Radio Opole » Ładna historia! » Ładna historia! » Komendanci opolskiej AK
2022-05-19, 12:45 Autor: Bolesław Bezeg

Komendanci opolskiej AK

79 lat temu – 19 maja 1943 roku został rozpoznany na ulicy i aresztowany dowódca opolskiego inspektoratu Armii Krajowej Leon Powolny.
Ładna Historia 19 maja 2022 r.
Polskie struktury konspiracyjne powstały na Opolszczyźnie już w początkach II wojny światowej. Pierwszym dowódcą a jednocześnie twórcą śląskiej struktury Służby Zwycięstwu Polski był od października 1939 roku pochodzący ze Strzelec Opolskich Józef Korol używający pseudonimów „Starosta”, „Hajducki” i „Konig”.

Służbę Zwycięstwu Polski w listopadzie 1939 roku przekształcono w Związek Walki Zbrojnej, a w jego ramach komendant Okręgu Śląskiego ZWZ Józef Korol powołał Inspektorat Opole, w ramach którego zamierzał powołać cztery obwody: Opole, Kluczbork, Nysa i Koźle.

Ostatecznie powstały dwa obwody: miejski zwany bytomsko-gliwickim i wiejski zwany opolskim noszący kryptonim „Skorpion”. W ramach opolskiej struktury ZWZ działało kilkaset osób.

Tworząc konspirację na terenie swojej rodzinnej Opolszczyzny Józef Korol opierał się na Polakach, którzy w okresie międzywojennym pozostali obywatelami Niemiec, ale nie angażowali się szczególnie aktywnie w działalność Związku Polaków w Niemczech. Dotychczasowi działacze polscy byli albo pod ścisłą obserwacją gestapo albo siedzieli już dawno w obozach koncentracyjnych.

W sierpniu 1940 roku Józef Korol zginął w potyczce z niemiecką policją w Wiśle. Jego zastępcą na funkcji dowódcy komendanta śląskiego okręgu ZWZ został pochodzący z Nowej Wsi Królewskiej pod Opolem dawny powstaniec śląski Jozef Szmechta, który jednak już w grudniu tego samego roku został aresztowany przez Gestapo.

W ramach dużej akcji prowokacyjnej aresztowano wówczas blisko 500 osób w tym niemal całe miejscowe dowództwo ZWZ. 18 grudnia 1940 roku aresztowany został także komendant obwodu opolskiego ppor. Franciszek Żymełka ps. "Rębacz".

Wówczas szefem inspektoratu opolskiego został Leon Powolny używający pseudonimu „Dobrzyński”. W tym wypadku złamano zasadę nie angażowania przedwojennych polskich działaczy. Powolny był w okresie międzywojennym dyrektorem banku ludowego w Opolu i jego rysopis był dobrze znany agentom gestapo.

14 lutego 1942 roku Związek Walki Zbrojnej zmienił nazwę na Armia Krajowa, toteż wkrótce nowej nazwy zaczęła używać także opolska siatka konspiracyjna.

19 maja 1943 roku Leon Powolny został rozpoznany i aresztowany, po krótkim procesie za zdradę niemieckiego państwa skazany został na ścięcie gilotyną. Wyrok wykonano 30 października 1943 r. w więzieniu w Brandenburgu pod Berlinem.

Zobacz także

2022-08-29, godz. 12:45 Bandyta z "Tysiąca talarów" Dziś przypada 43 rocznica śmierci polskiego aktora teatralnego i filmowego Pawła Baldego. » więcej 2022-08-26, godz. 12:45 Pierwszy historiograf Śląska Dziś przypada 373 rocznica śmierci autora pierwszej w dziejach historii Śląska teologa i historyka Marcina Strzody. » więcej 2022-08-25, godz. 12:45 Spiskowe praktyki 253 lata temu - 25 sierpnia 1769 roku w Nysie spotkali się dwaj władcy największych niemieckich państw aby omówić wspólne tajne przedsięwzięcia. » więcej 2022-08-24, godz. 12:45 Astronomka z Byczyny Dziś przypada 358 rocznica śmierci wybitnej śląskiej astronomki Marii Cunitz alias Kunickiej. Podobnie jak w przypadku Kopernika i Heweliusza także i o jej… » więcej 2022-08-23, godz. 12:45 Biskup z Grodkowa Jutro przypada 415 rocznica urodzin pochodzącego z Opolszczyzny biskupa wrocławskiego Sebastiana von Rostock. » więcej 2022-08-22, godz. 12:46 Świątynia od zawsze 768 lat temu kościół na Górce otrzymał prawa kościoła parafialnego. Dziś kilka słów o jednym z najstarszych miejsc kultu w Opolu. » więcej 2022-08-19, godz. 12:45 Piewca lotnictwa 69 lat temu - 19 sierpnia 1953 roku w Kluczborku urodził się polski reżyser filmowy Zbigniew Wacław Kowalewski. » więcej 2022-08-18, godz. 12:45 Reżyser słuchowisk Dziś przypada 96 rocznica urodzin zmarłego dziesięć lat temu pisarza i dziennikarza Kazimierza Kowalskiego. » więcej 2022-08-17, godz. 12:45 Patron Polski i Diecezji Dziś obchodzimy wspomnienie liturgiczne, a w poniedziałek minęła 765 rocznica śmierci pochodzącego z Opolszczyzny pierwszego polskiego dominikanina i misjonarza… » więcej 2022-08-16, godz. 12:45 Pierwsze śląskie Dziś przypada 103 rocznica wybuchu I powstania śląskiego » więcej
7891011
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »