Dziś przypada 483 rocznica ślubu Izabeli Jagiellonki z węgierskim królem Janem Zapolyą. Izabela Jagiellonka to jedna z tych postaci, których życiorys daje nam na wielkim ekranie historii powszechnej małe okienko, w którym przez moment pojawia się Opolszczyzna.

Urodzona 18 stycznia 1519 roku Izabela była najstarsza spośród szóstki dzieci króla Zygmunta Starego i słynnej królowej Bony. Już od pierwszych chwil po jej narodzeniu córki jej wybitna matka zaczęła snuć plany najkorzystniejszego mariażu, który wzmocni potężnej europejskiej dynastii Jagiellonów, jakiej budowa była sensem życia Bony.

Izabela była ulubienicą matki i dzięki niej odebrała staranne renesansowe wykształcenie. Zanim dorosła umiała już biegle rozmawiać po włosku, po łacinie i po niemiecku.
Pierwszym kandydatem na męża Izabeli upatrzonym przez Bonę był jej rówieśnik Henryk, młodszy syn króla Francji Franciszka I. Małżeństwo to miało scementować antyhabsburski sojusz polsko-francuski. Podpisano już nawet wstępne umowy małżeńskie, ale ostatecznie projekt upadł w efekcie zmian układu sił we Francji.

Kolejnym kandydatem na męża Izabeli był kuzyn męża jej włoskiej babki książę Mediolanu Franciszek Sforza. Temu małżeństwu sprzeciwił się jednak król Zygmunt Stary, dla którego książę Mediolanu był zbyt zależny od cesarza Austrii. Zamążpójście królewskiej córki okazało się niełatwą sprawą, zwłaszcza, że królewska para miała do wydania jeszcze trzy młodsze królewny.

Dwunastoletnią Izabelą zainteresował się węgierski król Jan Zapolya. Nie był to kandydat idealny, bo królem został w efekcie elekcji przeprowadzonej po dokonanej przez Turków w roku 1526 eksterminacji węgierskiej szlachty w bitwie pod Mohaczem. Był to zatem król pochodzenia szlacheckiego, a nie z rodu panującego, ale był też przeciwnikiem Habsburgów, a dla królowej Bony była to najlepsza rekomendacja.

Do ślubu doszło jednak dopiero po kilku latach, kiedy węgierski król spełnił warunki postawione przez Zygmunta Starego, z których najtrudniejszym było zawarcie pokoju z cesarzem Niemiec. Udało się to dopiero w roku 1538. Ślub odbył się 23 lutego 1539 roku zatem gdy Izabela miała już dwadzieścia lat. Małżonek był starszy o 32 lata, mimo to już wkrótce, jak to wówczas mówiono, Izabela znalazła się brzemienną.

7 lipca 1540 roku powiła królewicza Jana Zygmunta. Ojciec bardzo się ucieszył i nakazał zorganizowanie hucznych uroczystości, które okazały się tak wyczerpujące dla schorowanego jak się okazało króla, że już 22 lipca Izabela została wdową, a jej dwutygodniowy synek półsierotą.

Od tego momentu zaczęła się prawdziwa odyseja Izabeli i jej małoletniego syna. Niestety we wspomnianym już traktacie pokojowym z cesarzem, bezdzietny wówczas król Jan Zapolya zapisał, że prawa do węgierskiego tronu po jego śmierci odziedziczy syn cesarza arcyksiążę Ferdynand. Tak więc malutki syn Izabeli, nie dość, że nie miał ojca, to nie posiadał także dziedzictwa.

Mimo to przez kolejne 10 lat udało się młodziutkiej królowej pozostać na Węgrzech jako regentce swego małoletniego syna. Dopiero w roku 1551 musieli oboje zrzec się pretensji do węgierskiego tronu. I w tym właśnie momencie na scenie pojawia się księstwo opolskie.
Jako zadośćuczynienie cesarz przyznał Izabeli księstwo opolskie.

Przypomnijmy, że ostatni opolski Piast książę Janusz zwany Janem Dobrym zmarł w roku 1532, a po jego śmierci cesarz na 20 lat oddał księstwo opolskie siostrzeńcowi zmarłego księcia Jerzemu Hohenzollernowi von Ansbach. Dwadzieścia lat rabunkowych rządów brandenburskiego księcia zamieniło bogate, mlekiem i miodem, a bardziej nawet srebrem i złotem płynące księstwo w pustynię.

Gdy Izabela przyjechała na Opolszczyznę okazało się, że nie było tu ani jednej rezydencji, w której mogłaby zamieszkać. Nastąpiły targi, w efekcie których w roku 1556 oddała cesarzowi księstwo opolskie i wyjechała do Polski. Osiadła we Lwowie by stąd czynić starania o objęcie władzy w przyznanym jej po podziale Węgier Siedmiogrodzie.

Wkrótce się jej to udało i odtąd do śmierci samodzielnie rządziła Siedmiogrodem używając królewskiego tytułu. Królowa Izabela Jagiellonka zmarła 15 września 1559 roku. Po jej śmierci władzę w księstwie odziedziczył jej syn Jan Zygmunt, który jednak już nie przyjął tytułu królewskiego, ale zapoczątkował w Siedmiogrodzie rządy książąt.