Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 14.08.2021
2021-08-14, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 14.08.2021

[Fot.Autor nieznany.Oddział powstańczy. Domena publiczna]
[Fot.Autor nieznany.Oddział powstańczy. Domena publiczna]
W przyszłym tygodniu minie 101 lat od czasu wybuchu II powstania śląskiego. Natomiast w poniedziałek przypada 130 rocznica urodzin najważniejszego dowódcy tamtej insurekcji Alfonsa Zgrzebnioka. Warto więc przypomnieć ten zwycięski, śląski zryw i jego przywódcę.
Po odparciu wojsk bolszewickich spod Warszawy władze niemieckie wycofały się z pomysłu napaści zbrojnej na Polskę. Jednak terror wobec Polaków na Górnym Śląsku nie ustał. W lipcu i sierpniu 1920 roku przybrał największe rozmiary, wobec czego Polacy chwycili za broń.

II powstanie śląskie wybuchło w nocy z 19 na 20 sierpnia 1920 roku . W przeciwieństwie do pierwszego nie był to spontaniczny zryw, ale zorganizowane działanie.

Zaraz po wezwaniu do walki przez Wojciecha Korfantego rozpoczął się strajk generalny. Dowództwo Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska na czele której stał Alfons Zgrzebniok ps.Rakoczy, nakazało niezwłocznie rozpoczęcie działań bojowych w 5 okręgach wojskowych .

Urodzony na Opolszczyźnie w Dziergowicach Zgrzebniok był już oficerem sprawdzonym w bojach w czasie I wojny, kiedy służył jeszcze w niemieckiej armii. Doświadczenie wojskowe przydało mu się niewątpliwie w przewodniczeniu POW.

Oswojony już wcześniej z niemieckim mundurem zorganizował brawurową akcję zdobycia broni i amunicji z kozielskich koszar. Udało mu się przekonać wartowników, że dowodzi tajną operacją niemieckiego dowództwa.

Działalność patriotyczną rozpoczynał w gimnazjum gdzie należał do Kółka Narodowego. W czasie studiów na Uniwersytecie Wrocławskim włączył się w działalność tajnego koła organizacji „Zet“. Potem związał się z Polską Organizacją Wojskową. Był jednym z dowódców w pierwszym powstaniu śląskim. Stanął na czele II powstania śląskiego.

W pierwszych godzinach walk powstańcy zniszczyli na całym terenie sieci łączności. Sparaliżowało to działania niemieckie i przedwczesne wkroczenie wojsk okupacyjnych.

Głównym celem II Powstania Śląskiego było wyparcie niemieckiej Policji Bezpieczeństwa z obszaru plebiscytowego i zastąpienie jej strażą obywatelską, a następnie nowo utworzoną policją plebiscytową i to zadanie zostało zrealizowane.

W czasie walk zdobyto kilkanaście miejscowości m.in. Mikołów i Piekary Ślaskie. Powstańcy Śląscy nie zaatakowali większych miast, w których stacjonowały wojska alianckie, ale prowadzono walki w rejonie Mysłowic, Katowic i Siemianowic Śląskich. Powstańcy nie mogli też liczyć na pomoc rządu, ponieważ wciąż trwała wojna polsko -bolszewicka.

Ostatecznie Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa na Górnym Śląsku nakazała 24 sierpnia 1920 roku rozwiązać niemiecką policję . Polski postulat został spełniony. Już następnego dnia dowództwo powstania zdecydowało o przerwaniu walk. Drugie śląskie powstanie zakończyło się sukcesem.

Zobacz także

2021-06-08, godz. 11:12 O polskość Śląska Opolskiego 05.06.2021 W audycji wspominaliśmy sylwetkę wybitnego polskiego księdza i literata Norberta Bończyka, który położył wielkie zasługi dla budzenia polskiej świadomości… » więcej 2021-05-29, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 29.05.2021 Kilka miesięcy po zakończeniu III powstania śląskiego zapadła decyzja odnośnie granicy polsko- niemieckiej na Górnym Śląsku. Do Rzeczypospolitej włączono… » więcej 2021-05-22, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 22.05.2021 Dokładnie sto lat temu toczyła się już bitwa o Górę Św. Anny. Władze powstańcze przygotowywały w tym rejonie natarcie podgrupy „Bogdan”. » więcej 2021-05-15, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego.15.05.2021 Zupełnie zapomnianym dowódcą powstańczym był podpułkownik Kazimierz Zenkteller ps. Warwas. Zastąpił on na początku czerwca na stanowisku komendanta naczelnego… » więcej 2021-05-08, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 08.05.2021 Trwają wciąż obchody setnej rocznicy wybuchu III powstania śląskiego. W niedzielę 2 maja w ogólnopolskich uroczystościach na Górze Świętej Anny uczestniczył… » więcej 2021-04-24, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.04.2021 Wyniki plebiscytu, który odbył się 20 marca 1921 roku, niestety, nie rozstrzygnęły sytuacji na Śląsku. Ostatecznie Międzysojusznicza Komisja opowiedziała… » więcej 2021-04-17, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.04.2021 W czasie II wojny wielu księży za swoją działalność patriotyczną na rzecz polskiego Śląska. trafiło do niemieckich obozów koncentracyjnych.Taki los… » więcej 2021-04-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.04.2021 152 lata temu na śląskim rynku prasowym pojawił się „Katolik”, czasopismo, które rozbudzało świadomość narodową, ale przede wszystkim pisało o polskiej… » więcej 2021-04-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.04.2021 Wśród polskich instytucji działających na Śląsku 100 lat temu niewątpliwie wyróżniał się Polski Komisariat Plebiscytowy i ludzie z nim związani. » więcej 2021-03-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.03.2021 100 lat temu na Górnym Śląsku wciąż działały Polski Komisariat Plebiscytowy, ale także Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa. Siedzibą… » więcej
7891011
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »