Radio Opole » Ładna historia! » Ładna historia! » Komendanci opolskiej AK
2022-05-19, 12:45 Autor: Bolesław Bezeg

Komendanci opolskiej AK

79 lat temu – 19 maja 1943 roku został rozpoznany na ulicy i aresztowany dowódca opolskiego inspektoratu Armii Krajowej Leon Powolny.
Ładna Historia 19 maja 2022 r.
Polskie struktury konspiracyjne powstały na Opolszczyźnie już w początkach II wojny światowej. Pierwszym dowódcą a jednocześnie twórcą śląskiej struktury Służby Zwycięstwu Polski był od października 1939 roku pochodzący ze Strzelec Opolskich Józef Korol używający pseudonimów „Starosta”, „Hajducki” i „Konig”.

Służbę Zwycięstwu Polski w listopadzie 1939 roku przekształcono w Związek Walki Zbrojnej, a w jego ramach komendant Okręgu Śląskiego ZWZ Józef Korol powołał Inspektorat Opole, w ramach którego zamierzał powołać cztery obwody: Opole, Kluczbork, Nysa i Koźle.

Ostatecznie powstały dwa obwody: miejski zwany bytomsko-gliwickim i wiejski zwany opolskim noszący kryptonim „Skorpion”. W ramach opolskiej struktury ZWZ działało kilkaset osób.

Tworząc konspirację na terenie swojej rodzinnej Opolszczyzny Józef Korol opierał się na Polakach, którzy w okresie międzywojennym pozostali obywatelami Niemiec, ale nie angażowali się szczególnie aktywnie w działalność Związku Polaków w Niemczech. Dotychczasowi działacze polscy byli albo pod ścisłą obserwacją gestapo albo siedzieli już dawno w obozach koncentracyjnych.

W sierpniu 1940 roku Józef Korol zginął w potyczce z niemiecką policją w Wiśle. Jego zastępcą na funkcji dowódcy komendanta śląskiego okręgu ZWZ został pochodzący z Nowej Wsi Królewskiej pod Opolem dawny powstaniec śląski Jozef Szmechta, który jednak już w grudniu tego samego roku został aresztowany przez Gestapo.

W ramach dużej akcji prowokacyjnej aresztowano wówczas blisko 500 osób w tym niemal całe miejscowe dowództwo ZWZ. 18 grudnia 1940 roku aresztowany został także komendant obwodu opolskiego ppor. Franciszek Żymełka ps. "Rębacz".

Wówczas szefem inspektoratu opolskiego został Leon Powolny używający pseudonimu „Dobrzyński”. W tym wypadku złamano zasadę nie angażowania przedwojennych polskich działaczy. Powolny był w okresie międzywojennym dyrektorem banku ludowego w Opolu i jego rysopis był dobrze znany agentom gestapo.

14 lutego 1942 roku Związek Walki Zbrojnej zmienił nazwę na Armia Krajowa, toteż wkrótce nowej nazwy zaczęła używać także opolska siatka konspiracyjna.

19 maja 1943 roku Leon Powolny został rozpoznany i aresztowany, po krótkim procesie za zdradę niemieckiego państwa skazany został na ścięcie gilotyną. Wyrok wykonano 30 października 1943 r. w więzieniu w Brandenburgu pod Berlinem.

Zobacz także

2022-09-12, godz. 12:45 Narada w Jełowej 83 lata temu – 12 września 1939 r.    w trakcie inwazji na Polskę w Jełowej niedaleko Opola odbyła się tajna narada programowa przywódców III Rze… » więcej 2022-09-09, godz. 12:45 Pamiętna uczta 658 lat temu we wrześniu w Krakowie odbył się słynny zjazd królów i książąt. W zjeździe uczestniczył jako członek orszaku węgierskiego króla Ludwika… » więcej 2022-09-08, godz. 12:44 Bracia Kowalczykowie 50 lat    temu 8 września 1972 roku zakończył się proces oskarżonych o zamach na funkcjonariuszy państwowych braci Kowalczyków, który toczył się… » więcej 2022-09-07, godz. 12:45 Polscy czołgiści 1939 83 lata temu pod Borową Górą niedaleko Bełchatowa batalion polskich czołgów stoczył czterodniową bitwę z dwiema niemieckimi dywizjami pancernymi. » więcej 2022-09-06, godz. 12:45 Masakra w Nieborowicach 83 lata temu trwała niemiecka inwazja na Polskę. Dziś przypada rocznica męczeńskiej śmierci grupy Polaków, a wśród nich polskiego działacza narodowego… » więcej 2022-09-05, godz. 12:45 Książę "na chwilę" 583 lata temu zmarł książę opolski Jan I. Panował on w Opolu zaledwie dwa lata, ale w tym czasie zdążył złożyć hołd polskiemu królewiczowi. » więcej 2022-09-02, godz. 12:45 Atak łosia 83 lata temu - 4 września 1939 roku w toku wojny polsko-niemieckiej polskie bombowce typu Łoś zbombardowały węzeł kolejowy w Fosowskich. » więcej 2022-09-01, godz. 12:45 Wojna 1939 Dziś przypada 83 rocznica wybuchu II wojny światowej w którym to wydarzeniu Opolszczyzna odegrała szczególną rolę jako baza i zaplecze dla niemieckich wojsk… » więcej 2022-08-31, godz. 12:45 Opolskie też strajkowało 42 lata temu 31 sierpnia 1980 roku podpisano porozumienie kończące strajk w Stoczni Gdańskiej. Strajki solidarnościowe miały wówczas miejsce także na O… » więcej 2022-08-30, godz. 12:45 Najpierwsza globalna 266 lat temu - 30 sierpnia 1756 roku rozpoczęła się wojna siedmioletnia – pierwsze starcie wielkich mocarstw o globalnym charakterze: walki toczyły się… » więcej
678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »