Rada jest organem opiniodawczo-doradczym premiera w sprawach ochrony i zagospodarowania terenów byłego obozu Auschwitz oraz innych miejsc zagłady leżących w granicach Polski. Jej członkowie w środę obradowali w Lublinie.

Biuro prasowe muzeum zakomunikowało w środę wieczorem, że obchody rocznicowe były głównym tematem obrad Rady. Piotr Cywiński zapowiedział, że odbędą się one w namiocie ustawionym nad bramą główną byłego obozu Auschwitz II-Birkenau. Zaproszeni na nie są wszyscy ocalali z Auschwitz. Podobnie, jak w przypadku wcześniejszych rocznic, muzeum poinformowało o obchodach państwa UE oraz kraje-darczyńców Fundacji Auschwitz-Birkenau z wyłączeniem Rosji. Od nich zależał będzie skład delegacji. W obchodach mogą wziąć udział także przedstawiciele państw spoza tej grupy.

Zabytkowy wagon, o którym wspomniał Cywiński, stoi obecnie na rampie kolejowej w miejscu pamięci Auschwitz II-Birkenau. W takich wagonach Niemcy deportowali do obozu skazanych na zagładę Żydów z okupowanej Europy. Podczas uroczystości rocznicowych, które odbędą się 27 stycznia przyszłego roku, wagon zostanie wysunięty przed bramę główną byłego KL Birkenau. To przed nim zostaną zapalone znicze upamiętniające wszystkie ofiary Auschwitz.

Dyrektor oznajmił, że rozstrzygnięty już został przetarg na budowę infrastruktury na obchody. „Dotyczy to zarówno namiotu głównego, pomocniczych, jak i namiotu prasowego dla około 900 dziennikarzy. Nowością będzie to, że będziemy chcieli utworzyć specjalne studio telewizyjne, z którego (...) będziemy nadawać specjalny program. Udostępnimy go za darmo wszystkim, zarówno w przekazie satelitarnym, jak i w internecie” – powiedział.

Cywiński podczas obrad zakomunikował, że frekwencja zwiedzających miejsce pamięci wraca do poziomu sprzed pandemii. W 2019 roku muzeum zwiedziło 2,32 mln osób. Rok później było to zaledwie 502 tys. W ubiegłym roku miejsce pamięci odwiedziło 1,67 mln osób. Dyrektor podkreślił zarazem, że sytuacja ekonomiczna placówki jest bezpieczna.

Dyrektor zapowiedział otwarcie hostelu w bezpośrednim sąsiedztwie Centrum Obsługi Odwiedzających przeznaczonego przede wszystkim dla wolontariuszy i uczestników seminariów oraz wizyt studyjnych.

Wspomniał o prowadzonych na terenie byłego obozu pracach konserwatorskich finansowanych z pieniędzy Fundacji Auschwitz-Birkenau, jak konserwacja ruin komory gazowej i krematorium III, czy budynku jednej z obozowych łaźni.

Cywiński powiedział również o potencjalnie ważnym odkryciu, które miało miejsce na budowie drogi ekspresowej niedaleko byłego obozu Auschwitz I. Natrafiono tam na ślady obozowego śmietniska z wieloma obiektami należącymi do ofiar. Zaznaczył, że muzeum nie zostało o tym na razie oficjalnie poinformowane. Rada w przyjętej jednomyślnie uchwale zwróciła się o „przekazanie całości materiału archeologicznego do Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, a w przyszłości poszanowanie zasady pierwszeństw muzeów działających na terenie byłych niemieckich nazistowskich obozów, co do pozyskiwania reliktów poobozowych”.

Międzynarodowa Rada Oświęcimska powstała w 2000 roku. Zrzesza 25 osób - wybieranych są na sześcioletnią kadencję - z różnych krajów, w tym byłych więźniów, specjalistów zajmujących się tematyką Holokaustu, przedstawicieli instytucji pamięci, a także duchownych.

Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 roku, aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów. Do obozu deportowali też około 150 tys. Polaków, z których blisko połowa nie przeżyła. W Auschwitz ginęli też Romowie, jeńcy sowieccy i osoby innej narodowości. (PAP)

Autor: Marek Szafrański

szf/ aszw/