Radio Opole » Z historycznego punktu widzenia » Felietony » Obrońca Mafekingu
2022-05-14, 07:20 Autor: Bolesław Bezeg

Obrońca Mafekingu

Generał Robert Baden-Powell. fot. Wikipedia
Generał Robert Baden-Powell. fot. Wikipedia
W najbliższy wtorek obchodzić będziemy 120 rocznica zakończenia oblężenia Mafeking położonego w pobliżu północnej granicy Republiki Południowej Afryki. Obroną dowodził brytyjski pułkownik Robert Baden-Powell, którego zebrane tam doświadczenia zainspirowały do wymyślenia scoutingu.
Z Historycznego Punktu Widzenia 14 maja 2022
Urodzony 22 lutego 1857 roku Robert Baden-Powell pochodził z arystokratycznej brytyjskiej rodziny, po kądzieli był w prostej linii prawnukiem admirała Horatio Nelsona. Od dzieciństwa pasjonowały go różnego rodzaju ćwiczenia i zajęcia w terenie, nic więc dziwnego, że został zawodowym żołnierzem.

Po ukończeniu odpowiednich szkół został oficerem kawalerii i rozpoczął służbę w koloniach. Najpierw w Indiach, gdzie podpatrywał tamtejszych myśliwych, później w Afryce gdzie uczył się tropienia i przetrwania w buszu od Zulusów. Pracował też jako szpieg brytyjskiego wywiadu na terenie różnych krajów europejskich, m.in. szkicował urządzenia wojskowe w austrowęgierskich portach nad Adriatykiem.

Walczył w licznych wojnach kolonialnych, ale największą sławę przyniosła mu 7-miesięczna obrona oblężonego przez Burów brytyjskiego miasta Mafeking w RPA. Burowie to narodowość południowoafrykańskich białych farmerów powstała z dawnych kolonistów holenderskich i niemieckich. Prowadząc swoje wielkoobszarowe farmy kilkakrotnie buntowali się przeciwko uciskom fiskalnym stosowanym wobec nich przez brytyjskie władze.

Obeznani na co dzień z nowoczesną bronią palną, doskonale jeżdżący konno i znający teren Burowie byli bardzo trudnym przeciwnikiem dla regularnych oddziałów brytyjskich.

To właśnie ich wyszkoleniu zawdzięczamy termin „komandosi”. Jesienią 1899 roku pułkownik Robert Baden-Powell objął dowództwo ważnego pogranicznego miasta Mafeking, które spodziewało się ataku burskich powstańców. W mieście była nieliczna załoga wojskowa i sporo cywilnych uchodźców, zadanie obrony było więc bardzo trudne.

W październiku 1899 roku Europę obiegła wieść, iż miasto zostało odcięte od świata i zapewne wkrótce upadnie, a los zgromadzonych tam cywili będzie przesądzony.

Trzeba bowiem wiedzieć, że wojna z powstańcami toczona była jak wszystkie brytyjskie wojny w zbuntowanych koloniach w sposób bardzo okrutny. Brytyjczycy nie brali jeńców i nie oszczędzali rodzin buntowników, a ci w miarę swoich możliwości starali się odpłacać tym samym. A ponieważ Brytyjczycy w północnej części RPA nie mieli akurat żadnych poważnych sił, które mogłyby pospieszyć Baden-Powellowi na ratunek, a Burowie wręcz przeciwnie, zatem zanosiło się na rzeź.

Nic więc dziwnego, że dla komendanta oblężonego Mafekingu każdy doświadczony żołnierz był na wagę złota i rozsądnym było bardzo rozważnie nimi dysponować. Zmuszony sytuacją powołał najpierw milicję złożoną z cywili, a następnie oddziały pomocnicze złożone z młodocianych chłopców, których znalazło się w mieście całkiem sporo.

Wszędzie tam, gdzie nie było konieczności wykorzystywania żołnierzy, Baden-Powell posyłał swoich chłopców: pełnili więc nocne i dzienne warty przy magazynach i w strategicznych punktach miasta, wypatrywali wroga ze zbudowanych w tym celu punktów obserwacyjnych, pełnili służbę sanitarną, kuchenną, zapewniali łączność kurierską, a nawet przekradali się przez posterunki ścigniętych przez Burów zuluskich wojowników.

Najstarsi chłopcy przeszli szkolenie strzeleckie i stanowili uzupełnienie szczupłych oddziałów wojskowych. Miasto wytrwało siedem miesięcy blokady aż do nadejścia odsieczy i odblokowania miasta, co nastąpiło 16 maja 1900 roku.

Historię oblężenia Mafekingu śledziły i długo później opisywały gazety całego świata. Baden-Powell zyskał sławę bohatera i pewny awans na stopień generalski. Ale gdy po powrocie do Anglii zobaczył uliczników pogrążających się w drobnej, a z czasem całkiem poważnej przestępczości, przypomniał sobie młodych zwiadowców z Mafekingu, którzy z pobudek patriotycznych gotowi byli z wielkim poświęceniem wykonywać rozmaite odpowiedzialne zadania.

Postanowił coś z tym zrobić i w roku 1907 założył pierwszą drużynę skautową. Pojechał z nią na letni obóz gdzie dopracował skautową metodę wychowawczą. Wkrótce napisał szereg podręczników, które natychmiast przetłumaczono na liczne języki. Ruch skautowy zaczął rozwijać się lawinowo.

W roku 1922 liczba skautów na całym świecie przekroczyła milion, a w 1939 było ich blisko 3,5 miliona. Ruch skautowy na gruncie polskim w roku 1911 zapoczątkował Andrzej Małkowski, który przetłumaczył na język polski najważniejsza skautową książkę Baden-Powella „Skauting dla chłopców” i zorganizował we Lwowie pierwszy polski kurs skautowy.

Wkrótce pojawiła się polska nazwa skautingu czyli harcerstwo, ale to już temat na zupełnie nową opowieść.

Zobacz także

2021-09-11, godz. 07:33 Stolice Górnego Śląska Dziś przypada 156 rocznica nadania przez pruskiego króla Wilhelma I Hohenzollerna praw miejskich Katowicom. Od tej pory Opole zaczęło tracić swoje znaczenie… » więcej 2021-09-05, godz. 08:31 Wojny 30-letniej przyczyny złożone 389 lat temu, w początkach września roku 1632, w toku działań wojny trzydziestoletniej protestanckie wojska szwedzkie opanowały Śląsk. » więcej 2021-09-04, godz. 07:24 Hitlera można było powstrzymać W minionym tygodniu obchodziliśmy 82 rocznicę niemieckiej napaści na Polskę. W Europie powszechnie uważa się, że tego dnia rozpoczęła się II wojna … » więcej 2021-08-29, godz. 08:20 Męczennik z Dachau Dziś przypada 79 rocznica śmierci w niemieckim obozie koncentracyjnym w Dachau błogosławionego Dominika Jędrzejewskiego. » więcej 2021-08-28, godz. 07:22 Asceta z Krakowa W minioną środę przypadła 133 rocznica założenia w Krakowie przez Adama Chmielowskiego znanego też jako święty Albert Zgromadzenia Albertynów. » więcej 2021-08-22, godz. 08:23 Pod opieką obcych wojsk 864 lata temu, 21 sierpnia 1157 roku cesarz niemiecki Fryderyk I Barbarossa czyli rudobrody na czele armii niemieckiej i czeskiej wkroczył do Polski by zmusić… » więcej 2021-08-21, godz. 07:20 Największa bitwa konna w XX w. 101 lat temu, 21 sierpnia 1920 roku dowódca bolszewickiej 1 Armii Konnej Siemion Budionny wykonał wreszcie wydany przez dowódcę Armii Czerwonej Siergieja Kamieniewa… » więcej 2021-08-15, godz. 09:30 Dekonspiracja i strzały w Mysłowicach Dziś obchodzimy święto narodowe – święto wojska polskiego ustanowione w rocznicę cudu nad Wisłą z roku 1920. Równocześnie przeżywamy święto kościelne… » więcej 2021-08-14, godz. 07:30 Początek końca I Rzeczypospolitej Wczoraj minęła 249 rocznica kapitulacji Jasnej Góry co było równoznaczne z zakończeniem ostatnich walk w obronie Konfederacji Barskiej. » więcej 2021-08-08, godz. 08:24 Fundator Jasnej Góry Jutro przypada 639 rocznica podpisania przez księcia na Opolu Władysława II zwanego Opolczykiem aktu fundacji klasztoru Paulinów na Jasnej Górze w Częstochowie… » więcej
1314151617
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »