Mottem jubileuszowej XX edycji nagrody były słowa św. Jana Pawła II "Brońcie krzyża, nie pozwólcie, aby imię Boże było obrażane w waszych sercach, w życiu społecznym czy rodzinnym".

Laureatem nagrody im. bpa Romana Andrzejewskiego za rok 2023 został Zespół Szkół nr 3 im. Stanisława Staszica we Włoszczowie.

Odbierając ją, podczas gali w siedzibie KEP, dyrektor zespołu szkół Mariola Koza powiedziała, że "patriotyzm to troska o nowe pokolenia, o rodziny i solidarność społeczną".

"Solidarność w latach osiemdziesiątych chciano zniszczyć przez stan wojenny oraz przez wszystko to, co działo się, kiedy władza była narzucona z Moskwy. Ale ten naród, ponosząc ofiary i cierpienie, przetrwał" – zaznaczyła dyrektorka.

W uzasadnieniu do nagrody wskazano, że "poprzez symbol szkół we Włoszczowie kapituła złożyła hołd wszystkim szkołom, które przed 40. laty upominały się w całej Polsce o podstawowe prawa człowieka. Tą nagrodą dziękuje nauczycielom, uczniom i rodzicom, że pamięć o wielkiej historii z tamtych lat jest żywa i kultywowana w szkołach".

Prezydenta Andrzej Duda, w liście skierowanym do uczestników gali, zaznaczył, że nagrodzenie szkół we Włoszczowie "to symboliczny gest skierowany do setek, a może nawet tysięcy Polaków, którzy w latach osiemdziesiątych - będąc uczniami szkół średnich - sprzeciwiali się zdejmowaniu krzyży ze ścian szkół i internatów".

"Protest młodzieży i następnie okupacja budynku szkoły w grudniu 1984 r. były częścią oporu naszego narodu wobec reżimu komunistycznego" - napisał Duda.

"Uczniowie z tej szkoły (...) dołączyli do robotników, studentów i innych kontestujących narzuconą im komunistyczną ideologię" - dodał.

Jak zaznaczył, szykany władz "nie zdołały ich zastraszyć ani złamać ducha wolności".

List ministra rolnictwa Czesława Siekierskiego odczytał Mirosław Maliszewski przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. "Chciałbym bardzo, aby współczesna szkoła (...) była otwarta na potrzeby uczniów, lokalnego środowiska, dialog i debatę o najważniejszych wartościach" – zaznaczył Siekierski. Podkreślił, że "jakikolwiek powód, dla które szkoła kogoś wyklucza, jest nie do zaakceptowania".

Przewodniczący KEP abp Stanisław Gądecki powiedział, że "wolność religijna nie jest czymś udzielanym osobie z zewnątrz" ani "nie jest dana przez państwo, ale pozostaje darem otrzymanym przez Boga".

"Kościół ma zatem prawo istnieć w przestrzeni publicznej nie tylko w sprawach publicznych nabożeństw, ale również jako doniosła instytucja moralna" – zaznaczył.

"Wolność religijna obejmuje prawo do oddawania czci Bogu indywidulanie i we wspólnocie, zgodnie z własnym sumieniem" – dodał.

Zwrócił uwagę, że wolność religijna "wykracza poza miejsca kultu i sferę prywatną jednostek i rodzin, bo akt religijny, wymiar religijny to nie jakaś subkultura, ale należy do kultury każdego narodu i każdego kraju". Zaznaczył, że przypomina m.in. "o transcendentnym wymiarze ludzkiej egzystencji i naszej, nie dającej się ograniczyć, wolności (...)".

Abp Gądecki powiedział także, że "władze religijne mają obowiązek bronić wolności religijnej nie dlatego, że są jej dysponentami, ale raczej stróżami".

Podkreślił, że wolność religijna nie ogranicza się tylko "do wyznawania wiary oraz swobody kultu, ale pozostaje wolnością do prowadzenia życia zarówno prywatnie, jak i publicznie, według zasad etycznych, które płyną ze wskazań religijnych" – powiedział.

Cytując słowa biskupa Mieczysława Jaworskiego podkreślił, że "szkoła jest własnością narodu, a nie grupy ludzi". Zachęcił także, aby nie wstydzić się krzyża.

Wyróżnienie przyznawane jest od 2004 r. przez Fundację "Solidarna Wieś" osobom i instytucjom szczególnie zasłużonym dla rozwoju kulturalnego i gospodarczego rolnictwa, wsi i małych miast w Polsce.

Fundacja przyznaje również stypendia tego samego imienia dla młodych ze wsi i małych miast. W roku 2023/2024 stypendystą został Kamil Żelski.

Wśród dotychczasowych laureatów nagrody byli: prof. Andrzej Stelmachowski, prof. Maria Radomska, prymas Polski kard. Józef Glemp, ks. prał. Bogusław Bijak, bp Alojzy Orszulik, dr Maria Stolzman, dr Barbara Fedyszak-Radziejowska, Roman Kluska, Josef Rottenaicher (Niemcy), abp Józef Michalik, prof. Alojzy Szymański, o. dr Stanisław Jaromi, ks. Kazimierz Kaczor, prof. Jacek Hilszczański, Zespół pieśni i tańca "Mazowsze", abp Henryk Hoser i Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych "Solidarność", ks. Czesław Sadłowski, długoletni proboszcz parafii w Zbroszy Dużej oraz Janusz Byliński, działacz NSZZ RI "Solidarność" i Duszpasterstwa Rolników.(PAP)

Autor: Magdalena Gronek

mgw/ mir/