Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-08-04, godz. 06:20 Paryż/wioślarstwo - brązowa Litwinka Senkute ze specjalnym przesłaniem Viktorija Senkute, która zdobyła na igrzyskach w Paryżu pierwszy medal dla Litwy - brązowy w wioślarskiej rywalizacji jedynek, ma nadzieję, że jej sukces… » więcej 2024-08-04, godz. 06:20 Radek Bielecki z kabaretu Neo-Nówka: śpiewanie jest dla mnie wyjściem ze strefy komfortu (wywiad) Neo-Nówka jest na pierwszym miejscu, wszystko z nią w porządku. Tutaj ucinam wszelkie spekulacje. Po prostu chcę realizować swoją kolejną pasję, którą… » więcej 2024-08-04, godz. 06:10 Włochy/ Skandal na pogotowiu na Sycylii: złamana noga opakowana w karton Zdymisjonowaniem dyrektora pogotowia w Mesynie na Sycylii i wszczęciem postępowania dyscyplinarnego zakończył się skandal, nagłośniony we Włoszech. Mężczyźnie… » więcej 2024-08-04, godz. 06:10 Powstanie Warszawskie dzień po dniu - 4 sierpnia Powstańcy zdobyli 'Soldatenheim' przy Pl. Trzech Krzyży. W Pałacu Blanka ginie poeta i żołnierz AK Krzysztof Kamil Baczyński. Rosyjscy esesmani z RONA dokonują… » więcej 2024-08-04, godz. 05:50 Paryż - 4 sierpnia (program-Polacy) Program wydarzeń olimpijskich z udziałem Polaków - 4 sierpnia, niedziela: BOKS15.46, 57 kg kobiet, ćwierćfinał - Julia Szeremeta - Ashleyann Lozada Motta… » więcej 2024-08-04, godz. 05:50 Paryż - 4 sierpnia (program) Program wydarzeń olimpijskich 4 sierpnia - niedziela: 20 finałów----------BADMINTON 15.00, debel mężczyzn, o brązowy medal16.10, debel mężczyzn, finałGIMNASTYKA… » więcej 2024-08-04, godz. 05:50 Paryż - w niedzielę finał rzutu młotem, Niewiadoma, Wasick i mecz siatkarek Finał rzutu młotem mężczyzn z udziałem Wojciecha Nowickiego i Pawła Fajdka, wyścig kolarski z Katarzyną Niewiadomą, finał pływacki z Katarzyną Wasick… » więcej 2024-08-04, godz. 05:40 Prognoza pogody na 4 i 5 sierpnia Jak informuje IMGW, Europa południowo-zachodnia pozostanie w zasięgu wyżu znad Atlantyku. Pozostała część kontynentu będzie pod wpływem niżów znad… » więcej 2024-08-04, godz. 05:30 Zimbabwe/ Rząd złamał umowę z białymi farmerami, zamiast dolarów zaoferował im 10-letnie bony skarbowe Rząd Zimbabwe złamał zawartą w 2020 roku z wywłaszczonymi białymi farmerami umowę o rekompensatę, zaproponował im zamiast obiecanych dolarów bony skarbowe… » więcej 2024-08-04, godz. 04:30 Nikaragua/ Nasilają się represje reżimu Ortegi wobec duchowieństwa Nikaraguańskie stowarzyszenie katolickie Nigdy Więcej, w wydanym w sobotę oświadczeniu, zaprotestowało przeciwko 'eskalacji represji' wobec duchowieństwa… » więcej
101102103104105106107
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »