- Profesor Szwagrzyk od wielu lat prowadzi badania, które mają na celu nie tylko ustalenie, gdzie zostali zamordowani żołnierze NSZ, ale również, kim są - mówi Paweł Rozdżestwieński, dyrektor wrocławskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej. - Te badania dzielą się na kilka etapów. Pierwszy to odnalezienie poległych, a drugi to identyfikacja DNA, która pozwala rodzinom wręczyć poświadczenia tego, że dane szczątki należą do danego żołnierza Narodowych Sił Zbrojnych. W lipcu tego roku zostały wręczone trzy kolejne potwierdzenia identyfikacji trzech żołnierzy z oddziału "Bartka".

- Sześć lat temu, kiedy tutaj przyjechaliśmy po raz pierwszy było zupełnie inaczej. Teraz to weszło w tradycję i kulturę tego miejsca. Zostaliśmy dobrze przyjęci jako rodziny pomordowanych żołnierzy - dodaje Łukasz Lewandowski, prezes Stowarzyszenia Rodzin Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych VII okręgu śląskiego.

- Musimy dbać o pamięć o tych bohaterach, młodych ludziach, którzy za Polskę oddali swoje życie - mówi wicewojewoda Tomasz Witkowski. - Warto wspominać, warto o tym mówić. Są dzisiaj tutaj córki poległych tutaj żołnierzy. Bardzo miło było spotkać się z nimi, ale niestety przykro słucha się tego, że nie znały swoich ojców. To jest bardzo przykre, że przez tyle lat nasza ojczyzna chciała wymazać ich ze swojej pamięci. Dlatego musimy teraz przypominać całemu krajowi, jak bardzo mocno kochali Polskę i oddali za nią swoje życie.

W uroczystości wzięła udział Aleksandra Moroń, córka podpor. Tadeusza Przewoźnika ps. Kuba, który był dowódcą plutonu ochrony sztabu "Bartka". - Jestem także bratanicą kpt. Jana Przewoźnika ps. Ryś - mówi. - Jan Przewoźnik tutaj zginął właśnie na Polanie Śmierci w operacji "Lawina" razem ze swoimi podkomendnymi. To co czujemy dziś, to potrzeba przekazywania tej historii młodemu pokoleniu. Jeżeli nas już nie będzie, żeby oni upamiętniali tych młodych chłopców, którzy ginęli za naszą wolność, a średnia ich wieku była 21 lat.

- Przyjechałem z Lublina. Żołnierze wyklęci są symbolem marzeń Polaków o wolności i niezawisłości, a są wyrzutem dla kolaborantów czerwonych katów - dodaje siostrzeniec Tadeusza Radwańskiego, żołnierza NSZ.

- Reprezentuję Rodziny Katyńskie. Dziś mamy 17 września, czyli rocznicę wejścia Sowietów do Polski, co się skończyło mordem katyńskim - dodaje jeden z mężczyzn.

Likwidacja żołnierzy kpt. Henryka Flamego "Bartka" w 1946 roku, to efekt prowokacji przeprowadzonej przez ówczesny Urząd Bezpieczeństwa z wykorzystaniem agentów.