Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 03.04.2021
2021-04-03, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 03.04.2021

[fot.https://instytutslaski.pl/nowosci/100-lecie-plebiscytu-na-gornym-slasku/]
[fot.https://instytutslaski.pl/nowosci/100-lecie-plebiscytu-na-gornym-slasku/]
Wśród polskich instytucji działających na Śląsku 100 lat temu niewątpliwie wyróżniał się Polski Komisariat Plebiscytowy i ludzie z nim związani.
Na szczególną uwagę zasługiwali Daniel Kęszycki konsul RP w Opolu i Józef Rymer górnik i powstaniec śląski oraz Konstanty Wolny, działacz narodowy i pierwszy marszałek Sejmu Śląskiego.

Ten pierwszy, uczestnik powstania wielkopolskiego ściśle współpracował z Wojciechem Korfantym, który wiele razy odwiedzał polski konsulat w Opolu. Kiedy Komisja Plebiscytowa planowała niekorzystny dla Polski podział Górnego Śląska, przekazał poufną informacje Korfantemu. Na Śląsku został ogłoszony strajk generalny i zaraz potem wybuchło III powstanie śląskie.

Natomiast Józef Rymer to pierwszy wojewoda śląski. W Komisariacie Plebiscytowym pełnił funkcję zastępcy Wojciecha Korfantego .Wcześniej w czasie III powstania śląskiego był członkiem Naczelnej Władzy Cywilnej.W czerwcu 1922 roku w imieniu Ślązaków witał wkraczające na Śląsk wojsko polskie.

Wybitnym działaczem Komisariatu był także Konstanty Wolny adwokat i działacz w czasie studiów we Wrocławiu związany z Towarzystwem Akademików Górnoślązaków. Działał w Stronnictwie Polskim na Śląsku. Był też prezesem Śląskiej Dzielnicy Polskiego Towarzystwa gimnastycznego „Sokół”. Został pierwszym marszałkiem Sejmu Śląskiego. Funkcję marszałka sprawował przez trzy kadencje. Był inicjatorem założenia Biblioteki Sejmu Śląskiego, która później dała początek Bibliotece Śląskiej.

Ważną rolę odgrywał też Józef Alojzy Gawrych ps. „Hawrych”, „Laudański”, szef sekcji wywiadowczo informacyjnej, działającej w ramach Komisariatu Plebiscytowego. Urodzony w marcu, 130 lat temu, w Wielkopolsce działacz narodowy był wywiadowcą związanym z Oddziałem II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Gawrych redagował również „Gazetę Opolską” a wcześniej pisał do „Dziennika Berlińskiego”. Był powstańcem śląskim i jednym z organizatorów plebiscytu na Górnym Śląsku. W latach 1921–1922 pracował w Naczelnej Radzie Ludowej Górnego Śląska. Wziął udział w powstaniu wielkopolskim, był szefem wydziału prasy w sztabie. Za swe zasługi został na początku 1920 awansowany do stopnia kapitana wojska polskiego. W tym samym roku podjął pracę w Polskim Komisariacie Plebiscytowym w Bytomiu.

Na koniec przypomnimy . Ten as wywiadu polskiego na Śląsku był szefem Policji Polskiego Komisariatu Plebiscytowego Górnego Śląska, ale także szefem Wydziału Wywiadowczo-Informacyjnego. Kierował grupą wywiadowczą. Miał do dyspozycji 25 tajnych agentów działających w instytucjach i urzędach niemieckich. Nadzorował też straż chroniącą urzędników Polskiego Komisariatu Plebiscytowego. Za swoje skuteczne działania wywiadowcze owocujące zwiększeniem terytorium II Rzeczypospolitej był wielokrotnie nagradzany.

Zobacz także

2021-10-25, godz. 17:00 O polskość Śląska Opolskiego 23.10.2021 Represje wobec Polaków z Górnego Śląska ograniczyły ich działalność konspiracyjną, ale jej nie zatrzymały. Walka z okupantem niemieckim była dalej … » więcej 2021-10-16, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.10.2021 Mimo aresztowań, represji i egzekucji ruch oporu także na Śląsku trwał. Jedną z ważniejszych form działalności podziemnej stało się drukowanie i kolportowanie… » więcej 2021-10-09, godz. 08:00 O polskość Śląska opolskiego 09.10.2021 W pierwszych miesiącach okupacji powstawały polskie organizacje podziemne, o charakterze wojskowym. Na Śląsku poza organizacjami Siły Zbrojne Polski i Polską… » więcej 2021-10-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 01.10.21 Mija właśnie 100 rocznica utworzenia 1 października 1921 roku Związku Obrony Kresów Zachodnich. Głównym zadaniem związku była ochrona ludności polskiej… » więcej 2021-09-25, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 25.09.2021 Wygaśnięcie w lipcu 1937 roku postanowień Konwencji Genewskiej Niemcy wykorzystali do wzmożenia represji. Już niespełna miesiąc później zaczęły się… » więcej 2021-09-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.09.2021. Wśród zapomnianych Polaków z Górnego Śląska jest ks. Jan Rzymełka, działacz plebiscytowy, autor śpiewnika powstańczego, odznaczony prze Wojciecha Korfantego… » więcej 2021-09-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.09.2021 100 kilometrów od Opola doszło do spektakularnej potyczki września 1939 roku. Pod Mokrą stanęły naprzeciw siebie Wołyńska Brygada Kawalerii i niemieckie… » więcej 2021-09-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.09.2021 W pierwszych dniach września w okolicach Pszczyny doszło do kilku bitew. Zapomnianą potyczką kampanii wrześniowej na Śląsku stała się niewątpliwie bitwa… » więcej 2021-08-28, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 28.08.2021 Mija 99 lat od rozpoczęcia działalności Związku Polaków w Niemczech. Organizacja została założona 27 sierpnia 1922 roku, Do września 1939 roku miała… » więcej 2021-08-21, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 21.08.2021 Mija właśnie 101 lat od pierwszych dni II śląskiej insurekcji. W związku z tym warto przypomnieć zapomnianych zupełnie przywódców powstania Stanisława… » więcej
56789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »