Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 160 lat temu urodziła się pisarka Maria Rodzie…
2024-02-03, 09:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/K.Koziełł/dok.

160 lat temu urodziła się pisarka Maria Rodziewiczówna

Maria Rodziewiczówna (Kłosy, 1889) [Ryc. wikipedia/domena publiczna]
Maria Rodziewiczówna (Kłosy, 1889) [Ryc. wikipedia/domena publiczna]
160 lat temu - 3 lutego 1864 roku - urodziła się Maria Rodziewiczówna, jedna z najpopularniejszych pisarek okresu międzywojennego, autorka powieści "Lato leśnych ludzi", "Dewajtis” czy "Między ustami a brzegiem pucharu”. Jako datę jej urodzenia podaje się też dzień 2 lutego 1863 roku. Jednak za rokiem 1864 przemawia stwierdzenie Jadwigi Skirmunttówny, wieloletniej partnerki pisarki, że była młodsza od Rodziewiczówny o jedenaście lat. Z kolei na nagrobku pisarki na cmentarzu powązkowskim widnieje data urodzin 30 stycznia 1864.
Jako dziecko Maria Rodziewiczówna została rozdzielona z rodzicami, którzy za pomoc powstańcom styczniowym w przechowywaniu broni zostali zesłani na Sybir i pozbawieni majątku. Wrócili po siedmiu latach i wszyscy zamieszkali w Warszawie. W 1875 roku rodzina odziedziczyła majątek Hruszowa na Polesiu, którym - po śmierci ojca - 17-letnia Maria zaczęła zarządzać. Porzuciła wówczas tradycyjny kobiecy strój, obcięła włosy, zaczęła nosić męski żakiet i długie buty z cholewami. Gospodarowała majątkiem pół wieku, zyskując sobie sympatię okolicznych białoruskich chłopów.

Angażowała się w działalność społeczną i oświatową - w 20-leciu międzywojennym założyła w okolicy Hruszowej kółko rolnicze, zorganizowała Dom Polski w Antopolu, sfinansowała też budowę piętra w kobryńskim Gimnazjum Państwowym własnego imienia. Nie pochwalała polityki rządowej na kresach, uważając, że utrzymanie polskości na ziemiach wschodnich zależy od wielkiej roli własności ziemskiej i Kościoła. Budowała w okolicy świątynie, do jednej z nich sprowadziła relikwie Świętego Andrzeja Boboli.

Jako pisarka debiutowała w 1882 roku. Pod pseudonimem Mario w "Dzienniku Anonsowym" opublikowała dwie nowele. Cztery lata później swoją pierwszą powieścią "Straszny dziadunio" wygrała konkurs ogłoszony przez pismo kobiece „Świt”. Od tego czasu pisała dużo i często. Jej książki cieszyły się popularnością, a wydawcy kupowali do nich prawa jeszcze zanim autorka zdążyła je napisać.

Po wybuchu II wojny światowej Maria Rodziewiczówna, wraz ze swoją wieloletnią przyjaciółką Jadwigą Skirmunttówną, opuściła Hruszową i przedostała się do Warszawy. W chwili wybuchu Powstania Warszawskiego miała 80 lat i była bardzo chora, jednak wierni czytelnicy przenosili ją z miejsca na miejsce, by ocalić jej życie. Zmarła już po wyjściu z Warszawy, 6 listopada 1944 roku. Podawane są także inne daty jej śmierci - 4, 16, a nawet 29 listopada.

W czasach PRL jej książki zostały wycofane z obiegu, wydawane były tylko te, które zdaniem komunistycznych władz nie rozbudzały patriotycznych uczuć. Mimo to w latach 80. pisarka była w Polsce wciąż autorką bardzo poczytną. Z czasem jednak jej książki, pomimo wielu zalet, w tym żywych dialogów, straciły na popularności. Dziś autorka jest nieco zapomniana.

Zobacz także

2025-01-03, godz. 12:37 "Leksykon opolanek" - spotkanie z autorkami wyjątkowego wydawnictwa Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Opolu oraz Miejska Biblioteka Publiczna w Opolu zapraszają dziś (03.01) na spotkanie z redaktorkami książki "Leksykon… » więcej 2024-12-31, godz. 14:13 Świat powinien usłyszeć o polskiej cichociemnej Elżbiecie Zawackiej Historia Elżbiety Zawackiej, heroicznej łączniczki AK i cichociemnej, powinna być znana na całym świecie jako symbol wkładu kobiet oraz sprawności Polskiego… » więcej 2024-12-30, godz. 12:47 Gen. Kazimierz Sosnkowski jednym z patronów roku 2025 Sejm ustanowił rok 2025 Rokiem Generała Kazimierza Sosnkowskiego w 140. rocznicę urodzin "człowieka symbolu wytrwałej walki o niepodległość, znakomitego… » więcej 2024-12-29, godz. 12:07 Kilkudziesięciu Ocalałych przyjedzie na obchody rocznicy wyzwolenia Auschwitz Kilkudziesięciu Ocalałych przybędzie na uroczystości 80. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu Auschwitz, które odbędą się w Miejscu Pamięci 27 stycznia… » więcej 2024-12-28, godz. 12:14 Gra IPN "Powstanie Wielkopolskie 1918-1919" w sprzedaży po Nowym Roku Po Nowym Roku do sprzedaży trafi nowa planszowa gra strategiczna „Powstanie Wielkopolskie 1918-1919" przygotowana przez IPN. Tytuł miał zostać wydany wcześniej… » więcej 2024-12-27, godz. 09:43 Bohaterowie powstania wielkopolskiego długo czekali na należne uznanie Powstańcy wielkopolscy, bohaterowie zwycięskiego zrywu, który miał istotny wpływ na kształt odradzającej się Rzeczypospolitej długo czekali na należne… » więcej 2024-12-27, godz. 09:36 80 lat temu ostatni cichociemni dotarli do Polski W nocy z 26 na 27 grudnia 1944 r. odbyła się ostatnia operacja zrzutowa z udziałem cichociemnych. "Misja ostatnich cichociemnych była związana z organizacją… » więcej 2024-12-26, godz. 12:31 Do Sejmu wpłynął projekt ustawy o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej Do Sejmu wpłynął przygotowany przez posłów Koalicji Obywatelskiej projekt ustawy o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. Święto… » więcej 2024-12-25, godz. 12:01 "Nie wiemy, kiedy urodził się Jezus, 25 grudnia to data symboliczna" Nie wiemy, w jakim miesiącu urodził się Jezus Chrystus. Data 25 grudnia jest symboliczna. Została wybrana ze względu na dzień przesilenia zimowego – powiedział… » więcej 2024-12-24, godz. 11:58 "Wigilia na Syberii" - pieśń Kaczmarskiego wg obrazu Malczewskiego W 1892 r. Jacek Malczewski namalował obraz "Wigilia na Syberii", blisko sto lat później Jacek Kaczmarski, inspirując się tym obrazem, napisał piosenkę o… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »