Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-08-06, godz. 21:20 Piłkarska LM - gol Buksy dla FC Midtjylland w 3. rundzie eliminacji Piłkarz FC Midtjylland Adam Buksa zdobył bramkę w wygranym 2:0 pierwszym meczu 3. rundy eliminacji Ligi Mistrzów z Ferencvarosem Budapeszt. To trzeci gol polskiego… » więcej 2024-08-06, godz. 21:20 Gorzów Wlkp./ Spowodował kolizję, a potem wskoczył do rzeki i nie chciał z niej wyjść Gorzowscy policjanci zatrzymali 30-latka, który jadąc motocyklem spowodował kolizję, a po niej porzucił swój pojazd, wskoczył do Warty i nie chciał z niej… » więcej 2024-08-06, godz. 21:20 Czwarte miejsce Włodarczyk, zwycięstwo Rogers w rzucie młotem Anita Włodarczyk zajęła czwarte miejsce w konkursie rzutu młotem podczas igrzysk olimpijskich w Paryżu. Wygrała Kanadyjka Camryn Rogers przed Annette Nneka… » więcej 2024-08-06, godz. 21:10 Paryż/lekkoatletyka - 1500 m mężczyzn (wyniki) Wyniki biegu na 1500 m mężczyzn: 1. Cole Hocker (USA) 3.27,65 2. Josh Kerr (Wielka Brytania) 3.27,79 3. Yared Nuguse (USA) 3.27,80 4. Jakob Ingebrigtsen… » więcej 2024-08-06, godz. 21:10 Piłkarska LK - bramkarz strzelił gola drużynie Szymańskiego Bramkarz armeńskiego klubu piłkarskiego Noah, Ognjen Cancarevic, strzelił gola AEK Ateny w wygranym 3:1 pierwszym meczu 3. rundy eliminacji Ligi Konferencji… » więcej 2024-08-06, godz. 21:10 USA/ Huragan Debby wyrzucił na plażę kokainę wartą ponad milion dolarów Blisko 32 kg kokainy znalazł przypadkowy przechodzień na plaży na jednej z wysp archipelagu Floryda Keys po przejściu huraganu Debby - poinformowała straż… » więcej 2024-08-06, godz. 21:10 Paryż/lekkoatletyka - Hocker mistrzem olimpijskim w biegu na 1500 m, Ingebrigtsen bez medalu Amerykanin Cole Hocker wygrał finałowy bieg na 1500 m podczas igrzysk olimpijskich w Paryżu. Srebrny medal zdobył Brytyjczyk Josh Kerr, a brąz wywalczył… » więcej 2024-08-06, godz. 21:10 Szef MSZ dla białoruskiego portalu: otworzymy granice, gdy Poczobut wyjdzie na wolność Data otwarcia przejść granicznych (pomiędzy Polską i Białorusią) zależy od tego, jak długo Andrzej Poczobut będzie w więzieniu - powiedział białoruskiemu… » więcej 2024-08-06, godz. 21:00 OKO.Press: śledztwo ws. sędziów Schaba, Radzika i Lasoty Prokuratura Krajowa wszczęła śledztwo dot. Piotra Schaba, Przemysława Radzika i Michała Lasoty. Oceni, czy złamali prawo, przenosząc 3 sędzie apelacyjne… » więcej 2024-08-06, godz. 21:00 Paryż/zapasy - Japończyk Fumita triumfatorem w kat. 60 kg Japoński zapaśnik w stylu klasycznym Kenichiro Fumita został w Paryżu mistrzem olimpijskim w kat. 60 kg. W finale pokonał Chińczyka Cao Liguo 4:1. Brązowe… » więcej
39404142434445
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »