Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 73 lata temu bezpieka aresztowała generała Augusta…
2023-11-09, 13:00 Autor: IAR/E.Leo/K.Koziełł/dok.

73 lata temu bezpieka aresztowała generała Augusta Fieldorfa "Nila"

Emil Fieldorf Nil, MBP 1950, [fot. wikipedia, domena publiczna]
Emil Fieldorf Nil, MBP 1950, [fot. wikipedia, domena publiczna]
73 lata temu, 9 listopada 1950 roku, funkcjonariusze bezpieki aresztowali w Łodzi generała Augusta Fieldorfa "Nila", organizatora i dowódcę Kedywu Armii Krajowej, jednego z najbardziej zasłużonych żołnierzy AK i polskiego podziemia niepodległościowego (niektóre źródła podają jako datę aresztowania generała - 10 listopada 1953 roku).
Został oskarżony o wydawanie rozkazów likwidowania przez AK partyzantów radzieckich. Pomimo tortur odmówił współpracy z Urzędem Bezpieczeństwa, do końca zachował nieugiętą postawę. Po sfingowanym procesie został w 1952 roku skazany przez komunistyczny sąd na karę śmierci. Wyrok wykonano przez powieszenie 24 lutego 1953 o godzinie 15.00 w więzieniu przy ulicy Rakowieckiej w Warszawie. Ciało pochowano w nieznanym miejscu. Osoby odpowiedzialne za zbrodnię nie poniosły żadnej kary. W 1989 roku generał Fieldorf został zrehabilitowany, a w 2006 - pośmiertnie odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Orderem Orła Białego.

August Emil Fieldorf w czasie okupacji hitlerowskiej walczył w podziemiu. W sierpniu 1942 roku został mianowany dowódcą Kedywu - Kierownictwa Dywersji - Komendy Głównej AK, którym dowodził do marca 1944 roku, używając pseudonimu "Nil". Wykazał się niezwykłym zmysłem organizacyjnym i wypracował sobie ogromny szacunek u podwładnych. To on wydał w lutym 1944 roku rozkaz likwidacji generała Franza Kutschery, dowódcy SS i policji na dystrykt warszawski. Dowodził organizacją NIE, która stanowiła kadrową strukturę AK, przygotowaną do działań w warunkach sowieckiej okupacji. Pod koniec Powstania Warszawskiego został awansowany do stopnia generała brygady. Po upadku zrywu mianowano go zastępcą ostatniego dowódcy Armii Krajowej - generała Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka".

7 marca 1945 roku generał Fieldorf został przypadkowo aresztowany przez NKWD w Milanówku pod okupacyjnym nazwiskiem Walenty Gdanicki. Nierozpoznany przez władze sowieckie został zesłany do obozu pracy na Uralu. Do kraju wrócił w 1947 roku i osiedlił się pod fałszywym nazwiskiem w Białej Podlaskiej. Potem mieszkał w Warszawie i Krakowie, a następnie przeniósł sie do Łodzi. W odpowiedzi na ogłoszoną w 1947 roku amnestię, ujawnił się w lutym 1948-go.

9 listopada 1950 roku generał Fieldorf został zatrzymany przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w momencie, gdy wychodził z budynku łódzkiej Wojskowej Komendy Rejonowej. Przewieziono go następnie do Warszawy i osadzono w areszcie śledczym MBP przy ulicy Koszykowej. Sąd uznał za niezbędne całkowite wyeliminowanie oskarżonego ze społeczeństwa. Po jednodniowym procesie "Nila" skazano na karę śmierci. Wyrok wydany został na podstawie dekretu o wymiarze kary dla zbrodniarzy hitlerowskich i zdrajców narodu polskiego. Prośba rodziny o ułaskawienie została odrzucona. Generał Fieldorf był najwyższym stopniem żołnierzem Armii Krajowej, który został skazany na śmierć przez komunistów. Aby go upokorzyć, wyrok wykonano przez powieszenie, a nie - rozstrzelanie.

W 1958 roku Generalna Prokuratura umorzyła postępowanie karne wobec generała Fieldorfa z powodu braku dowodów winy, ale dopiero w 1989 roku, po 36 latach od jego śmierci, postanowieniem prokuratora generalnego PRL, generał "Nil" został w pełni zrehabilitowany.

Miejsce pochówku Augusta Emila Fieldorfa przez wiele lat pozostawało nieznane. W 2009 roku Instytut Pamięci Narodowej poinformował, że udało się ustalić lokalizację grobu. Ciało generała spoczywa prawdopodobnie na tzw. Łączce na Wojskowych Powązkach, blisko symbolicznej mogiły wystawionej dla uczczenia jego pamięci.

Zobacz także

2024-08-09, godz. 13:00 79. rocznica zrzucenia bomby atomowej na Nagasaki 79 lat temu, 9 sierpnia 1945 roku, Amerykanie zrzucili bombę atomową na Nagasaki, trzy dni po ataku jądrowym na Hiroszimę. Były to jedyne w historii przypadki… » więcej 2024-08-09, godz. 11:00 160 lat temu urodził się Roman Dmowski, polityk i publicysta 160 lat temu, 9 sierpnia 1864 roku, urodził się Roman Dmowski, jeden z "ojców" niepodległości Polski, zaliczany do grona najwybitniejszych, a zarazem najbardziej… » więcej 2024-08-09, godz. 09:00 Przed gmachem MHP pojawi się wystawa poświęcona bohaterom powstania styczniowego Przed gmachem Muzeum Historii Polski na warszawskiej Cytadeli pojawi się wystawa poświęcona bohaterom powstania styczniowego - "Powstali 1863-64". Plenerowa… » więcej 2024-08-09, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 9 sierpnia » więcej 2024-08-08, godz. 15:00 Wystawa "Powstańcy Warszawscy odbudowali Warszawę" Sylwetki 60 architektów, budowniczych i plastyków przedstawia wystawa "Powstańcy Warszawscy odbudowali Warszawę". Jej autor, prezes Stowarzyszenia Pamięci… » więcej 2024-08-08, godz. 13:00 Do 25 sierpnia można zgłaszać kandydatów do Nagrody Muzeum POLIN Do 25 sierpnia można zgłaszać kandydatów do Nagrody Muzeum POLIN. Olga Kaczmarek, dyrektorka Forum Dialogu i członkini kapituły nagrody wyjaśnia, że to… » więcej 2024-08-08, godz. 11:00 80 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim "Antek Rozpylacz" Antoni Godlewski ps. "Antek Rozpylacz" - 80. roczn. śmierci dokumentacja 80 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni… » więcej 2024-08-08, godz. 09:00 80 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja Błyskawica 80 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, warszawscy powstańcy uruchomili stację nadawczą Armii Krajowej "Błyskawica". Była to pierwsza polska radiostacja, która… » więcej 2024-08-08, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 8 sierpnia » więcej 2024-08-07, godz. 15:00 Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku podtrzymuje plan ws. wystawy głównej Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku podtrzymuje plan powrotu do pierwotnego kształtu wystawy. Pracuje nad tym zespół ekspertów. Placówka przekazała Polskiemu… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »