Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 16.10.2021
2021-10-16, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 16.10.2021

[Fot. Fundacja Polskiego Państwa Podziemnego.Źródło:Repozytorium Armii Krajowej]
[Fot. Fundacja Polskiego Państwa Podziemnego.Źródło:Repozytorium Armii Krajowej]
Mimo aresztowań, represji i egzekucji ruch oporu także na Śląsku trwał. Jedną z ważniejszych form działalności podziemnej stało się drukowanie i kolportowanie prasy podziemnej oraz innych wydawnictw.
Właśnie na Śląsku rozprowadzano wówczas kilkadziesiąt tytułów związanych ze Związkiem Walki Zbrojnej a potem Armią Krajową. Ukazywały się też gazetki i czasopisma różnych ugrupowań politycznych od lewicy po prawa stronę.

Warto przypomnieć, że niemiecki Urząd Polityki Rasowej już pod koniec listopada 1939 roku wprowadził zakaz wydawania czasopism i książek w języku polskim.Niespełna miesiąc wcześniej sam minister propagandy III Rzeszy domagał się likwidacji polskiego systemu informacyjnego i zastąpienie go niemieckim. Działania te nie wystraszyły polskich konspiratorów na Śląsku.

Już w drugim miesiącu wojny w Katowicach zaczęła się ukazywać gazetka “Ku wolności”, która była związana z organizacją o tej samej nazwie, ale także z Polską Organizacją Zbrojną działającą również na Górnym Śląsku. W 1940 roku obie organizacje podporządkowały się ZWZ.

Na Śląsk docierały podziemne czasopisma z Warszawy, ale przede wszystkim z Krakowa. Swoje mutacje miały podziemne pisma ukazujące się w Zagłębiu Dąbrowskim. Wśród tych periodyków jedną z ważniejszych ról odrywał Biuletyn Informacyjny wydawany przez Komendę Główną Armii Krajowej.

Ważną rolę odgrywało też czasopismo „Odra – Nisa” Można tam było znaleźć materiały przeznaczone dla pism konspiracyjnych, komunikaty władz podziemnych, informacje dotyczące zwalczania propagandy hitlerowskiej.Główną uwagę redakcja poświęciła sprawie powrotu Polski nad Odrę i Nysę Łużycką, ukazanie jej historycznych praw do tych obszarów.
W artykułach przedstawiano martyrologię Polaków na włączonym do Rzeszy Śląsku, podkreślano słuszność powrotu polskości nad Odrę i Nysę (Redakcja stwierdzała: „polskim jest prawie cały prawy brzeg Odry, na lewym brzegu są polskie powiaty: opolski, kozielski i raciborski w całości, przeszło 75% powiatu prudnickiego i prawie połowa pow. głubczyckiego i niemodlińskiego). Ważną rolę odgrywała także propaganda szeptana i działalność w ramach akcji „N”.

Niezwykłym talentem organizacyjnym wykazali się straceni w w 1942 roku w Auschwitz bracia Antoni i Wiktor Mierzejewscy, którzy redagowali pisma konspiracyjne ,,Zryw” i ,,Świt”. Na terenie dzisiejszej Opolszczyzny ukazywały się też pisma wydawane przez Delegaturę Rządu na Kraj m.in. “Zachodnia Straż Rzeczypospolitej”.

W podziemiu ukazywały się poza wspomnianym już Biuletynem Informacyjnym także Żołnierz Polski”,”Insurekcja” i”Agencja Prasowa Śląska,Zagłębia i Krakowa”
Tak wielka różnorodność wśród pism podziemnych pojawiła się jeszcze tylko raz na Śląsku po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego w 1981 roku.
O polskość Śląska Opolskiego 16.10.2021

Zobacz także

2022-06-25, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 25.06.2022 Jedną z ważniejszych instytucji, które nie zaprzestały działalności, kiedy wybuchła II wojna był Instytut Śląski. Wojnę Stowarzyszenie przetrwało jako… » więcej 2022-06-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.06.2022 Po zakończeniu III insurekcji śląskiej ustrój Śląska określiła w dużej mierze Konwencja Górnośląska z 15 maja 1922 roku, która obowiązywała przez… » więcej 2022-06-17, godz. 17:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.06.2022 Cztery miesiące po zakończeniu III powstania śląskiego 20 października 1921 roku zapadła decyzja odnośnie granicy polsko- niemieckiej na Górnym Sląsk… » więcej 2022-06-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.06.2022 Już od pierwszych dni września 1939 roku Polacy zaczęli organizować na Śląsku podziemną działalność. Miała to być kontynuacja bohaterskiej walki polskiej… » więcej 2022-06-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.06.2022 W tym roku obchodzimy 100 rocznicę powstania Związku Polaków w Niemczech organizacji reprezentującej Polaków zamieszkałych na terenie Rzeszy Niemieckiej… » więcej 2022-05-28, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 28.05.2022 Wywłaszczenia i wydziedziczenia z majątków na Śląsku były już sprawdzoną formą represji wobec Polaków w tej historycznej dzielnicy. Faktycznie stały… » więcej 2022-05-21, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 21.05.2022 Już od pierwszych miesięcy okupacji Niemcy dokonywali masowych mordów. Aktom terroru władze niemieckie starały się nadać pozory legalności, wydając rozporządzenia… » więcej 2022-05-14, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 14.05.2022 W czasie okupacji niemieckiej Okręg Śląski Armii Krajowej koncentrował się na działalności wywiadowczej. Jednak nie mniej ważną działalnością były… » więcej 2022-04-09, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 09.04.2022 Wśród 108 błogosławionych przez Jana Pawła II znalazł się też ojciec Stanisław Kubista, którego tak wiele w młodzieńczych latach wiązało ze Śląskiem… » więcej 2022-04-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 02.04.2022 Minęła właśnie setna rocznica śmierci ks. Pawła Pośpiecha, tego tak bardzo zaangażowanego w sprawy polskie na Śląsku kapłana o którym w tych dniach… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »