Radio Opole » Ładna historia! » Ładna historia! » Druh wojewoda
2022-05-27, 12:45 Autor: Bolesław Bezeg

Druh wojewoda

Wybitną postacią ruchu polskiego na Śląsku był w okresie międzywojennym Michał Grażyński, powstaniec śląski, polski działacz niepodległościowy i instruktor harcerski.
Ładna Historia 27 maja 2022 r.
Michał Tadeusz Grażyński urodził się 12 maja 1890 roku w Gdowie w powiecie wielickim w Małopolsce. Studiował filozofię na Uniwersytecie Jagielloński, gdzie w roku 1913 otrzymał tytuł doktora. W tym samym roku rozpoczął pracę jako nauczyciel w gimnazjum w Stanisławowie.

Jako podporucznik armii austriackiej walczył w I wojnie światowej. Ciężko ranny na froncie rosyjskim przeniesiony został do garnizonu krakowskiego. Od jesieni 1918 roku oficer wywiadu wojska polskiego w pionie propagandy. Uczestniczył w przygotowaniach do plebiscytu na Spiszu i Orawie, a potem na Górnym Śląsku.

Jako członek Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska brał udział w powstaniach śląskich. W roku 1920 był zastępcą szefa sztabu powstania, a rok później był szefem sztabu powstańczej grupy „Wschód”.

Podczas przygotowań do plebiscytu na Górnym Śląsku opowiadał się za rozstrzygnięciami militarnymi i walką aż do ostatecznego zwycięstwa. W ostatnich dniach powstania wraz z grupą oficerów sztabu grupy „Wschód” był posądzony o próbę puczu mającego na celu odsunięcie od władzy dyktatora powstania Wojciecha Korfantego.

Po zakończeniu powstania wyjechał do Krakowa, gdzie podjął studia prawnicze i zdobył tytuł doktora prawa. Równocześnie nadal wykonywał zadania dla polskiego wywiadu, dla którego badał sytuację i nastroje na Opolszczyźnie.

W tym okresie związał się z obozem sanacji, który po przewrocie majowym w 1926 roku mianował go wojewodą śląskim. Na tym stanowisku położył szereg zasług dla rozwoju regionu. Szczególną wagę przykładał do rozwoju szkolnictwa, inicjując budowę około 100 nowych szkół.

Dużo energii włożył w starania o utworzenie na Śląsk wyższej uczelni technicznej, udało mu się jednak tylko utworzyć Instytut Pedagogiczny, który po wojnie stał się zalążkiem uniwersytetu. Starał się ograniczać wpływy mniejszości niemieckiej, wsparł utworzenie i budowę siedziby muzeum śląskiego w Katowicach.

Równocześnie był aktywnym instruktorem Związku Harcerstwa Polskiego, którego był przewodniczącym w latach 1931-39.

Podczas II wojny światowej przebywał na emigracji w Anglii. W latach 1940-43 był więźniem obozu karnego na Wyspie Węży u wybrzeży Szkocji, gdzie przetrzymywano oficerów podejrzanych o sprzyjanie wrogiej premierowi Sikorskiemu Sanacji.

W roku 1943 przywrócony do służby wojskowej, którą w roku 1945 zakończył w stopniu podpułkownika. Po wojnie pozostał w Londynie pełniąc w latach 1946–1960 funkcję przewodniczącego ZHP poza granicami kraju. Potrącony przez samochód zmarł 10 grudnia 1965 r. w Londynie.

Zobacz także

2022-07-01, godz. 12:45 Powstaniec Koszyk Pojutrze przypada 131 rocznica urodzin polskiego działacza i publicysty Szymona Koszyka. » więcej 2022-06-30, godz. 12:45 Przewodnik królowej Prawdopodobnie 617 lat temu zmarł pochodzący z Brzegu wybitny polski dominikanin Henryk z Brzegu znany tez jako Henryk Bitterfeld. » więcej 2022-06-29, godz. 12:45 Poeta, pisarz i etnograf Dziś przypada 235 rocznica urodzin górnośląskiego działacza, pisarza, poety, tłumacza, publicysty i etnografa Józefa Lompy. » więcej 2022-06-28, godz. 12:45 Ulubiony nauczyciel Pojutrze przypada 70 rocznica urodzin zmarłego przed ośmiu laty temu wybitnego opolskiego artysta i pedagog Bolesław Polnar. » więcej 2022-06-27, godz. 12:45 Zamordowany książę 525 lat temu - 27 czerwca 1497 roku doszło do najgłośniejszego w historii Śląska sądowego mordu. Ofiarą zbrodni padł książę niemodliński i opolski… » więcej 2022-06-24, godz. 12:45 Graf polonofil Jutro przypada 13 rocznica śmierci ostatniego formalnego władcy księstwa raciborskiego - Księcia Franciszka I Albrechta von Ratibor. » więcej 2022-06-23, godz. 12:45 II Wojna Polska 210 lat temu w ostatnich dniach czerwca 1812 roku w Wyłkowyszkach na skraju Litwy cesarz Napoleon Bonaparte ogłosił rozpoczęcie II wojny polskiej. Było to… » więcej 2022-06-22, godz. 12:45 Albert Strzelecki Nie wiadomo dokładnie kiedy zmarł książę z dynastii Piastów Albert Strzelecki. Wiadomo jednak, że 707 lat temu wspólnie z bratem Bolesławem II objął… » więcej 2022-06-21, godz. 12:45 Papież na Opolszczyźnie 39 lat temu 21 czerwca 1983 roku święty papież Jan Paweł II odwiedził Opolszczyznę. Tamtego dnia Papież odprawił nieszpory na południowym stoku Góry… » więcej 2022-06-20, godz. 12:45 Gutheter Dobracki Dziś przypada 341 rocznica śmierci pochodzącego z Byczyny popularnego XVII-wiecznego pisarza śląskiego i sekretarza polskiego króla Macieja Dobrackiego. » więcej
1112131415
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »