Obecnie, na podstawie tzw. ustawy covidowej z marca ub.r. przedsiębiorcy mogą kierować pracowników do pracy zdalnej w okresie obowiązywania stanu epidemicznego lub stanu epidemii oraz do trzech miesięcy po ich odwołaniu. Żeby jednak rozwiązania dotyczące pracy zdalnej wprowadzić na stałe, potrzebna jest nowelizacja Kodeksu pracy.

Projekt noweli został w ubiegłym roku przedstawiony Radzie Dialogu Społecznego. Na razie w ramach RDS nie osiągnięto konsensusu ws. kształtu regulacji.

W upublicznionym w niedzielę apelu Rada Przedsiębiorczości podkreśliła konieczność stworzenia regulacji pracy zdalnej przyjaznej dla obu stron stosunku pracy, dającej możliwość elastycznego i efektywnego stosowania tej formy organizacji pracy.

Wskazano, że nowe przepisy powinny uwzględniać dotychczasowe doświadczenia z czasu pandemii, a nie jedynie modyfikować instytucję telepracy, "która w praktyce miała marginalne zastosowanie". "Projekt nowelizacji Kodeksu pracy dotyczący uregulowania pracy zdalnej, oparty na rozwiązaniach z roku 2007r. o telepracy, zdaje się tylko częściowo adresować wyzwania, które pojawiły się w związku z upowszechnieniem tej formy wykonywania pracy. Rynek potrzebuje świeżego podejścia do relacji prawno-pracowniczych, ze szczególnym uwzględnieniem zmian społecznych i technologicznych mających miejsce w ostatnich latach, które podczas pandemii stały się jaskrawo widoczne" - napisano.

Zdaniem Rady Przedsiębiorczości, wprowadzenie odpowiednio wyważonej regulacji prawnej może uatrakcyjnić zatrudnienie w oparciu o umowę o pracę, dając pracownikom większą elastyczność, a także wyrównując szanse na rynku pracy, np. osób niepełnosprawnych, dla których praca w siedzibie pracodawcy była problematyczna, młodych matek, osób, które nie podejmują pracy ze względu na tzw. wykluczenie transportowe.

W piśmie zaznaczono, że podczas pandemii pracodawcy i pracownicy wypracowali kilka modeli pracy w formie zdalnej, od stosowanej incydentalnie (często na wniosek pracowników), poprzez formy mieszane (model hybrydowy), aż po przypadki, gdzie pracownik wykonuje swoje obowiązki wyłącznie na odległość. "Obecnie wyraźnie zarysowującym się trendem jest przyjęcie modelu hybrydowego i wydaje się, że taki właśnie model będzie w przyszłości przeważający" - stwierdzono.

Rada Przedsiębiorczości postuluje, by zrezygnować z nakładania na strony stosunku pracy obowiązku określania konkretnego miejsca wykonywania pracy zdalnej. "Nie znajdujemy argumentów przemawiających za koniecznością ustawowego ograniczania możliwości wykonywania pracy zdalnej do jednego deklarowanego adresu. Co więcej, elastyczność w tym zakresie jest oczekiwana przede wszystkim przez stronę pracowniczą, a nieuwzględnienie tego oczekiwania pomija wypracowaną w ostatnich miesiącach praktykę, jaką stosowały strony stosunku pracy" - podkreślono.

Ponadto Rada Przedsiębiorczości stwierdziła, że dostrzega konieczność uwzględnienia kwestii wyposażenia pracowników w niezbędny sprzęt i materiały do wykonywania pracy, a także zwrotu kosztów związanych z eksploatacją urządzeń niezbędnych do wykonywania pracy w formie zdalnej. "Postulujemy jednak, aby szczegółowe rozwiązania w tym zakresie były pozostawione do rozstrzygnięć na poziomie zakładowym. Wynika to z różnorodności form organizacji pracy zdalnej w poszczególnych branżach, różnic w jej stosowaniu w dużych i małych firmach, pracy wykonywanej całkowicie, częściowo bądź sporadycznie zdalnie" - wyjaśniono.

Zaproponowano też, by dokumentacja pracownicza związana z zatrudnianiem pracowników w formie zdalnej mogła być prowadzona wyłącznie w postaci elektronicznej, a oświadczenia i wnioski składane w formie dokumentowej.

Zdaniem Rady, w odniesieniu do bezpieczeństwa i higieny pracy nowe przepisy powinny uwzględniać dążenie do zmniejszenia obciążeń pracodawców i precyzyjnego określenia zakresu ich odpowiedzialności. "W szczególności małe i średnie firmy oczekują rozwiązania, które określi, jakie minimalne wymogi powinny być spełnione przy pracy zdalnej" - zauważono.

"Regulacje kodeksowe powinny być na tyle elastyczne, aby nie zamykać drogi do stosowania pracy zdalnej zarówno podmiotom, których organizacja i fundusze pozwalają na wdrożenie rozwiązań skomplikowanych organizacyjnie i kosztownych, jak i podmiotom, które będą stosować pracę zdalną raczej okazjonalnie" - podsumowano.

W skład Rady Przedsiębiorczości wchodzą: Pracodawcy RP, Konfederacja Lewiatan, Business Centre Club, Związek Rzemiosła Polskiego, Federacja Przedsiębiorców Polskich, Polska Rada Biznesu, Krajowa Izba Gospodarcza, Związek Liderów Sektora Usług Biznesowych i Związek Banków Polskich.(PAP)

Autor: Karolina Mózgowiec

kmz/ mok/