Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-08-04, godz. 14:30 Paryż/kajakarstwo - szef POLADA: Borowska oczyszczona z zarzutów, jedzie na igrzyska (opis) 'Kanadyjkarka Dorota Borowska została oczyszczona z zarzutów złamania przepisów antydopingowych i jedzie na igrzyska olimpijskie do Paryża' - poinformował… » więcej 2024-08-04, godz. 14:20 Paryż/jeździectwo - ujeżdżenie indywidualne (wyniki) Wyniki indywidualnego konkursu w ujeżdżeniu: 1. Jessica von Bredow-Werndl (Niemcy) 90,093 2. Isabell Werth (Niemcy) 89,614 3. Charlotte Fry (W. Brytania) 88,971… » więcej 2024-08-04, godz. 14:20 RPA/ Usuwanie rogów nosorożcom sposobem na ograniczenie kłusownictwa Kłusownictwo nosorożców spadło w Republice Południowej Afryki dzięki usuwaniu im rogów - oznajmił minister leśnictwa, rybołówstwa i środowiska tego… » więcej 2024-08-04, godz. 14:10 Paryż/jeździectwo - Niemka von Bredow-Werndl ze złotym medalem w ujeżdżeniu Niemka Jessica von Bredow-Werndl jadąca na koniu TSF Dalera BB zdobyła złoty medal igrzysk olimpijskich w Paryżu w ujeżdżeniu indywidualnym. Reprezentantka… » więcej 2024-08-04, godz. 14:10 Włochy/ Rozpoczyna się najgorętszy okres lata ze stałym wzrostem temperatur We Włoszech rozpoczyna się najgorętszy okres lata, w którym codziennie notowany będzie wzrost temperatur z ich kulminacją między 13 a 14 sierpnia- zapowiadają… » więcej 2024-08-04, godz. 14:10 Korea Płn./ Kim dziękuje Putinowi za propozycję pomocy po powodzi, a Seul nazywa "szumowiną" Władimir Putin zaoferował pomoc humanitarną Korei Płn. po niedawnych powodziach - poinformowała w niedzielę agencja AP, podkreślając, że jest to kolejna… » więcej 2024-08-04, godz. 14:00 Lubelskie/ Były starosta biłgorajski zginął w wypadku Były starosta biłgorajski, działacz Polskiego Stronnictwa Ludowego, Marian Tokarski zmarł na skutek obrażeń odniesionych w wypadku drogowym, do którego… » więcej 2024-08-04, godz. 13:50 Paryż/kajakarstwo - szef POLADA: Borowska oczyszczona z zarzutów, jedzie na igrzyska (krótka) 'Dorota Borowska została oczyszczona z zarzutów złamania przepisów antydopingowych i jedzie na igrzyska olimpijskie do Paryża' - poinformował PAP szef POLADA… » więcej 2024-08-04, godz. 13:50 Paryż/lekkoatletyka - Włodarczyk: są spore rezerwy Trzykrotna mistrzyni olimpijska w rzucie młotem Anita Włodarczyk uzyskała 71,06 m i z trudem zakwalifikowała się do finału igrzysk olimpijskich w Paryżu… » więcej 2024-08-04, godz. 13:50 Gruzja/ Zatrzymano azerbejdżańskiego dziennikarza, któremu w kraju grozi więzienie W Gruzji zatrzymany został azerbejdżański dziennikarz Afgan Sadygow - poinformowały media. Rodzina mężczyzny twierdzi, że w kraju pochodzenia grożą mu… » więcej
100101102103104105106
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »