Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 160 lat temu urodziła się pisarka Maria Rodzie…
2024-02-03, 09:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/K.Koziełł/dok.

160 lat temu urodziła się pisarka Maria Rodziewiczówna

Maria Rodziewiczówna (Kłosy, 1889) [Ryc. wikipedia/domena publiczna]
Maria Rodziewiczówna (Kłosy, 1889) [Ryc. wikipedia/domena publiczna]
160 lat temu - 3 lutego 1864 roku - urodziła się Maria Rodziewiczówna, jedna z najpopularniejszych pisarek okresu międzywojennego, autorka powieści "Lato leśnych ludzi", "Dewajtis” czy "Między ustami a brzegiem pucharu”. Jako datę jej urodzenia podaje się też dzień 2 lutego 1863 roku. Jednak za rokiem 1864 przemawia stwierdzenie Jadwigi Skirmunttówny, wieloletniej partnerki pisarki, że była młodsza od Rodziewiczówny o jedenaście lat. Z kolei na nagrobku pisarki na cmentarzu powązkowskim widnieje data urodzin 30 stycznia 1864.
Jako dziecko Maria Rodziewiczówna została rozdzielona z rodzicami, którzy za pomoc powstańcom styczniowym w przechowywaniu broni zostali zesłani na Sybir i pozbawieni majątku. Wrócili po siedmiu latach i wszyscy zamieszkali w Warszawie. W 1875 roku rodzina odziedziczyła majątek Hruszowa na Polesiu, którym - po śmierci ojca - 17-letnia Maria zaczęła zarządzać. Porzuciła wówczas tradycyjny kobiecy strój, obcięła włosy, zaczęła nosić męski żakiet i długie buty z cholewami. Gospodarowała majątkiem pół wieku, zyskując sobie sympatię okolicznych białoruskich chłopów.

Angażowała się w działalność społeczną i oświatową - w 20-leciu międzywojennym założyła w okolicy Hruszowej kółko rolnicze, zorganizowała Dom Polski w Antopolu, sfinansowała też budowę piętra w kobryńskim Gimnazjum Państwowym własnego imienia. Nie pochwalała polityki rządowej na kresach, uważając, że utrzymanie polskości na ziemiach wschodnich zależy od wielkiej roli własności ziemskiej i Kościoła. Budowała w okolicy świątynie, do jednej z nich sprowadziła relikwie Świętego Andrzeja Boboli.

Jako pisarka debiutowała w 1882 roku. Pod pseudonimem Mario w "Dzienniku Anonsowym" opublikowała dwie nowele. Cztery lata później swoją pierwszą powieścią "Straszny dziadunio" wygrała konkurs ogłoszony przez pismo kobiece „Świt”. Od tego czasu pisała dużo i często. Jej książki cieszyły się popularnością, a wydawcy kupowali do nich prawa jeszcze zanim autorka zdążyła je napisać.

Po wybuchu II wojny światowej Maria Rodziewiczówna, wraz ze swoją wieloletnią przyjaciółką Jadwigą Skirmunttówną, opuściła Hruszową i przedostała się do Warszawy. W chwili wybuchu Powstania Warszawskiego miała 80 lat i była bardzo chora, jednak wierni czytelnicy przenosili ją z miejsca na miejsce, by ocalić jej życie. Zmarła już po wyjściu z Warszawy, 6 listopada 1944 roku. Podawane są także inne daty jej śmierci - 4, 16, a nawet 29 listopada.

W czasach PRL jej książki zostały wycofane z obiegu, wydawane były tylko te, które zdaniem komunistycznych władz nie rozbudzały patriotycznych uczuć. Mimo to w latach 80. pisarka była w Polsce wciąż autorką bardzo poczytną. Z czasem jednak jej książki, pomimo wielu zalet, w tym żywych dialogów, straciły na popularności. Dziś autorka jest nieco zapomniana.

Zobacz także

2024-02-17, godz. 09:00 Instytut Polonika rozpoczął nabór do 6. edycji programu "Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą - wolontariat" Instytut Polonika rozpoczął nabór do 6. edycji programu "Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą - wolontariat". Przez ostatnie 5 lat trwania programu zrealizowano… » więcej 2024-02-17, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 17 lutego » więcej 2024-02-16, godz. 16:00 105 lat temu zakończyło się Powstanie Wielkopolskie 105 lat temu, 16 lutego 1919 roku, zakończyło się Powstanie Wielkopolskie, największy zwycięski zryw niepodległościowy Polaków, który doprowadził do… » więcej 2024-02-16, godz. 13:00 Muzeum Pamięci Sybiru wzbogaciło się o nowe eksponaty Płaskorzeźba wykonana z chleba przez powstańca styczniowego, a także pamiątki - fotografie, dokumenty, korespondencja - po osobach deportowanych na Wschód… » więcej 2024-02-16, godz. 11:00 "Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1976-1989" Piąty tom wydawnictwa "Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1976-1989" zostanie zaprezentowany w lubelskim oddziale Instytutu Pamięci Narodowej. W publikacji… » więcej 2024-02-16, godz. 09:00 83. rocznica pierwszego zrzutu cichociemnych na teren okupowanej Polski [DŹWIĘK] W Warszawie uczczono 83. rocznicę pierwszego zrzutu cichociemnych na teren okupowanej Polski. » więcej 2024-02-16, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 16 lutego » więcej 2024-02-15, godz. 16:00 Muzeum Auschwitz zorganizuje „Akademię dla nauczycieli z Polski” Seminarium „Akademia dla nauczycieli z Polski” przygotowuje należące do Muzeum Auschwitz centrum edukacyjne. Jego dyrektor Andrzej Kacorzyk zapowiedział… » więcej 2024-02-15, godz. 14:00 Asperger - zbrodniarz zwany "przyjacielem dzieci" Hans Asperger brał udział w eksterminacji dzieci. Był jednym z austriackich lekarzy, który uczestniczyli w zbrodniach na pacjentach szpitali psychiatrycznych… » więcej 2024-02-15, godz. 11:45 45 lat temu wybuch zniszczył warszawską Rotundę 45 lat temu, 15 lutego 1979 roku, potężny wybuch gazu zniszczył warszawską Rotundę, w której mieściła się placówka PKO Banku Polskiego. Zginęło 49… » więcej
8081828384
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »