Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » 'O polskość Śląska Opolskiego' 23.01.2021
2021-01-23, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

"O polskość Śląska Opolskiego" 23.01.2021

Polscy oficerowie składają hołd powstańcom styczniowym przed budynkiem Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2020 [fot.Wiktor Krzewicki]
Polscy oficerowie składają hołd powstańcom styczniowym przed budynkiem Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2020 [fot.Wiktor Krzewicki]
Tablica poświęcona studentom Uniwersytetu Wrocławskiego, uczestnikom insurekcji, którzy zginęli w czasie powstania styczniowego [fot.Wiktor Krzewicki]
Tablica poświęcona studentom Uniwersytetu Wrocławskiego, uczestnikom insurekcji, którzy zginęli w czasie powstania styczniowego [fot.Wiktor Krzewicki]
Prof. Krzysztof Rozpondek ze Związku Piłsudczyków składa kwiaty pod tablicą upamiętniającą poległych w czasie powstania 1863 roku studentów Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2020 [fot.Wiktor Krzewicki]
Prof. Krzysztof Rozpondek ze Związku Piłsudczyków składa kwiaty pod tablicą upamiętniającą poległych w czasie powstania 1863 roku studentów Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2020 [fot.Wiktor Krzewicki]
W tych dniach 158 lat temu rozpoczynał się największy zryw niepodległościowy w XIX- wiecznej Europie - powstanie styczniowe. Śląsk też nie pozostawał obojętny wobec styczniowej insurekcji. Na krańcach dzisiejszej Opolszczyzny doszło do bitwy pod Praszką.
Do walk doszło około 150 km od Opola, tuż za granicami obecnych województw opolskiego i dolnośląskiego w okolicach Częstochowy i w Wielkopolsce. I chociaż do historii władze powstańcze na Śląsku przeszły jako mało aktywne to nie zmienia to faktu, że wielu mieszkańców Śląska przekraczało nielegalnie granicę zaborów i zaciągało się do oddziałów powstańczych Apolinarego Kurowskiego i Teodora Cieszkowskiego, ale także trafiali do powstańczych oddziałów w Wielkopolsce.

W archiwach zachowały się dokumenty potwierdzające udział Polaków z zaboru pruskiego, którzy zostali złapani z bronią w ręku. I chociaż udało im się uniknąć śmierci od carskiego aparatu represji to znaleźli się w pruskich kazamatach. Wielu z insurgentów nie przeżyło.
Nie można zapominać, że na terenie dzisiejszej Opolszczyzny, na krańcach dzisiejszego województwa właśnie w czasie powstania styczniowego w kwietniu 1863 roku doszło do bitwy na terenie dzisiejszego powiatu oleskiego pod Praszką.

W boju pomiędzy oddziałem powstańczym Józefa Oxińskiego, a atakującymi go od strony Wielunia wojskami rosyjskimi wspomaganymi przez Kozaków zginęło kilku powstańców i kilkudziesięciu Rosjan. Po powstaniu Oxiński znalazł się na emigracji we Francji. Pod koniec życia mieszkał we Lwowie gdzie zmarł 1908 roku i tam na cmentarzu Łyczakowskim został pochowany na wzgórzu powstańców listopadowych i styczniowych.

Na Śląsku działał też powstańczy wywiad, którego zadaniem było również zdobywanie broni i amunicji. Centralę powstańczej komórki wywiadowczej znajdowała się w Katowicach a prowadzili ja początkowo Stanisław Maciejewski, a po aresztowaniu Aleksander Mierowski wydawca bytomskiego „Dziennika Górnośląskiego”. To właśnie oni zorganizowali siatkę złożoną z polskich robotników i kolejarzy. Szczególnie ci ostatni odgrywali ważną rolę w przemycie broni a teren objęty powstaniem.

W tym czasie na Uniwersytecie Wrocławskim studiowało wielu późniejszych uczestników powstania styczniowego. Niektórzy z nich polegli w czasie powstańczych bitew inni byli ranni. Niewątpliwie najbardziej znanym studentem był jeden z dyktatorów powstania Marian Langiewicz. We Wrocławiu studiowali związany także z władzami powstańczymi poeci Adam Asnyk i Jan Kasprowicz.

Dwunastu ówczesnych studentów Uniwersytetu Wrocławskiego poległo w bojach powstańczych. Wśród nich byli przyszli prawnicy i filozofowie ale i lekarze. Niektórzy już wcześniej upominali się o polski Śląsk, a wszyscy walczyli i marzyli o Niepodległej.

Zobacz także

2021-08-14, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 14.08.2021 W przyszłym tygodniu minie 101 lat od czasu wybuchu II powstania śląskiego. Natomiast w poniedziałek przypada 130 rocznica urodzin najważniejszego dowódcy… » więcej 2021-08-07, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 07.08.2021 Wśród walczących w czasie III powstania śląskiego pozostaje wielu niedocenionych, a nawet zapomnianych. Niewątpliwie jednym z nich był Jan Kowalewski, który… » więcej 2021-07-31, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 31.07.2021 84 lata temu w lipcu wygasła Konwencja Genewska. Niemcy wykorzystali ten fakt do wzmożenia represji. Niespełna miesiąc później zaczęły się masowe are… » więcej 2021-07-24, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.07.2021 W czasie konferencji paryskiej przeszło 102 lata temu strona polska przekonywała uczestników, że Śląsk zamieszkuje przede wszystkim ludność polska. Delegacja… » więcej 2021-07-17, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.07.2021 Właśnie dzisiaj mija 79 lat od rozpoczęcia procesu w Katowicach, w czasie którego ks. Jan Macha został skazany przez niemiecki sąd na śmierć przez ścięcie… » więcej 2021-07-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.07.2021 80 lat temu 1 lipca 1931 roku na Pasiece w Opolu otwarto w nowej siedzibie polski konsulat generalny. Miał on być oparciem dla Polaków zamieszkujących w Opolu… » więcej 2021-07-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.07.2021 Powstania Śląskie potwierdziły niezłomność walki Polaków o polski Śląsk .W trzech insurekcjach wzięło udział kilkadziesiąt tysięcy powstańców… » więcej 2021-06-28, godz. 10:10 O polskość Śląska Opolskiego 26.06.2021 W cyklu "O polskość Śląska Opolskiego" tematem dzisiejszej audycji były dokonania i życie polskiego działacza, publicysty, pisarza i wydawcy Karola Mia… » więcej 2021-06-21, godz. 12:04 O polskość Śląska Opolskiego 19.06.2021 Zapraszamy na audycję "O polskość Śląska Opolskiego", w której mówiliśmy o jednym z najwybitniejszych śląskich duchownych XIX w. ks. Janie Alojzym F… » więcej 2021-06-14, godz. 16:51 O polskość Śląska Opolskiego 12.06.2021 W audycji o 214. rocznicy urodzin księdza Antoniego Stabika, popularnego na Śląsku kaznodziei, językoznawcy i autora polskich wierszy. Był pierwszym badaczem… » więcej
678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »