Radio Opole » Niezła historia - artykuły
2011-06-22, 16:07 Autor: Radio Opole

Piorunochron jak zdrowy rozsądek

Nie przypadkiem jedno z cięższych przekleństw w gwarze śląskiej wzięło się od nazwy wyładowania atmosferycznego. Według jednego z szacunków, w każdej sekundzie na naszej planecie dochodzi do około 44 wyładowań atmosferycznych.

Burza w Opolu

. A to imponująca liczba około miliarda czterystu milionów błyskawic rocznie! Co piąta przy tym dociera do ziemi, innymi słowy: w coś lub kogoś uderza…I jeszcze trochę statystyki. Szacuje się, że osoba która żyje 80 lat ma szansę jak 1:3000 na porażenie piorunem w ciągu całego swojego życia. Oczywiście na pierwszy rzut oka to mało! Ale spójrzmy na to inaczej: dwóch mieszkańców Lewina Brzeskiego jest skazanych na to, że któregoś dnia zostaną porażeni silnym prądem. A tu już statystyczna anonimowość obnażą pełnie grozy. Dodajmy to tego uderzenia w domy mieszkalne, które przez wieki wywoływały pożary drewnianych budynków i miast, by zrozumieć skalę zagrożenia. Nic dziwnego, że zjawisko wyładowań atmosferycznych przyciągało od zawsze uwagę badaczy. Wśród nich znajdował się min. amerykański uczony Benjamin Franklin, który pierwsze badania nad elektrycznością rozpoczął już w 1746 roku. A jak się przyjmuje oficjalnie, 21 czerwca 1752 roku w swojej pracowni w Filadelfii stworzył pierwszy piorunochron. Franklin uznał, że najlepszym sposobem na to, by piorun nie uderzył w budynek jest zmuszenie go, by uderzył w coś innego, a następnie odprowadzenie energii elektrycznej do ziemi, która ją zneutralizuje. Pomysł już na pierwszy rzut okaz wydaje się rozsądny. Okazało się jednak, że napotkał silną opozycję i to nawet ze strony badaczy zjawisk elektrycznych takich jak ksiądz Jean Nollet, który miał stwierdzić, że próba obrony przez naturą jest jak próba uchronienia się przed gniewem boskim i jest równie niepobożna, jak chęć dziecka opierania się karzącej ręce ojca. Nollet, a wraz z nim jego sojusznicy twierdzili, że zamiast chronić, piorunochron będzie jedynie przyciągał pioruny. Zamiast nich zalecał pozostanie przy tradycji, czy w czasie burz z wyładowaniami… bicie w kościelne dzwony.

Mimo tej opozycji, pierwsze piorunochrony pomysłu Franklina pojawiły się w Filadelfii już w 1752 r., a we wrześniu w piorunochron wyposażony został też dom samego wynalazcy. W Polsce pierwszym budynkiem wyposażonym w piorunochrony był Zamek Królewski w Warszawie – gdzie zamontowano je z inicjatywy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Światowa kariera piorunochronów trwa oczywiście do dziś i pewnie zarabianie na ich montażu ma przed sobą, nomen-omen, świetlaną przyszłość. Choć niestety, jak skarżą się często eksperci, wciąż zbyt niewielu z nas zdaje sobie sprawę z wagi zagrożenia. Śmiało więc można by powiedzieć, parafrazując samego Franklina, w końcu mistrza bon motów, że „piorunochron to rzecz, której każdy potrzebuje, mało kto posiada, a nikt nie wie, że mu brakuje”. Oczywiście w oryginale w miejscu „piorunochronu” powinien znaleźć się „zdrowy rozsądek” ale, w gruncie rzeczy, wychodzi przecież na to samo….

Posłuchaj felietonu:

Ireneusz Prochera (oprac. Małgorzata Lis-Skupińska)

Niezła historia - artykuły

2011-12-06, godz. 14:28 To nie był prawdziwy konsul... 18 listopada 1971 roku zmarł Czesław Śliwa. » więcej 2011-12-06, godz. 14:25 Bredzić jak Piekarski na mękach 15 listopada 1620 roku doszło do zdarzenia w polskiej historii niezwykłego: do zamachu na króla Polski. » więcej 2011-11-08, godz. 10:54 Król królów Etiopii… 5 listopada 2000 roku odbył się uroczysty pogrzeb ostatniego cesarza Etiopii Haile Selassie I. » więcej 2011-11-08, godz. 10:52 Klątwa grobu Tutenchamona 4 listopada 1922 angielski archeolog Howard Carter odkrył grobowiec egipskiego faraona Tutenchamona, panującego w Egipcie ponad trzy tysiące trzysta lat te… » więcej 2011-11-08, godz. 10:50 Pierwszy robak internetowy Dla mniej zaawansowanego użytkownika nawet najmniejsza wzmianka o możliwości zainfekowania jego komputera przez złośliwego robaka brzmi prawie jak ogłoszenie… » więcej 2011-10-26, godz. 10:28 Dobrze zakonserwowana historia Czasami wydarzenia, na pozór mało znaczące, okazują się w dłuższej perspektywie bardzo istotne. » więcej 2011-10-26, godz. 10:26 Bliźniaki Titanica 20 października 1910 roku w jednej z irlandzkich stoczni zwodowany został statek pasażerski Olympic. » więcej 2011-10-26, godz. 10:24 Szybciej od dźwięku 14 października 1947 amerykański pilot Charles Elwood Yeager, znany wśród przyjaciół jako 'Chuck' przełamał kolejna barierę w rozwoju światowego lot… » więcej 2011-10-20, godz. 09:15 Trzynastego w piątek… Trzynasty dzień października 1307 roku przypadł w piątek. » więcej 2011-10-20, godz. 09:07 Rytm serca 8 października 1958 roku w Szwecji wszczepiono pacjentowi pierwszy wewnętrzny rozrusznik serca. » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »