Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 03.04.2021
2021-04-03, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 03.04.2021

[fot.https://instytutslaski.pl/nowosci/100-lecie-plebiscytu-na-gornym-slasku/]
[fot.https://instytutslaski.pl/nowosci/100-lecie-plebiscytu-na-gornym-slasku/]
Wśród polskich instytucji działających na Śląsku 100 lat temu niewątpliwie wyróżniał się Polski Komisariat Plebiscytowy i ludzie z nim związani.
Na szczególną uwagę zasługiwali Daniel Kęszycki konsul RP w Opolu i Józef Rymer górnik i powstaniec śląski oraz Konstanty Wolny, działacz narodowy i pierwszy marszałek Sejmu Śląskiego.

Ten pierwszy, uczestnik powstania wielkopolskiego ściśle współpracował z Wojciechem Korfantym, który wiele razy odwiedzał polski konsulat w Opolu. Kiedy Komisja Plebiscytowa planowała niekorzystny dla Polski podział Górnego Śląska, przekazał poufną informacje Korfantemu. Na Śląsku został ogłoszony strajk generalny i zaraz potem wybuchło III powstanie śląskie.

Natomiast Józef Rymer to pierwszy wojewoda śląski. W Komisariacie Plebiscytowym pełnił funkcję zastępcy Wojciecha Korfantego .Wcześniej w czasie III powstania śląskiego był członkiem Naczelnej Władzy Cywilnej.W czerwcu 1922 roku w imieniu Ślązaków witał wkraczające na Śląsk wojsko polskie.

Wybitnym działaczem Komisariatu był także Konstanty Wolny adwokat i działacz w czasie studiów we Wrocławiu związany z Towarzystwem Akademików Górnoślązaków. Działał w Stronnictwie Polskim na Śląsku. Był też prezesem Śląskiej Dzielnicy Polskiego Towarzystwa gimnastycznego „Sokół”. Został pierwszym marszałkiem Sejmu Śląskiego. Funkcję marszałka sprawował przez trzy kadencje. Był inicjatorem założenia Biblioteki Sejmu Śląskiego, która później dała początek Bibliotece Śląskiej.

Ważną rolę odgrywał też Józef Alojzy Gawrych ps. „Hawrych”, „Laudański”, szef sekcji wywiadowczo informacyjnej, działającej w ramach Komisariatu Plebiscytowego. Urodzony w marcu, 130 lat temu, w Wielkopolsce działacz narodowy był wywiadowcą związanym z Oddziałem II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Gawrych redagował również „Gazetę Opolską” a wcześniej pisał do „Dziennika Berlińskiego”. Był powstańcem śląskim i jednym z organizatorów plebiscytu na Górnym Śląsku. W latach 1921–1922 pracował w Naczelnej Radzie Ludowej Górnego Śląska. Wziął udział w powstaniu wielkopolskim, był szefem wydziału prasy w sztabie. Za swe zasługi został na początku 1920 awansowany do stopnia kapitana wojska polskiego. W tym samym roku podjął pracę w Polskim Komisariacie Plebiscytowym w Bytomiu.

Na koniec przypomnimy . Ten as wywiadu polskiego na Śląsku był szefem Policji Polskiego Komisariatu Plebiscytowego Górnego Śląska, ale także szefem Wydziału Wywiadowczo-Informacyjnego. Kierował grupą wywiadowczą. Miał do dyspozycji 25 tajnych agentów działających w instytucjach i urzędach niemieckich. Nadzorował też straż chroniącą urzędników Polskiego Komisariatu Plebiscytowego. Za swoje skuteczne działania wywiadowcze owocujące zwiększeniem terytorium II Rzeczypospolitej był wielokrotnie nagradzany.

Zobacz także

2021-03-20, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 20.03.2021 Dokładnie dzisiaj mija 100 lat od dnia w którym na Górnym Śląsku odbył się plebiscyt, który ostatecznie nie satysfakcjonował żadnej ze stron, chociaż… » więcej 2021-03-13, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 13.03.2021 Mija właśnie 85 lat od czasu zjazdu chórów i towarzystw śpiewaczych w Raciborzu. Po odzyskaniu niepodległości przez Rzeczpospolitą na Śląsku bardzo dynamicznie… » więcej 2021-03-06, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.03.2021 Mija właśnie 83 lata od rozpoczęcia w Berlinie jednego z największych spotkań Polaków, którzy mieszkali na terenie Niemiec. Na kongres przyjechało 1000… » więcej 2021-02-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.02.2021 Kazimierz Malczewski związany Polską Organizacją Wojskową przyszedł na świat w lutym 135 lat temu w Wielkopolsce. Ten dziennikarz i społecznik organizował… » więcej 2021-02-20, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 20.02.2021 W tym roku minie 110 lat od utworzenia w Opolu pierwszego gniazda Sokoła. Początkowo Polacy zaangażowani w działalność patriotyczną jeździli na spotkania… » więcej 2021-02-13, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 13.02.2021 W latach 30-tych na terenie Śląska Opolskiego działało około 30 kół. Wśród nich były też te działające w powiecie opolskim. Jedno z pierwszych kół… » więcej 2021-02-06, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 6.02.2021 Podczas okupacji wielu działaczy śląskich znalazło się w Warszawie. W samej stolicy opracowywali plany powojennej działalności na ziemiach polskich nad… » więcej 2021-01-30, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 30.01.2021 W tym roku jesienią minie 100 lat od czasu powstania Związku Obrony Kresów Zachodnich. Była to jedna z wielu organizacji działających na Śląsku w okresie… » więcej 2021-01-23, godz. 08:00 "O polskość Śląska Opolskiego" 23.01.2021 W tych dniach 158 lat temu rozpoczynał się największy zryw niepodległościowy w XIX- wiecznej Europie - powstanie styczniowe. Śląsk też nie pozostawał… » więcej 2021-01-16, godz. 08:00 "O polskość Śląska Opolskiego" 16.01.2021 Arka Bożek przez całe życie walczył o polski Śląsk. Związał się z ruchem narodowym, a później włączył się w działalność Polskiej Organizacji… » więcej
89101112
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »