Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » 'O polskość Śląska Opolskiego' 23.01.2021
2021-01-23, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

"O polskość Śląska Opolskiego" 23.01.2021

Polscy oficerowie składają hołd powstańcom styczniowym przed budynkiem Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2020 [fot.Wiktor Krzewicki]
Polscy oficerowie składają hołd powstańcom styczniowym przed budynkiem Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2020 [fot.Wiktor Krzewicki]
Tablica poświęcona studentom Uniwersytetu Wrocławskiego, uczestnikom insurekcji, którzy zginęli w czasie powstania styczniowego [fot.Wiktor Krzewicki]
Tablica poświęcona studentom Uniwersytetu Wrocławskiego, uczestnikom insurekcji, którzy zginęli w czasie powstania styczniowego [fot.Wiktor Krzewicki]
Prof. Krzysztof Rozpondek ze Związku Piłsudczyków składa kwiaty pod tablicą upamiętniającą poległych w czasie powstania 1863 roku studentów Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2020 [fot.Wiktor Krzewicki]
Prof. Krzysztof Rozpondek ze Związku Piłsudczyków składa kwiaty pod tablicą upamiętniającą poległych w czasie powstania 1863 roku studentów Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2020 [fot.Wiktor Krzewicki]
W tych dniach 158 lat temu rozpoczynał się największy zryw niepodległościowy w XIX- wiecznej Europie - powstanie styczniowe. Śląsk też nie pozostawał obojętny wobec styczniowej insurekcji. Na krańcach dzisiejszej Opolszczyzny doszło do bitwy pod Praszką.
Do walk doszło około 150 km od Opola, tuż za granicami obecnych województw opolskiego i dolnośląskiego w okolicach Częstochowy i w Wielkopolsce. I chociaż do historii władze powstańcze na Śląsku przeszły jako mało aktywne to nie zmienia to faktu, że wielu mieszkańców Śląska przekraczało nielegalnie granicę zaborów i zaciągało się do oddziałów powstańczych Apolinarego Kurowskiego i Teodora Cieszkowskiego, ale także trafiali do powstańczych oddziałów w Wielkopolsce.

W archiwach zachowały się dokumenty potwierdzające udział Polaków z zaboru pruskiego, którzy zostali złapani z bronią w ręku. I chociaż udało im się uniknąć śmierci od carskiego aparatu represji to znaleźli się w pruskich kazamatach. Wielu z insurgentów nie przeżyło.
Nie można zapominać, że na terenie dzisiejszej Opolszczyzny, na krańcach dzisiejszego województwa właśnie w czasie powstania styczniowego w kwietniu 1863 roku doszło do bitwy na terenie dzisiejszego powiatu oleskiego pod Praszką.

W boju pomiędzy oddziałem powstańczym Józefa Oxińskiego, a atakującymi go od strony Wielunia wojskami rosyjskimi wspomaganymi przez Kozaków zginęło kilku powstańców i kilkudziesięciu Rosjan. Po powstaniu Oxiński znalazł się na emigracji we Francji. Pod koniec życia mieszkał we Lwowie gdzie zmarł 1908 roku i tam na cmentarzu Łyczakowskim został pochowany na wzgórzu powstańców listopadowych i styczniowych.

Na Śląsku działał też powstańczy wywiad, którego zadaniem było również zdobywanie broni i amunicji. Centralę powstańczej komórki wywiadowczej znajdowała się w Katowicach a prowadzili ja początkowo Stanisław Maciejewski, a po aresztowaniu Aleksander Mierowski wydawca bytomskiego „Dziennika Górnośląskiego”. To właśnie oni zorganizowali siatkę złożoną z polskich robotników i kolejarzy. Szczególnie ci ostatni odgrywali ważną rolę w przemycie broni a teren objęty powstaniem.

W tym czasie na Uniwersytecie Wrocławskim studiowało wielu późniejszych uczestników powstania styczniowego. Niektórzy z nich polegli w czasie powstańczych bitew inni byli ranni. Niewątpliwie najbardziej znanym studentem był jeden z dyktatorów powstania Marian Langiewicz. We Wrocławiu studiowali związany także z władzami powstańczymi poeci Adam Asnyk i Jan Kasprowicz.

Dwunastu ówczesnych studentów Uniwersytetu Wrocławskiego poległo w bojach powstańczych. Wśród nich byli przyszli prawnicy i filozofowie ale i lekarze. Niektórzy już wcześniej upominali się o polski Śląsk, a wszyscy walczyli i marzyli o Niepodległej.

Zobacz także

2022-01-06, godz. 10:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.01.2022 W czasie okupacji niemieckiej życie kulturalne zeszło do podziemia. Jednak tam wciąż rozwijała się polska kultura. Przetrwały polskie pieśni patriotyczne… » więcej 2022-01-01, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 01.01.2022 W tym roku obchodzimy 100 rocznicę utworzenia Związku Polaków w Niemczech. Kiedy po podziale Górnego Śląska pojawiły się problemy związane z funkcjonowaniem… » więcej 2021-12-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.12.2021 Czas okupacji na Śląsku to także walka zbrojna poszczególnych oddziałów partyzanckich. Stanowiła odpowiedź na masowy terror i represje ze strony Niemiec… » więcej 2021-12-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.12.2021 Dzisiaj, kiedy wspominamy Ślązaków zaangażowanych w walkę o niepodległość nie możemy zapomnieć o braciach Pawle i Janie Brandysach, polskich kapłanach… » więcej 2021-12-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.12.2021 W czasie okupacji niemieckiej Okręg Śląski Armii Krajowej koncentrował się na działalności wywiadowczej. Jednak nie mniej ważną działalnością były… » więcej 2021-11-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.11.2021 Jednym z najbardziej zaangażowanych środowisk w walkę z Niemcami stali się od samego początku II wojny harcerze. Do walki stanęli już w pierwszych dniach… » więcej 2021-11-20, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 20.11.2021 Wśród Polaków walczących w czasie okupacji niemieckiej o polski Śląsk byli też księża. Właśnie dzisiaj (20.11.2021) w katowickiej katedrze odbędą… » więcej 2021-11-13, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 13.11.2021 W czasie pierwszej wojny światowej polscy ślązacy walczyli w różnych armiach i po różnych stronach tego największego na początku XX wieku konfliktu. » więcej 2021-11-06, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.11.2021 W czasie drugiej wojny światowej na Śląsku życie kulturalne przeszło do podziemia. Śląscy pisarze i naukowcy swoją działalność kontynuowali w Krakowie… » więcej 2021-10-30, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 30.10.2021 W czasie II wojny Polacy, którzy trafili do niemieckiej części Śląska zaczęli organizować tam konspirację. Do działania włączyli się Akowcy z różnych… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »