Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu Niemcy wymordowali rodzinę Baranków…
2023-03-15, 11:00 Autor: IAR/B.Falkowska/K.Koziełł

80 lat temu Niemcy wymordowali rodzinę Baranków i ukrywaną przez nich rodzinę żydowską

Srebrna moneta okolicznościowa; rewers – Polacy ratujący Żydów – rodzina Ulmów, Kowalskich, Baranków [fot. źródło: nbp.pl/monety-okolicznosciowe/polacy-ratujacy-zydow-rodzina-ulmow-kowalskich-barankow]
Srebrna moneta okolicznościowa; rewers – Polacy ratujący Żydów – rodzina Ulmów, Kowalskich, Baranków [fot. źródło: nbp.pl/monety-okolicznosciowe/polacy-ratujacy-zydow-rodzina-ulmow-kowalskich-barankow]
80 lat temu - 15 marca 1943 roku - w Siedliskach w Małopolsce Niemcy wymordowali rodzinę Baranków i czterech ukrywanych przez nich Żydów. Ofiarami zbrodni byli mężczyźni z rodziny Godfridów z Miechowa - ojciec i synowie, oraz rodzina polskich rolników: Łucja i Wincenty Barankowie, ich synowie Henryk i Tadeusz, a także teściowa Katarzyna Baranek.
Barankowie mieszkali pośrodku wsi Siedliska w powiecie miechowskim. W ich gospodarstwie znalazła schronienie pięcioosobowa rodzina krawców, mimo, że za pomoc Żydom groziła kara śmierci, a w okolicy odbywały się liczne egzekucje za ich ukrywanie. Według ustaleń Instytutu Pamięci Narodowej, 29 stycznia 1943 roku Niemcy wymordowali - wraz z ukrywanymi żydowskimi mieszkańcami - rodziny Gądków z Wolicy oraz Książków z Wierzbicy.

Rano 15 marca przed dom Baranków zajechała furmanka z uzbrojonymi funkcjonariuszami Sonderdienstu - policji pomocniczej, składającej się głównie z volksdeutschów. Sąsiadom Baranków kazano wynieść wszystko z zabudowań gospodarczych, jednak po opróżnieniu stodół nie znaleziono ukrywających się osób. Wówczas Niemcy sami przeszukali zabudowania i wywlekli czterech mężczyzn. Piąty z ukrywających się ocalał, ponieważ poprzedniego dnia opuścił kryjówkę. Po zamordowaniu Żydów, Niemcy zastrzelili gospodarzy - Łucję i Wincentego Baranków, a następnie ich synów: 12-letniego Henryka i 9-letniego Tadeusza. Ponieważ nie odnaleźli teściowej, Katarzyny Baranek, odchodząc zagrozili, że wymordują mieszańców wsi, jeżeli ci nie doprowadzą kobiety na posterunek. Następnego dnia Katarzyna Baranek została zawieziona do Miechowa i tam zamordowana przez Niemców.

(więcej)

Na terenach polskich zajętych przez okupanta niemieckiego - odmiennie niż w krajach Europy Zachodniej - za jakąkolwiek pomoc Żydom groziła śmierć. Egzekucje wykonywano na miejscu, zabijając zarówno ukrywanych, jak i ukrywających. Kara śmierci i odpowiedzialność zbiorowa obwiązywały także na okupowanych przez Niemców terenach Związku Radzieckiego i w krajach bałkańskich, ale sankcje te nie były tak bezwzględnie stosowane jak w Polsce. W okresie II wojny światowej z trzymilionowej społeczności żydowskiej na ziemiach polskich przeżyło od 30 do 120 tysięcy osób.

Dzięki historykom Instytutu Pamięci Narodowej, udało się ustalić z nazwiska 10-11 tysięcy Polaków ratujących Żydów, a faktyczna liczba pomagających może sięgać od kilkudziesięciu tysięcy nawet do miliona. Około tysiąca osób pomagających Żydom poniosło śmierć w egzekucjach. Dokładne dane są bardzo trudne do ustalenia, ponieważ niejednokrotnie w uratowanie jednej osoby było zaangażowanych kilkudziesięciu Polaków, a czasem jedna osoba ratowała kilkudziesięcioro Żydów. Polacy stanowią najliczniejszą grupą uhonorowanych medalem "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata", nadawanym przez izraelski Instytut Yad Vashem. Spośród 28 tysięcy 217 wszystkich nagrodzonych z 51 krajów, otrzymało go 7 tysięcy 232 obywateli Polski (dane Instytutu Yad Vashem ze stycznia 2022 roku).

W 2012 roku 5-osobowa rodzina Baranków została pośmiertnie wyróżniona medalami "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata". Odznaczenie to otrzymało wiele polskich rodzin, których członkowie narażali lub poświęcili życie, pomagając żydowskim sąsiadom, jak: Ulmowie, Kowalscy, Maciejewscy, Brogowscy, Czarni, Krzynowowie i wielu innych.
W 2013 roku Wincenty, Łucja i Katarzyna Barankowie zostali odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Od 2018 roku obchodzony jest w Polsce Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Został on wyznaczony na 24 marca, dla upamiętnienia rodziny Ulmów.

15 marca 2012 roku Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu monety okolicznościowe upamiętniające trzy polskie rodziny zamordowane za pomoc Żydom – Ulmów z Markowej, Kowalskich ze Starego Ciepielowa, oraz Baranków z Siedlisk.

Zobacz także

2024-06-13, godz. 13:00 Już wkrótce Wielkopolski Kongres Pamięci Narodowej „Historia mówi przez pokolenia” – pod tym hasłem w dniach 18–19 czerwca 2024 r. na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich odbędzie się organizowany… » więcej 2024-06-13, godz. 10:50 Wodewil Kresowy "Tutaj się urodziłam” Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich Oddział w Opolu zaprasza na Wodewil Kresowy zatytułowany "Tutaj się urodziłam”. Spektakl… » więcej 2024-06-13, godz. 07:00 Święto Żandarmerii Wojskowej „Szkarłatne berety” - polska Żandarmeria Wojskowa - czyli wyodrębniona i wyspecjalizowana służba, wchodząca w skład Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej… » więcej 2024-06-13, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 13 czerwca » więcej 2024-06-12, godz. 21:53 Uczczono pamięć ofiar i więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych i obozów zagłady "Nie pozwolimy zapomnieć" - mówił Lech Parell, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych podczas obchodów Narodowego Dnia Pamięci Ofiar… » więcej 2024-06-12, godz. 15:00 100 lat temu urodził się George Bush senior, 41. prezydent Stanów Zjednoczonych 100 lat temu - 12 czerwca 1924 roku - urodził się George Herbert Walker Bush, 41. prezydent Stanów Zjednoczonych. Najwyższy urząd w państwie pełnił w latach… » więcej 2024-06-12, godz. 10:00 Dziś pogrzeb żołnierza, który zmarł od ran odniesionych na granicy Dziś (12.06) pogrzeb 21-letniego sierżarta Mateusza Sitka, który pod koniec maja został ugodzony nożem przez jednego z migrantów szturmujących polską granicę… » więcej 2024-06-12, godz. 09:00 Dziś przypada Święto Służby Ochrony Państwa 12 czerwca to szczególny dzień dla wszystkich funkcjonariuszy i pracowników cywilnych Służby Ochrony Państwa. Przypada wówczas Święto Służby Ochrony… » więcej 2024-06-12, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 12 czerwca » więcej 2024-06-11, godz. 19:13 Nie żyje Stosław Kowalski, uczestnik bitwy o Monte Cassino Nie żyje major Stosław Kowalski, uczestnik bitwy o Monte Cassino. Zmarły w Buenos Aires weteran miał 102 lata. » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »