Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 05.02.2022
2022-02-05, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 05.02.2022

[Fot. Agnieszka Pospiszyl, Śląscy Teksańczycy w Panna Maria, Teksas]
[Fot. Agnieszka Pospiszyl, Śląscy Teksańczycy w Panna Maria, Teksas]
Pod koniec XIX wieku i na początku XX zaczęła się emigracja ludności z wiejskich powiatów Opolszczyzny, Przemysł górnośląski nie był w stanie wchłonąć miejscowej ludności. Dlatego Ślązacy szukali pracy także w innych częściach Niemiec i jednocześnie tam się organizowali .
Na emigracji zakładali polskie stowarzyszenia, biblioteki i towarzystwa finansowo -gospodarcze. Wielu Ślązaków wyjechało do samego Berlina, ale także masowo docierali do miast w Zachodnich Niemczech , gdzie rozwijał się przemysł ciężki.Trzeba bowiem pamiętać, że jeszcze w czasie insurekcji w Niemczech powstały komitety niesienia pomocy powstaniu styczniowemu.

Emigracja polska zbierała fundusze i pomagała w zakupie i transporcie sprzętu wojennego. Powszechne stały się też akcje organizowania grup emigrantów do udziału w powstaniu.
Ochotnicy mogli liczyć na wsparcie tamtejszych polskich stowarzyszeń i towarzystw demokratycznych. Wśród wspierających znaleźli się historycy, literaci i część polityków szczególnie tych dla których najważniejsze stały się hasła wolnościowe.

Do najbardziej aktywnych ośrodków zaangażowanych w akcjach wspierajacych powstanie 1863 roku znalazły się poza Berlinem także Kolonia, Akwizgran, Heidelberg, Hamburg, Poczdam no i oczywiście Wrocław. Pomoc trafiała też z Zurychu w Szwajcarii.

Aresztowany przez Prusaków Józef Oxiński jeden z najsłynniejszych dowódców oddziałów powstańczych działających, także na Opolszczyźnie po wyjściu z więzienia ostatecznie osiadł na emigracji w Paryżu. Emigranci ze wschodnich prowincji Prus wywodzili się zarówno z ludności polskiej jak i niemieckiej.

W połowie lat 60 tych XIX stulecia nasiliła się także emigracja Opolan za Ocean. Ślązacy emigrowali do Ameryki. Polacy ze Ślaska osiedlali się przede wszystkim w Teksasie. Właśnie tam trafili pierwsi mieszkańcy Opolszczyzny z Popielowa położonego kilkanaście kilometrów od Brzegu. Inicjatorem i pierwszym organizatorem emigracji w Stanach Zjednoczonych był ksiądz Leopold Moczygemba.

Ksiądz MOCZYGEMBA żył w latach 1824 – 1891. Zmarł 23 lutego W tym miesiącu minie już 131 lat. Przypomnijmy jego kapłańską drogę. Był zakonnikiem i organizatorem początków chłopskiej emigracji zamorskiej z ziem polskich. Urodził się w Płużnicy na Śląsku Opolskim w rodzinie chłopskiej. W młodości Leopold kształcił się w Gliwicach, Opolu i Rzymie. W czasie pobytu w Italii, w Osimo wstąpił w listopadzie 1843 do Zakonu Franciszkanów. Święcenia kapłańskie przyjął niespełna cztery lata później. Zamierzał powrócić na Górny Śląsk.W czasie audiencji u Piusa IX poinformował papieża, że na Górnym Śląsku żyje ponad milion Polaków.
W czasie swoich podróży ojciec Moczygemba odwiedzał prawdopodobnie rodzinną Płużnicę. Oddelegowany przez zakon do bawarskiej Prowincji Franciszkanów, przebywał w jednym z tamtejszych klasztorów i kontynuował studia. W związku z ożywionym ruchem emigracyjnym z południowych Niemiec do Ameryki został wysłany przez swoich przełożonych do pracy wśród kolonistów niemieckich w Teksasie, dokąd dotarł w 1852 r.

W pierwszej fali emigracyjnej do Teksasu przybyło 300 mieszkańców przeważnie z powiatu strzeleckiego. Do dzisiaj dawni mieszkańcy Opolszczyzny używają za Oceanem języka polskiego .Świadczy to niewątpliwie o umiłowaniu polskości i przywiązaniu, niestety, już tylko sentymentalnemu, do Śląska. To właśnie polscy Teksańczycy powołali fundację ojca Leopolda Moczygemby, która popiera inicjatywę miast partnerskich, podtrzymuje polskość i śląskość także w USA, w dalekim Teksasie. Przede wszystkim jednak wspiera inicjatywy podtrzymujące wciąż dziedzictwo kulturowe Śląska.

Na koniec warto przypomnieć, że zdaniem profesora Kazimierza Popiołka, autora Historii Śląska od połowy XIX w. do wybuchu II wojny światowej ze Śląska wyemigrowało ponad milion osób, w tym z rejencji opolskiej ponad 400 tysięcy.

Zobacz także

2022-08-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.08.2022 Dzisiaj mija dokładnie 100 lat, kiedy w Berlinie doszło do zjazdu przedstawicieli głównych organizacji skupiających polską społeczność w Niemczech. Tego… » więcej 2022-08-20, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 20.08.2022 Sto lat temu w sierpniu 1932 roku kierownictwo Związku Polaków w Niemczech przyjęło Rodło za znak wszystkich Polaków zrzeszonych w Związku. » więcej 2022-08-15, godz. 09:00 O polskość Śląska Opolskiego 15.08.2022 102 lata temu trwały intenstywne przygotowania do wybuchu II powstania śląskiego. Na jego czele stanął urodzony na Opolszczyźnie w Dziergowicach w pobliżu… » więcej 2022-08-13, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 13.08.2022 Początek XX wieku przyniósł Górnemu Śląskowi grupę nowych działaczy walczących o polskość tych ziem.Jednym z takich śląskich działaczy był Wawrzyniec… » więcej 2022-08-06, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.08.2022 Walkę o utrzymanie wiary i polskości na Śląsku prowadzili także świeccy katolicy. Jednym z najaktywniejszych działaczy śląskich był Karol Miarka –… » więcej 2022-07-30, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 30.07.2022 Na przełomie XIX i XX wieku na Śląsku występowało duże zróżnicowanie postaw wśród księży. Wrocławscy studenci teologii pochodzący z Górnego Śląska… » więcej 2022-07-23, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 23.07.2022 Na Śląsku niezastąpioną rolę odgrywały prawie zawsze biblioteki i czytelnie. W XIX wieku stały się cennym uzupełnieniem działających tam polskich organizacji… » więcej 2022-07-16, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.07.2022 Dokładnie 100 lat temu odbyła się symboliczna uroczystość przekazania części ziem Górnego Śląska do Polski. W. tym dniu w Katowicach został podpisany… » więcej 2022-07-09, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 09.07.2022 Kiedy europejska Wiosna Ludów dotarła na Śląsk wydarzenia miały już nie tylko wymiar społeczny, ale stały się też kolejnym etapem walki o charakterze… » więcej 2022-07-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 02.07.2022 Mija właśnie 81 lat od czasu, kiedy 1 lipca 1931 roku na Pasiece w Opolu otwarty został w nowej siedzibie polski konsulat generalny. Wcześniej Konsulat Generalny… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »