał Związek Harcerstwa Polskiego. Ruch harcerski na emigracji w Berlinie rozpoczął… » więcej 2022-12-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.12.2022 W utrzymaniu i rozwijaniu polskości na Śląsku także tym opolskim ważną rolę odegrali zapomniani dzisiaj księża. Jeszcze przed pierwszą wojną światową… » więcej 2022-12-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.12.2022 Wśród walczących o polski Śląsk było wielu kapłanów, niektórzy z nich tak jak ks Jan Brandys pozostają wciąż niedocenieni i zapomniani. » więcej 2022-11-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 26.11.2022 W okresie międzywojennym jedną z ważniejszych organizacji , które działały w obronie polskiego Śląska był funkcjonujący w latach 30-tych Polski Związek… » więcej 2022-11-19, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 19.11.2022 Mija właśnie 104 rocznica ogłoszenia przez Józefa Piłsudskiego notyfikacji państwa polskiego. Tym który wysłał depeszę notyfikującą naszą niepodległość… » więcej 2022-11-12, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 12.11.2022 W listopadzie 1918 sytuacja na Górnym Śląsku stała się napięta. Wskutek szykan niemieckich nastąpiła radykalizacja nastrojów społecznych i narodowych… » więcej 2022-11-11, godz. 10:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.11.22 Mija właśnie 100 lat od czasu, kiedy papież Pius XI mianował administratorem apostolskim polskiej części Śląska ks. Augusta Hlonda późniejszego kardynała… » więcej 2022-11-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.11.2022 Wśród walczących o polski Śląsk, byli działacze związani z Opolszczyzną , którzy w czasie wojny zginęli w niemieckich obozach koncentracyjnych. Przyjrzyjmy… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »