Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 05.02.2022
2022-02-05, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 05.02.2022

[Fot. Agnieszka Pospiszyl, Śląscy Teksańczycy w Panna Maria, Teksas]
[Fot. Agnieszka Pospiszyl, Śląscy Teksańczycy w Panna Maria, Teksas]
Pod koniec XIX wieku i na początku XX zaczęła się emigracja ludności z wiejskich powiatów Opolszczyzny, Przemysł górnośląski nie był w stanie wchłonąć miejscowej ludności. Dlatego Ślązacy szukali pracy także w innych częściach Niemiec i jednocześnie tam się organizowali .
Na emigracji zakładali polskie stowarzyszenia, biblioteki i towarzystwa finansowo -gospodarcze. Wielu Ślązaków wyjechało do samego Berlina, ale także masowo docierali do miast w Zachodnich Niemczech , gdzie rozwijał się przemysł ciężki.Trzeba bowiem pamiętać, że jeszcze w czasie insurekcji w Niemczech powstały komitety niesienia pomocy powstaniu styczniowemu.

Emigracja polska zbierała fundusze i pomagała w zakupie i transporcie sprzętu wojennego. Powszechne stały się też akcje organizowania grup emigrantów do udziału w powstaniu.
Ochotnicy mogli liczyć na wsparcie tamtejszych polskich stowarzyszeń i towarzystw demokratycznych. Wśród wspierających znaleźli się historycy, literaci i część polityków szczególnie tych dla których najważniejsze stały się hasła wolnościowe.

Do najbardziej aktywnych ośrodków zaangażowanych w akcjach wspierajacych powstanie 1863 roku znalazły się poza Berlinem także Kolonia, Akwizgran, Heidelberg, Hamburg, Poczdam no i oczywiście Wrocław. Pomoc trafiała też z Zurychu w Szwajcarii.

Aresztowany przez Prusaków Józef Oxiński jeden z najsłynniejszych dowódców oddziałów powstańczych działających, także na Opolszczyźnie po wyjściu z więzienia ostatecznie osiadł na emigracji w Paryżu. Emigranci ze wschodnich prowincji Prus wywodzili się zarówno z ludności polskiej jak i niemieckiej.

W połowie lat 60 tych XIX stulecia nasiliła się także emigracja Opolan za Ocean. Ślązacy emigrowali do Ameryki. Polacy ze Ślaska osiedlali się przede wszystkim w Teksasie. Właśnie tam trafili pierwsi mieszkańcy Opolszczyzny z Popielowa położonego kilkanaście kilometrów od Brzegu. Inicjatorem i pierwszym organizatorem emigracji w Stanach Zjednoczonych był ksiądz Leopold Moczygemba.

Ksiądz MOCZYGEMBA żył w latach 1824 – 1891. Zmarł 23 lutego W tym miesiącu minie już 131 lat. Przypomnijmy jego kapłańską drogę. Był zakonnikiem i organizatorem początków chłopskiej emigracji zamorskiej z ziem polskich. Urodził się w Płużnicy na Śląsku Opolskim w rodzinie chłopskiej. W młodości Leopold kształcił się w Gliwicach, Opolu i Rzymie. W czasie pobytu w Italii, w Osimo wstąpił w listopadzie 1843 do Zakonu Franciszkanów. Święcenia kapłańskie przyjął niespełna cztery lata później. Zamierzał powrócić na Górny Śląsk.W czasie audiencji u Piusa IX poinformował papieża, że na Górnym Śląsku żyje ponad milion Polaków.
W czasie swoich podróży ojciec Moczygemba odwiedzał prawdopodobnie rodzinną Płużnicę. Oddelegowany przez zakon do bawarskiej Prowincji Franciszkanów, przebywał w jednym z tamtejszych klasztorów i kontynuował studia. W związku z ożywionym ruchem emigracyjnym z południowych Niemiec do Ameryki został wysłany przez swoich przełożonych do pracy wśród kolonistów niemieckich w Teksasie, dokąd dotarł w 1852 r.

W pierwszej fali emigracyjnej do Teksasu przybyło 300 mieszkańców przeważnie z powiatu strzeleckiego. Do dzisiaj dawni mieszkańcy Opolszczyzny używają za Oceanem języka polskiego .Świadczy to niewątpliwie o umiłowaniu polskości i przywiązaniu, niestety, już tylko sentymentalnemu, do Śląska. To właśnie polscy Teksańczycy powołali fundację ojca Leopolda Moczygemby, która popiera inicjatywę miast partnerskich, podtrzymuje polskość i śląskość także w USA, w dalekim Teksasie. Przede wszystkim jednak wspiera inicjatywy podtrzymujące wciąż dziedzictwo kulturowe Śląska.

Na koniec warto przypomnieć, że zdaniem profesora Kazimierza Popiołka, autora Historii Śląska od połowy XIX w. do wybuchu II wojny światowej ze Śląska wyemigrowało ponad milion osób, w tym z rejencji opolskiej ponad 400 tysięcy.

Zobacz także

2022-01-06, godz. 10:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.01.2022 W czasie okupacji niemieckiej życie kulturalne zeszło do podziemia. Jednak tam wciąż rozwijała się polska kultura. Przetrwały polskie pieśni patriotyczne… » więcej 2022-01-01, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 01.01.2022 W tym roku obchodzimy 100 rocznicę utworzenia Związku Polaków w Niemczech. Kiedy po podziale Górnego Śląska pojawiły się problemy związane z funkcjonowaniem… » więcej 2021-12-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.12.2021 Czas okupacji na Śląsku to także walka zbrojna poszczególnych oddziałów partyzanckich. Stanowiła odpowiedź na masowy terror i represje ze strony Niemiec… » więcej 2021-12-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.12.2021 Dzisiaj, kiedy wspominamy Ślązaków zaangażowanych w walkę o niepodległość nie możemy zapomnieć o braciach Pawle i Janie Brandysach, polskich kapłanach… » więcej 2021-12-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.12.2021 W czasie okupacji niemieckiej Okręg Śląski Armii Krajowej koncentrował się na działalności wywiadowczej. Jednak nie mniej ważną działalnością były… » więcej 2021-11-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.11.2021 Jednym z najbardziej zaangażowanych środowisk w walkę z Niemcami stali się od samego początku II wojny harcerze. Do walki stanęli już w pierwszych dniach… » więcej 2021-11-20, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 20.11.2021 Wśród Polaków walczących w czasie okupacji niemieckiej o polski Śląsk byli też księża. Właśnie dzisiaj (20.11.2021) w katowickiej katedrze odbędą… » więcej 2021-11-13, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 13.11.2021 W czasie pierwszej wojny światowej polscy ślązacy walczyli w różnych armiach i po różnych stronach tego największego na początku XX wieku konfliktu. » więcej 2021-11-06, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.11.2021 W czasie drugiej wojny światowej na Śląsku życie kulturalne przeszło do podziemia. Śląscy pisarze i naukowcy swoją działalność kontynuowali w Krakowie… » więcej 2021-10-30, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 30.10.2021 W czasie II wojny Polacy, którzy trafili do niemieckiej części Śląska zaczęli organizować tam konspirację. Do działania włączyli się Akowcy z różnych… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »