Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 03.04.2021
2021-04-03, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 03.04.2021

[fot.https://instytutslaski.pl/nowosci/100-lecie-plebiscytu-na-gornym-slasku/]
[fot.https://instytutslaski.pl/nowosci/100-lecie-plebiscytu-na-gornym-slasku/]
Wśród polskich instytucji działających na Śląsku 100 lat temu niewątpliwie wyróżniał się Polski Komisariat Plebiscytowy i ludzie z nim związani.
Na szczególną uwagę zasługiwali Daniel Kęszycki konsul RP w Opolu i Józef Rymer górnik i powstaniec śląski oraz Konstanty Wolny, działacz narodowy i pierwszy marszałek Sejmu Śląskiego.

Ten pierwszy, uczestnik powstania wielkopolskiego ściśle współpracował z Wojciechem Korfantym, który wiele razy odwiedzał polski konsulat w Opolu. Kiedy Komisja Plebiscytowa planowała niekorzystny dla Polski podział Górnego Śląska, przekazał poufną informacje Korfantemu. Na Śląsku został ogłoszony strajk generalny i zaraz potem wybuchło III powstanie śląskie.

Natomiast Józef Rymer to pierwszy wojewoda śląski. W Komisariacie Plebiscytowym pełnił funkcję zastępcy Wojciecha Korfantego .Wcześniej w czasie III powstania śląskiego był członkiem Naczelnej Władzy Cywilnej.W czerwcu 1922 roku w imieniu Ślązaków witał wkraczające na Śląsk wojsko polskie.

Wybitnym działaczem Komisariatu był także Konstanty Wolny adwokat i działacz w czasie studiów we Wrocławiu związany z Towarzystwem Akademików Górnoślązaków. Działał w Stronnictwie Polskim na Śląsku. Był też prezesem Śląskiej Dzielnicy Polskiego Towarzystwa gimnastycznego „Sokół”. Został pierwszym marszałkiem Sejmu Śląskiego. Funkcję marszałka sprawował przez trzy kadencje. Był inicjatorem założenia Biblioteki Sejmu Śląskiego, która później dała początek Bibliotece Śląskiej.

Ważną rolę odgrywał też Józef Alojzy Gawrych ps. „Hawrych”, „Laudański”, szef sekcji wywiadowczo informacyjnej, działającej w ramach Komisariatu Plebiscytowego. Urodzony w marcu, 130 lat temu, w Wielkopolsce działacz narodowy był wywiadowcą związanym z Oddziałem II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Gawrych redagował również „Gazetę Opolską” a wcześniej pisał do „Dziennika Berlińskiego”. Był powstańcem śląskim i jednym z organizatorów plebiscytu na Górnym Śląsku. W latach 1921–1922 pracował w Naczelnej Radzie Ludowej Górnego Śląska. Wziął udział w powstaniu wielkopolskim, był szefem wydziału prasy w sztabie. Za swe zasługi został na początku 1920 awansowany do stopnia kapitana wojska polskiego. W tym samym roku podjął pracę w Polskim Komisariacie Plebiscytowym w Bytomiu.

Na koniec przypomnimy . Ten as wywiadu polskiego na Śląsku był szefem Policji Polskiego Komisariatu Plebiscytowego Górnego Śląska, ale także szefem Wydziału Wywiadowczo-Informacyjnego. Kierował grupą wywiadowczą. Miał do dyspozycji 25 tajnych agentów działających w instytucjach i urzędach niemieckich. Nadzorował też straż chroniącą urzędników Polskiego Komisariatu Plebiscytowego. Za swoje skuteczne działania wywiadowcze owocujące zwiększeniem terytorium II Rzeczypospolitej był wielokrotnie nagradzany.

Zobacz także

2022-01-06, godz. 10:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.01.2022 W czasie okupacji niemieckiej życie kulturalne zeszło do podziemia. Jednak tam wciąż rozwijała się polska kultura. Przetrwały polskie pieśni patriotyczne… » więcej 2022-01-01, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 01.01.2022 W tym roku obchodzimy 100 rocznicę utworzenia Związku Polaków w Niemczech. Kiedy po podziale Górnego Śląska pojawiły się problemy związane z funkcjonowaniem… » więcej 2021-12-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.12.2021 Czas okupacji na Śląsku to także walka zbrojna poszczególnych oddziałów partyzanckich. Stanowiła odpowiedź na masowy terror i represje ze strony Niemiec… » więcej 2021-12-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.12.2021 Dzisiaj, kiedy wspominamy Ślązaków zaangażowanych w walkę o niepodległość nie możemy zapomnieć o braciach Pawle i Janie Brandysach, polskich kapłanach… » więcej 2021-12-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.12.2021 W czasie okupacji niemieckiej Okręg Śląski Armii Krajowej koncentrował się na działalności wywiadowczej. Jednak nie mniej ważną działalnością były… » więcej 2021-11-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.11.2021 Jednym z najbardziej zaangażowanych środowisk w walkę z Niemcami stali się od samego początku II wojny harcerze. Do walki stanęli już w pierwszych dniach… » więcej 2021-11-20, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 20.11.2021 Wśród Polaków walczących w czasie okupacji niemieckiej o polski Śląsk byli też księża. Właśnie dzisiaj (20.11.2021) w katowickiej katedrze odbędą… » więcej 2021-11-13, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 13.11.2021 W czasie pierwszej wojny światowej polscy ślązacy walczyli w różnych armiach i po różnych stronach tego największego na początku XX wieku konfliktu. » więcej 2021-11-06, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.11.2021 W czasie drugiej wojny światowej na Śląsku życie kulturalne przeszło do podziemia. Śląscy pisarze i naukowcy swoją działalność kontynuowali w Krakowie… » więcej 2021-10-30, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 30.10.2021 W czasie II wojny Polacy, którzy trafili do niemieckiej części Śląska zaczęli organizować tam konspirację. Do działania włączyli się Akowcy z różnych… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »