Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 21.08.2021
2021-08-21, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 21.08.2021

[ Fot.Autor nieznany, Stanisław Krzyżowski, domena publiczna]
[ Fot.Autor nieznany, Stanisław Krzyżowski, domena publiczna]
[ Fot.Autor nieznany, Walenty Fojkis, domena publiczna]
[ Fot.Autor nieznany, Walenty Fojkis, domena publiczna]
Mija właśnie 101 lat od pierwszych dni II śląskiej insurekcji. W związku z tym warto przypomnieć zapomnianych zupełnie przywódców powstania Stanisława Krzyżowskiego i Walentego Fojkisa.
Ten pierwszy to podporucznik Wojska Polskiego, powstaniec śląski i komendant POW Górnego Śląska na powiat pszczyński. Był współorganizatorem i czołowym działaczem Narodowego Związku Powstańców i Byłych Żołnierzy.

To nie tylko poseł na Sejm i członek Rady Naczelnej Polskiego Stronnictwa Chrześcijańskiej Demokracji ale także dyrygent,dyrektor banku, i redaktor.Blisko współpracował z Wojciechem Korfantym. Tworzył polskie kółka śpiewacze.

Dom, w którym się wychował, nazywano twierdzą polskości. Jego rodzina włączyła się w czynną walkę o powrót Górnego Śląska do Polski. Wraz z nim zaangażowali byli jego trzej bracia i siostra. Powołany do armii niemieckiej przebył I wojnę światową na froncie zachodnim.

Pod koniec listopada 1918 powrócił na Górny Śląsk, po czym reaktywował koła śpiewacze i założył legalne już gniazdo Sokoła w Tychach. W pierwszych miesiącach 1919 wszedł jako zastępca komendanta na powiat pszczyński do kręgów dowódczych Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska,

W czerwcu 1919 został aresztowany przez Niemców i uwięziony w Raciborzu. Po interwencji kół polskich zwolniono go z więzienia .
Walczył, jako jeden z dowodzących, w trzech powstaniach śląskich.

W 1921 zmobilizował do walk powstańczych ponad 6 tys. mieszkańców
ziemi pszczyńskiej . W III powstaniu objął komendę Pszczyńskiego Pułku Rezerwowego i odznaczył się sprawnym zwalczaniem dywersji niemieckiej . W II Rzeczpospolitej był redaktorem polskich gazet ukazujących się na Górnym Ślasku. Od wczesnych lat 20. organizował szeregi byłych powstańców śląskich i angażował się politycznie po stronie polskiej chadecji.w konsekwencji został posłem do Sejmu RP.

Drugi to Walenty Fojkis. Urodził się jeszcze przed I wojną światową w Katowicach. Od lat młodzieńczych związał się Towarzystwem Gimnastycznym Sokół. Podczas I wojny wcielony do armii niemieckiej. Po powrocie z frontu nawiązał kontakt z POW, przede wszystkim w celu wzięcia udziału w akcji plebiscytowej.

Był pierwszym, który ruszył ze swoim oddziałem do II powstania śląskiego. Komendant POW Górnego Śląska w powiecie katowickim. Brał udział w III powstaniu śląskim. W II Rzeczypospolitej działał w Chrześcijańskiej Demokracji i Związku Powstańców Sląskich.Był posłem do Sejmu RP i Sejmu Śląskiego. Organizował Ochotnicze Oddziały Powstańcze. Po kampanii 1939 roku w czasie II wojny walczył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Zmarł w Wielkiej Brytanii .

Takich zapomnianych przywódców powstań śląskich jest wielu i właśnie kolejne rocznice szczególnie te okrągłe niewątpliwie dają sposobność aby przywrócić pamięć o nich współczesnym Opolanom.

Zobacz także

2021-08-14, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 14.08.2021 W przyszłym tygodniu minie 101 lat od czasu wybuchu II powstania śląskiego. Natomiast w poniedziałek przypada 130 rocznica urodzin najważniejszego dowódcy… » więcej 2021-08-07, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 07.08.2021 Wśród walczących w czasie III powstania śląskiego pozostaje wielu niedocenionych, a nawet zapomnianych. Niewątpliwie jednym z nich był Jan Kowalewski, który… » więcej 2021-07-31, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 31.07.2021 84 lata temu w lipcu wygasła Konwencja Genewska. Niemcy wykorzystali ten fakt do wzmożenia represji. Niespełna miesiąc później zaczęły się masowe are… » więcej 2021-07-24, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.07.2021 W czasie konferencji paryskiej przeszło 102 lata temu strona polska przekonywała uczestników, że Śląsk zamieszkuje przede wszystkim ludność polska. Delegacja… » więcej 2021-07-17, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.07.2021 Właśnie dzisiaj mija 79 lat od rozpoczęcia procesu w Katowicach, w czasie którego ks. Jan Macha został skazany przez niemiecki sąd na śmierć przez ścięcie… » więcej 2021-07-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.07.2021 80 lat temu 1 lipca 1931 roku na Pasiece w Opolu otwarto w nowej siedzibie polski konsulat generalny. Miał on być oparciem dla Polaków zamieszkujących w Opolu… » więcej 2021-07-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.07.2021 Powstania Śląskie potwierdziły niezłomność walki Polaków o polski Śląsk .W trzech insurekcjach wzięło udział kilkadziesiąt tysięcy powstańców… » więcej 2021-06-28, godz. 10:10 O polskość Śląska Opolskiego 26.06.2021 W cyklu "O polskość Śląska Opolskiego" tematem dzisiejszej audycji były dokonania i życie polskiego działacza, publicysty, pisarza i wydawcy Karola Mia… » więcej 2021-06-21, godz. 12:04 O polskość Śląska Opolskiego 19.06.2021 Zapraszamy na audycję "O polskość Śląska Opolskiego", w której mówiliśmy o jednym z najwybitniejszych śląskich duchownych XIX w. ks. Janie Alojzym F… » więcej 2021-06-14, godz. 16:51 O polskość Śląska Opolskiego 12.06.2021 W audycji o 214. rocznicy urodzin księdza Antoniego Stabika, popularnego na Śląsku kaznodziei, językoznawcy i autora polskich wierszy. Był pierwszym badaczem… » więcej
678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »