Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 160 lat temu urodziła się pisarka Maria Rodzie…
2024-02-03, 09:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/K.Koziełł/dok.

160 lat temu urodziła się pisarka Maria Rodziewiczówna

Maria Rodziewiczówna (Kłosy, 1889) [Ryc. wikipedia/domena publiczna]
Maria Rodziewiczówna (Kłosy, 1889) [Ryc. wikipedia/domena publiczna]
160 lat temu - 3 lutego 1864 roku - urodziła się Maria Rodziewiczówna, jedna z najpopularniejszych pisarek okresu międzywojennego, autorka powieści "Lato leśnych ludzi", "Dewajtis” czy "Między ustami a brzegiem pucharu”. Jako datę jej urodzenia podaje się też dzień 2 lutego 1863 roku. Jednak za rokiem 1864 przemawia stwierdzenie Jadwigi Skirmunttówny, wieloletniej partnerki pisarki, że była młodsza od Rodziewiczówny o jedenaście lat. Z kolei na nagrobku pisarki na cmentarzu powązkowskim widnieje data urodzin 30 stycznia 1864.
Jako dziecko Maria Rodziewiczówna została rozdzielona z rodzicami, którzy za pomoc powstańcom styczniowym w przechowywaniu broni zostali zesłani na Sybir i pozbawieni majątku. Wrócili po siedmiu latach i wszyscy zamieszkali w Warszawie. W 1875 roku rodzina odziedziczyła majątek Hruszowa na Polesiu, którym - po śmierci ojca - 17-letnia Maria zaczęła zarządzać. Porzuciła wówczas tradycyjny kobiecy strój, obcięła włosy, zaczęła nosić męski żakiet i długie buty z cholewami. Gospodarowała majątkiem pół wieku, zyskując sobie sympatię okolicznych białoruskich chłopów.

Angażowała się w działalność społeczną i oświatową - w 20-leciu międzywojennym założyła w okolicy Hruszowej kółko rolnicze, zorganizowała Dom Polski w Antopolu, sfinansowała też budowę piętra w kobryńskim Gimnazjum Państwowym własnego imienia. Nie pochwalała polityki rządowej na kresach, uważając, że utrzymanie polskości na ziemiach wschodnich zależy od wielkiej roli własności ziemskiej i Kościoła. Budowała w okolicy świątynie, do jednej z nich sprowadziła relikwie Świętego Andrzeja Boboli.

Jako pisarka debiutowała w 1882 roku. Pod pseudonimem Mario w "Dzienniku Anonsowym" opublikowała dwie nowele. Cztery lata później swoją pierwszą powieścią "Straszny dziadunio" wygrała konkurs ogłoszony przez pismo kobiece „Świt”. Od tego czasu pisała dużo i często. Jej książki cieszyły się popularnością, a wydawcy kupowali do nich prawa jeszcze zanim autorka zdążyła je napisać.

Po wybuchu II wojny światowej Maria Rodziewiczówna, wraz ze swoją wieloletnią przyjaciółką Jadwigą Skirmunttówną, opuściła Hruszową i przedostała się do Warszawy. W chwili wybuchu Powstania Warszawskiego miała 80 lat i była bardzo chora, jednak wierni czytelnicy przenosili ją z miejsca na miejsce, by ocalić jej życie. Zmarła już po wyjściu z Warszawy, 6 listopada 1944 roku. Podawane są także inne daty jej śmierci - 4, 16, a nawet 29 listopada.

W czasach PRL jej książki zostały wycofane z obiegu, wydawane były tylko te, które zdaniem komunistycznych władz nie rozbudzały patriotycznych uczuć. Mimo to w latach 80. pisarka była w Polsce wciąż autorką bardzo poczytną. Z czasem jednak jej książki, pomimo wielu zalet, w tym żywych dialogów, straciły na popularności. Dziś autorka jest nieco zapomniana.

Zobacz także

2024-03-10, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 10 marca » więcej 2024-03-09, godz. 11:00 Muzeum Historii Polski przybliża postać Kastusia Kalinowskiego Muzeum Historii Polski i Biuro "Niepodległa" przygotowały film o bohaterze trzech narodów - Wincentym Konstantym Kalinowskim. Ten powstaniec styczniowy jest… » więcej 2024-03-09, godz. 09:00 100 lat temu urodził się Zdzisław Rachtan, ps. "Halny", żołnierz AK zgrupowania "Ponury" 100 lat temu, 9 marca 1924 roku, urodził się Zdzisław Rachtan, ps. "Halny", w okresie II wojny światowej uczestnik konspiracji niepodległościowej, żołnierz… » więcej 2024-03-09, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 9 marca » więcej 2024-03-08, godz. 15:00 Nowa wystawa w Domu Spotkań z Historią [DŹWIĘK] Nowa wystawa w warszawskim Domu Spotkań z Historią "Zbyszko Siemaszko. Fotograf Warszawy". Na ekspozycję składa się ponad 200 zdjęć głównie z lat 50… » więcej 2024-03-08, godz. 13:00 Archiwum Główne Akt Dawnych zaprezentowano książkę "Trzymajcie się z Zachodem... Józef Piłsudski w poszukiwaniu… Archiwum Główne Akt Dawnych zaprezentowało najnowszą publikację "Trzymajcie się z Zachodem... Józef Piłsudski w poszukiwaniu polskiej racji stanu". Naczelnik… » więcej 2024-03-08, godz. 11:00 56 lat temu wiec studentów na UW stał się początkiem Marca'68 56 lat temu, 8 marca 1968 roku, na Uniwersytecie Warszawskim odbył się wiec studentów, który pociągnął za sobą falę protestów w całym kraju. Był początkiem… » więcej 2024-03-08, godz. 09:00 Od ponad stu lat na świecie obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Kobiet Od ponad stu lat na świecie, 8 marca obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Kobiet. Został ustanowiony w 1910 roku przez socjalistki w Kopenhadze. Miał służyć… » więcej 2024-03-08, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 8 marca » więcej 2024-03-07, godz. 13:00 Wilno: prezentacja książki "Wilnianie, świadkowie Katynia, emigranci" [DŹWIĘK] W Wilnie zaprezentowano książkę "Wilnianie, świadkowie Katynia, emigranci. Stanisław Swianiewicz i Józef Mackiewicz". Z tej okazji Instytut Polski w Wilnie… » więcej
6970717273
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »