Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 73 lata temu bezpieka aresztowała generała Augusta…
2023-11-09, 13:00 Autor: IAR/E.Leo/K.Koziełł/dok.

73 lata temu bezpieka aresztowała generała Augusta Fieldorfa "Nila"

Emil Fieldorf Nil, MBP 1950, [fot. wikipedia, domena publiczna]
Emil Fieldorf Nil, MBP 1950, [fot. wikipedia, domena publiczna]
73 lata temu, 9 listopada 1950 roku, funkcjonariusze bezpieki aresztowali w Łodzi generała Augusta Fieldorfa "Nila", organizatora i dowódcę Kedywu Armii Krajowej, jednego z najbardziej zasłużonych żołnierzy AK i polskiego podziemia niepodległościowego (niektóre źródła podają jako datę aresztowania generała - 10 listopada 1953 roku).
Został oskarżony o wydawanie rozkazów likwidowania przez AK partyzantów radzieckich. Pomimo tortur odmówił współpracy z Urzędem Bezpieczeństwa, do końca zachował nieugiętą postawę. Po sfingowanym procesie został w 1952 roku skazany przez komunistyczny sąd na karę śmierci. Wyrok wykonano przez powieszenie 24 lutego 1953 o godzinie 15.00 w więzieniu przy ulicy Rakowieckiej w Warszawie. Ciało pochowano w nieznanym miejscu. Osoby odpowiedzialne za zbrodnię nie poniosły żadnej kary. W 1989 roku generał Fieldorf został zrehabilitowany, a w 2006 - pośmiertnie odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Orderem Orła Białego.

August Emil Fieldorf w czasie okupacji hitlerowskiej walczył w podziemiu. W sierpniu 1942 roku został mianowany dowódcą Kedywu - Kierownictwa Dywersji - Komendy Głównej AK, którym dowodził do marca 1944 roku, używając pseudonimu "Nil". Wykazał się niezwykłym zmysłem organizacyjnym i wypracował sobie ogromny szacunek u podwładnych. To on wydał w lutym 1944 roku rozkaz likwidacji generała Franza Kutschery, dowódcy SS i policji na dystrykt warszawski. Dowodził organizacją NIE, która stanowiła kadrową strukturę AK, przygotowaną do działań w warunkach sowieckiej okupacji. Pod koniec Powstania Warszawskiego został awansowany do stopnia generała brygady. Po upadku zrywu mianowano go zastępcą ostatniego dowódcy Armii Krajowej - generała Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka".

7 marca 1945 roku generał Fieldorf został przypadkowo aresztowany przez NKWD w Milanówku pod okupacyjnym nazwiskiem Walenty Gdanicki. Nierozpoznany przez władze sowieckie został zesłany do obozu pracy na Uralu. Do kraju wrócił w 1947 roku i osiedlił się pod fałszywym nazwiskiem w Białej Podlaskiej. Potem mieszkał w Warszawie i Krakowie, a następnie przeniósł sie do Łodzi. W odpowiedzi na ogłoszoną w 1947 roku amnestię, ujawnił się w lutym 1948-go.

9 listopada 1950 roku generał Fieldorf został zatrzymany przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w momencie, gdy wychodził z budynku łódzkiej Wojskowej Komendy Rejonowej. Przewieziono go następnie do Warszawy i osadzono w areszcie śledczym MBP przy ulicy Koszykowej. Sąd uznał za niezbędne całkowite wyeliminowanie oskarżonego ze społeczeństwa. Po jednodniowym procesie "Nila" skazano na karę śmierci. Wyrok wydany został na podstawie dekretu o wymiarze kary dla zbrodniarzy hitlerowskich i zdrajców narodu polskiego. Prośba rodziny o ułaskawienie została odrzucona. Generał Fieldorf był najwyższym stopniem żołnierzem Armii Krajowej, który został skazany na śmierć przez komunistów. Aby go upokorzyć, wyrok wykonano przez powieszenie, a nie - rozstrzelanie.

W 1958 roku Generalna Prokuratura umorzyła postępowanie karne wobec generała Fieldorfa z powodu braku dowodów winy, ale dopiero w 1989 roku, po 36 latach od jego śmierci, postanowieniem prokuratora generalnego PRL, generał "Nil" został w pełni zrehabilitowany.

Miejsce pochówku Augusta Emila Fieldorfa przez wiele lat pozostawało nieznane. W 2009 roku Instytut Pamięci Narodowej poinformował, że udało się ustalić lokalizację grobu. Ciało generała spoczywa prawdopodobnie na tzw. Łączce na Wojskowych Powązkach, blisko symbolicznej mogiły wystawionej dla uczczenia jego pamięci.

Zobacz także

2024-01-09, godz. 15:00 82 lata temu zginął Jerzy Różycki, matematyk i kryptolog 82 lata temu, 9 stycznia 1942 roku, w katastrofie statku na Morzu Śródziemnym zginął Jerzy Różycki, matematyk i kryptolog, pracownik kontrwywiadu wojskowego… » więcej 2024-01-09, godz. 13:00 106 lat temu urodził się Stanisław Leopold, harcerz, dowódca 1. kompanii batalionu "Parasol" 106 lat temu, 9 stycznia 1918 roku, urodził się Stanisław Leopold, pseudonim "Rafał", harcerz, dowódca 1. kompanii batalionu "Parasol", szef akcji "Koppe"… » więcej 2024-01-09, godz. 11:00 227 lat temu powołano Legiony Polskie 227 lat temu, 9 stycznia 1797 roku, rozpoczęło się tworzenie Legionów Polskich we Włoszech, pierwszej polskiej formacji wojskowej po III rozbiorze i jednej… » więcej 2024-01-09, godz. 10:37 Nie żyje ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski Nie żyje ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski. Poinformowało o tym Stowarzyszenie "Wspólnota i Pamięć". » więcej 2024-01-09, godz. 09:00 Zmarł Powstaniec Warszawski Zbigniew Piasecki ps. "Czekolada" W Szczecinie w wieku 97 lat zmarł Powstaniec Warszawski, podpułkownik Zbigniew Piasecki pseudonim "Czekolada". » więcej 2024-01-09, godz. 08:00 700 rocznica śmierci Marco Polo 700. rocznica śmierci Marco Polo, weneckiego kupca i podróżnika, który jako jeden z pierwszych Europejczyków w XIII wieku dotarł do Chin i opisał Daleki… » więcej 2024-01-09, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 9 stycznia » więcej 2024-01-08, godz. 15:00 105 lat temu urodził się kpt. Kazimierz Kamieński "Huzar", rozstrzelany z wyroku władz komunistycznych 105 lat temu, 8 stycznia 1919 roku, urodził się Kazimierz Kamieński, pseudonim "Huzar", oficer rezerwy Wojska Polskiego, dowódca partyzancki, żołnierz Armii… » więcej 2024-01-08, godz. 13:00 110 lat temu urodził się Władysław Koba, żołnierz AK i WiN 110 lat temu - 8 stycznia 1914 roku - urodził się Władysław Koba, pseudonim „Marcin”, „Rak”, „Tor”, „Żyła”, oficer Wojska Polskiego, żołnierz… » więcej 2024-01-08, godz. 11:00 Muzeum Niepodległości organizuje ferie z historią Wiele instytucji włącza się w tym czasie do akcji "Zima w mieście", w tym Muzeum Niepodległości w Warszawie. Proponuje ono zajęcia edukacyjne i zwiedzanie… » więcej
114115116117118
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »