Radio Opole » Ładna historia! » Ładna historia! » Druh wojewoda
2022-05-27, 12:45 Autor: Bolesław Bezeg

Druh wojewoda

Wybitną postacią ruchu polskiego na Śląsku był w okresie międzywojennym Michał Grażyński, powstaniec śląski, polski działacz niepodległościowy i instruktor harcerski.
Ładna Historia 27 maja 2022 r.
Michał Tadeusz Grażyński urodził się 12 maja 1890 roku w Gdowie w powiecie wielickim w Małopolsce. Studiował filozofię na Uniwersytecie Jagielloński, gdzie w roku 1913 otrzymał tytuł doktora. W tym samym roku rozpoczął pracę jako nauczyciel w gimnazjum w Stanisławowie.

Jako podporucznik armii austriackiej walczył w I wojnie światowej. Ciężko ranny na froncie rosyjskim przeniesiony został do garnizonu krakowskiego. Od jesieni 1918 roku oficer wywiadu wojska polskiego w pionie propagandy. Uczestniczył w przygotowaniach do plebiscytu na Spiszu i Orawie, a potem na Górnym Śląsku.

Jako członek Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska brał udział w powstaniach śląskich. W roku 1920 był zastępcą szefa sztabu powstania, a rok później był szefem sztabu powstańczej grupy „Wschód”.

Podczas przygotowań do plebiscytu na Górnym Śląsku opowiadał się za rozstrzygnięciami militarnymi i walką aż do ostatecznego zwycięstwa. W ostatnich dniach powstania wraz z grupą oficerów sztabu grupy „Wschód” był posądzony o próbę puczu mającego na celu odsunięcie od władzy dyktatora powstania Wojciecha Korfantego.

Po zakończeniu powstania wyjechał do Krakowa, gdzie podjął studia prawnicze i zdobył tytuł doktora prawa. Równocześnie nadal wykonywał zadania dla polskiego wywiadu, dla którego badał sytuację i nastroje na Opolszczyźnie.

W tym okresie związał się z obozem sanacji, który po przewrocie majowym w 1926 roku mianował go wojewodą śląskim. Na tym stanowisku położył szereg zasług dla rozwoju regionu. Szczególną wagę przykładał do rozwoju szkolnictwa, inicjując budowę około 100 nowych szkół.

Dużo energii włożył w starania o utworzenie na Śląsk wyższej uczelni technicznej, udało mu się jednak tylko utworzyć Instytut Pedagogiczny, który po wojnie stał się zalążkiem uniwersytetu. Starał się ograniczać wpływy mniejszości niemieckiej, wsparł utworzenie i budowę siedziby muzeum śląskiego w Katowicach.

Równocześnie był aktywnym instruktorem Związku Harcerstwa Polskiego, którego był przewodniczącym w latach 1931-39.

Podczas II wojny światowej przebywał na emigracji w Anglii. W latach 1940-43 był więźniem obozu karnego na Wyspie Węży u wybrzeży Szkocji, gdzie przetrzymywano oficerów podejrzanych o sprzyjanie wrogiej premierowi Sikorskiemu Sanacji.

W roku 1943 przywrócony do służby wojskowej, którą w roku 1945 zakończył w stopniu podpułkownika. Po wojnie pozostał w Londynie pełniąc w latach 1946–1960 funkcję przewodniczącego ZHP poza granicami kraju. Potrącony przez samochód zmarł 10 grudnia 1965 r. w Londynie.

Zobacz także

2022-05-19, godz. 12:45 Komendanci opolskiej AK 79 lat temu – 19 maja 1943 roku został rozpoznany na ulicy i aresztowany dowódca opolskiego inspektoratu Armii Krajowej Leon Powolny. » więcej 2022-05-18, godz. 12:45 Książę nieprzeciętny Dziś przypada 621 rocznica śmierci najbardziej znanego opolskiego księcia Władysława II Opolczyka. » więcej 2022-05-17, godz. 12:45 Wolność krzyżami mierzona Jutro przypada 78 rocznica zdobycia przez żołnierzy II Korpusu Polskiego we Włoszech klasztoru Monte Cassino. » więcej 2022-05-16, godz. 12:45 Konwencja dla Śląska Wczoraj minęła setna rocznica podpisania Konwencji Genewskiej, na mocy której rejencja opolska została podzielona między Polskę i Niemcy. » więcej 2022-05-13, godz. 12:45 Dziedzic Sławięcic Jutro przypada 96 rocznica śmierci dziedzica zamku w Sławięcicach książę Christian Hohenlohe. » więcej 2022-05-12, godz. 12:45 Jednostronny rozejm 101 lat temu dyktator III powstania śląskiego Wojciech Korfanty chcąc okazać dobrą wolę do załagodzenia sporu ogłosił jednostronny rozejm. Niemcy wykorzystali… » więcej 2022-05-11, godz. 12:45 Prawdziwy socjalista Jednym z najbliższych i najwierniejszych współpracowników Józefa Piłsudskiego był jego towarzysz partyjny z przed pierwszej wojny światowej socjalista… » więcej 2022-05-10, godz. 22:17 Wielka Armia na Śląsku 209 lat temu – w maju 1813 roku na Opolszczyznę po raz drugi wkroczyła Wielka Armia Napoleona. » więcej 2022-05-09, godz. 12:45 Zależność od Czech 699 lat temu - 9 maja 1323 roku - miasto Namysłów stało się lennem czeskim. » więcej 2022-05-06, godz. 22:08 Harcerze w Niemczech 96 lat temu - 6 maja 1926 roku powstał Związek Harcerstwa Polskiego w Niemczech. W jego skład weszło także Towarzystwo Skautów Opolskich. » więcej
1415161718
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »